Βαλενθιανική Κοινότητα
αυτόνομη κοινότητα της Ισπανίας From Wikipedia, the free encyclopedia
Η Βαλενθιανική Κοινότητα (καταλανικά: Comunitat Valenciana, ισπανικά: Comunidad Valenciana) ή Βαλενθιανική Χώρα (καταλανικά: País Valencià, ισπανικά: País Valenciano) είναι μια αυτόνομη κοινότητα της Ισπανίας που εντοπίζεται στην κεντρική και νοτιοανατολική Ιβηρική Χερσόνησο. Η πρωτεύουσα της και μεγαλύτερη πόλη είναι η Βαλένθια. Η περιοχή διαιρείται σε τρεις επαρχίες: το Αλικάντε, το Καστεγιόν και τη Βαλένθια, και τριάντα τέσσερις φυσικές επαρχίες (κομάρκες). Το 2013 η Κοινότητα είχε πάνω από 4.900.000 κατοίκους.[1]
| Κοινότητα της Βαλένσιας Comunidad Valenciana Comunitat Valenciana | |||
|---|---|---|---|
| Αυτόνομη κοινότητα | |||
| |||
 | |||
| Χώρα |  Ισπανία | ||
| Πρωτεύουσα | Βαλένσια | ||
| Διοίκηση | |||
| • Πρόεδρος | Ξίμο Πουίγκ ι Φερρέρ (PSPV-PSOE) | ||
| Έδρες | |||
| • Βουλή | 32 | ||
| • Γερουσία | 17 | ||
| Επίσημες γλώσσες | βαλενσιανικά, ισπανικά | ||
| Έκταση | |||
| • Συνολική | 23.255 χλμ² | ||
| • Ποσοστό | 4,6% | ||
| • Κατάταξη | 8η | ||
| Πληθυσμός | |||
| • Συνολικός | 4.959.968[1] | ||
| • Ποσοστό | 10,6% | ||
| • Πυκνότητα | 201,78 | ||
| • Κατάταξη | 4η | ||
| ISO 3166-2 | VC | ||
| Ιστοσελίδα | gva.es | ||
.svg)
Συνορεύει στα βόρεια με την Καταλονία και την Αραγωνία, στα δυτικά με την Καστίλη-Λα Μάντσα και στα νότια με τη Μούρθια. Τα 644 χιλιόμετρα ακτών της βρέχονται από τη Μεσόγειο θάλασσα· ανοικτά της Βαλενσιανικής Κοινότητας εντοπίζονται οι Βαλεαρίδες Νήσοι. Στην αυτόνομη κοινότητα ανήκουν το αρχιπέλαγος των νήσων Κολουμπρέτες, στα ανοικτά της Καστελιό, η νήσος Νόβα Ταβάρκα, στα ανοικτά της Ντενία, και το εξκλάβιο του Αδεμούς. Κύριες πόλεις της είναι η Βαλένσια (797.654 κάτοικοι), το Αλικάντε (333.408 κάτ.), η Έλτσε (222.422 κάτ.), η Καστελιό δε λα Πλάνα και η Τορεβέλια (105.205 κάτ.).
Επίσημες γλώσσες της κοινότητας είναι τα καταλανικά, που στην επικράτειά της λαμβάνουν το όνομα των βαλενσιανικών, και τα ισπανικά που μιλιούνται στις δυτικές κομάρκες και στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η παραδοσιακά καταλανόφωνη πλευρά αποτελεί μέρος των ευρύτερων καταλανικών χωρών (Països Catalans).
Σύμφωνα με το Καταστατικό Χάρτη της περιφερειακής της Αυτονομίας θεωρείται μια ιστορική εθνικότητα που εμφανίζεται ως διακριτό μόρφωμα στην Ιβηρική από το 1239 με την κατάκτηση του μουσουλμανικού βασιλείου της Μπαλανσίγια από τον Ιάκωβο Α΄ της Αραγώνας. Το επονομαζόμενο Βασίλειο της Βαλένσιας αποτέλεσε σημαντικότατο συστατικό στοιχείο του Στέμματος της Αραγώνας και η πρωτεύουσά, πόλη της Βαλένσιας, επιτέλεσε τον ρόλο της πολιτισμική του πρωτεύουσας κατά τον 15ο αιώνα, τον λεγόμενο και Χρυσό Αιώνα των Βαλενσιανικών Γραμμάτων. Η ενσωμάτωση του βασιλείου στην Ισπανική Μοναρχία επί Καρόλου Κουίντου επέφερε τη σταδιακή παρακμή: το εμπόριο με τη Μεσόγειο ανακόπηκε και η βαλενσιανική ελίτ στράφηκε προς την Καστίλη. Ως αποτέλεσμα, από τον 16ο αιώνα κι έπειτα, οι ανώτερες τάξεις σταμάτησαν την καλλιέργεια των βαλενσιανικών, που περιορίστηκαν στην επαρχία.
Η υποστήριξη του διεκδικητή Καρόλου κατά τον Πόλεμο της Ισπανικής Διαδοχής και η πρώιμη κατάκτηση του Βασιλείου της Βαλένθια από τον Φίλιππο Ε΄ το 1707 έθεσε τέλος στην αυτόνομη νομική, πολιτική και διοικητική ύπαρξή του. Οι τρεις επαρχίες της Κοινότητας ανέκτησαν περιφερειακή αυτονομία με την επιστροφή της δημοκρατίας στην Ισπανία το 1978 και την ψήφιση των Καταστατικών Χαρτών της Περιφερειακής Αυτονομίας για τη Βαλενσιανική Χώρα.
Αρχαιότητα
Η Βαλενσιανική Κοινότητα διαθέτει αρκετούς αρχαιολογικούς χώρους όπου έχουν εντοπιστεί απομεινάρια οικισμών ήδη του 15ου π.Χ. αιώνα. Οι διάφορες ιβηρικές φυλές που διέμειναν στην περιοχή από τον 7ο π.Χ. αιώνα μέχρι τον εκρωμαϊσμό τους, μας άφησαν δείγματα προχωρημένης τέχνης όπως η Κυρία της Έλτσε και γραπτά κείμενα, που στην περιοχή του Αλικάντε είναι γραμμένα σε ένα ιβηροελληνικό αλφάβητο. Ο αυξανόμενος επεκτατισμός των Καρχηδόνιων κατά τον 3ο π.Χ. αιώνα επέφερε την έκρηξη του Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου εναντίον της Ρώμης, αφορμή του οποίου υπήρξε η πολιορκία και καταστροφή to 219 π.Χ. της συμμαχικής των Ρωμαίων πόλης του Σαγούντου. Ο εκρωμαϊσμός που ακολούθησε τη ρωμαϊκή κατάκτηση της ιβηρικής χάρισε στην περιοχή τις πρώτες πόλεις· το 158 π.Χ. ιδρύθηκε η σημερινή Βαλένθια (ως Colonia Valentia Edetanorum) και κατά τον 1ο π.Χ. αι. η Έλτσε.
Μεσαίωνας
Με την αποσάθρωση της ρωμαϊκής εξουσίας στην ιβηρική χερσόνησο, η ευρύτερη περιοχή της σημερινής Βαλενσιανικής Κοινότητας είδε την εγκατάσταση στα εδάφη της δύο ισχυρών δυνάμεων: του βασιλείου των Βησιγότθων και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Η δεύτερη έλεγξε για εκατό περίπου χρόνια (7ος αιώνας) την περιοχή της Έλτσε, που εντάχθηκε στην αυτοκρατορική επαρχία της Σπανίας. Στην ίδια επικράτεια εγκαταστάθηκε το βασίλειο του Θεωδομίρου, που επέζησε της μουσουλμανικής εισβολής της Ιβηρικής και διατηρήθηκε αυτόνομο μέχρι τα μέσα του 8ο αιώνα.
Η μουσουλμανική Βαλένθια αναδείχθηκε σε σημαντικό κέντρο εμπορίου. Οι μουσουλμάνοι καλυτέρευσαν το αρδευτικό σύστημα της περιοχής και τη μετέτρεψαν σε πλούσια παραγωγό φρούτων και σίτου. Από το 1010, με την κατάρευση του Χαλιφάτου της Κόρδοβα, προέκυψαν δύο βασίλεια τάιφα, της Βαλένθια και της Ντένια. Η εκστρατεία του Ροδρίγο Ντίαθ δε Μπιβάρ, γνωστού και ως Ελ Σιντ το 1094, έφερε την πόλη της Βαλένθια υπό χριστιανικό έλεγχο για μερικά χρόνια μέχρι τη μουσουλμανική ανάκτησή της από τους Αλμοραβίδες το 1103.
Ωστόσο, η σημερινή μορφή της Βαλενσιανικής Κοινότητας και η πολιτισμική της ταυτότητα, άρχισε να διαμορφώνεται μόνο από τη στιγμή της κατάκτησής της από τον Ιάκωβο Α΄, μονάρχη της Αραγώνας και κόμη της Βαρκελώνης το 1233. Η σύσταση του Βασιλείου της Βαλένσιας και η ίδρυση θεσμών διακυβέρνησης λειτούργησαν παράλληλα με τον επικοισμό από καταλανούς (στα μεγάλα αστικά κέντρα και τα παράλια) και αραγονέζους (στο εσωτερικό), που διέδωσαν την καταλανική γλώσσα και ενέταξαν τη Βαλένθια στη νεογέννητη μεσογειακή αυτοκρατορία του Στέμματος της Αραγώνας. Ο Βαλενσιανικός χρυσός αιώνας, δείγμα της ακμής του Βασιλείου, έθεσε τις βάσεις για τη σημερινή καταλανική γλώσσα.
Νεώτεροι χρόνοι
Η παρακμή του Βασιλείου της Βαλένθιας και η ενσωμάτωση του Στέμματος της Αραγώνας στην Ισπανική Μοναρχία εξαφάνισαν τη δυναμική της περιοχής. Κατακλείδα της παρακμής αυτής υπήρξε και η υποταγή του Βασιλείου στον Φίλιππο Ε΄ κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ισπανικής Διαδοχής, γεγονός που σήμανε την οριστική ενσωμάτωσή του στη συγκεντρωτική Ισπανία των Βουρβόνων, τόσο νομικά όσο και πολιτισμικά, με την απαγόρευση της χρήσης των βαλενσιανικών στις δημόσιες υπηρεσίες και την εκπαίδευση. Το φαινόμενο της καστελιανοποίησης των ανώτερων τάξεων της Βαλένθια ενισχύθηκε εις βάρος της βαλενσιανικής ιστορικής ταυτότητας.
Σύγχρονη εποχή
Ο 19ος αιώνας έφερε την ανάπτυξη της γεωργίας και της βιομηχανίας στην Κοινότητα. Με την επιστροφή της δημοκρατίας το 1975 στην Ισπανία, το Καθεστώς των Αυτονομιών συγκέντρωσε τις τρεις βαλενσιανικές επαρχίες του Αλικάντε, της Βαλένθια και της Καστελιό στα πλαίσια της νέας Βαλενσιανικής Κοινότητας. Το σύνολο των θεσμών που συνθέτουν την κυβέρνηση της Αυτονομίας ονομάζεται Ζενεραλιτάτ. Παράλληλα ο τουρισμός ήρθε να αντικαταστήσει τη γεωργία ως την κύρια πηγή εσόδων, με κύριους πυρήνες την πρωτεύουσα και την παραλιακή ζώνη του Αλικάντε και της Ντένια.
Η Βαλενσιανική Χώρα αποτελείται από τρεις επαρχίες, της Καστελιό, της Βαλένθια και του Αλικάντε όπως ορίστηκαν ήδη από το 1833. Ανεπίσημα υφίστανται 35 υποεπαρχίες, γνωστές στα καταλανικά ως κομάρκες (comarques).
|
Διοίκηση
Πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης είναι ο Κάρλος Μαθόν από τις 17 Ιουλίου 2023. Οι τελευταίες εκλογές για την εκλογή του κοινοβουλίου της αυτόνομης κοινότητας διεξήχθησαν στις 28 Μαΐου 2023.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
