Άρειος Πάγος (λόφος)

Ο Άρειος Πάγος είναι βραχώδης λόφος βορειοδυτικά της Ακρόπολης, ύψους περίπου 115 μέτρων, που προβάλει μεταξύ της Ακρόπολης και των λόφων Πνύκας και Αγοραίου Κολωνού. Το όνομά του προέρχεται είτε από τον θεό Άρη^[1] (που κατά την ελληνική μυθολογία δικάστηκε εκεί από τους Θεούς του Ολύμπου για τον φόνο του γιου του Ποσειδώνα Αλιρρόθιου), είτε από τις «Αρές Ερινύες» τις λεγόμενες και «Σεμνές» που ήταν χθόνιες θεότητες της τιμωρίας και της εκδίκησης. Στην αρχαιότητα ο βράχος αυτός ήταν αφενός τόπος λειτουργίας δικαστικού σώματος και συγκεκριμένα της Βουλής του Αρείου Πάγου οι αρμοδιότητες του οποίου μετά το 462 π.Χ. ήταν η εκδίκαση υποθέσεων φόνων εκ προμελέτης, εμπρησμών και ιεροσυλιών, και αφετέρου θρησκευτικός με αρκετά ιερά σπουδαιότερο των οποίων ήταν το ιερό των Σεμνών θεαινών ή Ευμενίδων η πιθανή θέση του οποίου προσδιορίζεται σε βορειοδυτική κοιλότητα του βράχου της Ακρόπολης.

Ο Άρειος Πάγος, από την Ακρόπολη.

Άρειος Πάγος του Πολυχρόνη Λεμπέση

Επίσης στη βόρεια πλαγιά του λόφου εντοπίστηκε νεκροταφείο με θολωτούς και λαξευμένους τάφους που ανάγεται στη μυκηναϊκή και γεωμετρική περίοδο (1600 - 700 π.Χ.). Εικάζεται πως αυτό ήταν και το αρχαιότερο νεκροταφείο της αρχαίας Αθήνας. Από τον 6ο αιώνα π.Χ. φαίνεται πως στον λόφο αυτόν αναπτύχθηκε οικισμός που αποτελούσε μέρος του αριστοκρατικού δήμου της Μελίτης στον οποίο και ανήκουν τα διάφορα θεμέλια οικιών, δαπέδων φρεάτων και αγωγών που έχουν αποκαλυφθεί κατά την αρχαιολογική έρευνα.

Περίπου το 51 μ.Χ. ο Απόστολος Παύλος οδηγήθηκε στον Άρειο Πάγο, όπου και κήρυξε για πρώτη φορά τον Χριστιανισμό στους Αθηναίους. Από το κήρυγμά του εκείνο φαίνεται να προσηλύτισε, μεταξύ άλλων και δύο ακροατές, τον επιφανή Διονύσιο Αρεοπαγίτη τον σημερινό προστάτη Άγιο της Αθήνας, που κατά την παράδοση ήταν και ο πρώτος επίσκοπος της πόλης, και μία γυναίκα, τη Δάμαρι.

Κατά την "ύστερη ρωμαϊκή περίοδο" (4ος - 6ος αιώνας μ.Χ.) στη βόρεια πλαγιά του λόφου και πάνω από τ΄ αρχαία κτίσματα των κλασσικών χρόνων ανεγέρθηκαν τέσσερις πολυτελείς επαύλεις που πιθανότερα ανήκαν σε σοφιστές και λειτουργούσαν ως φιλοσοφικές σχολές.

Στα μέσα του 16ου αιώνα στην κορυφή του λόφου ανεγέρθηκε χριστιανικός ναός προς τιμή του Διονυσίου του Αρεοπαγίτη που ήταν τρίκλιτος σε ρυθμό βασιλικής με νάρθηκα κεντρική αψίδα και πρόθεση ο οποίος καταστράφηκε από σεισμό πιθανόν το 1601. Στα ΒΔ. του ναού αυτού υπήρχε μητροπολιτικό καθίδρυμα που διατηρήθηκε μέχρι τον 17ο αιώνα. Αυτό ήταν ένα διώροφο οίκημα με πολλά δωμάτια στο περίβολο του οποίου υπήρχαν αποθήκες μέχρι και σταφυλοπιεστήρια. Τα τελευταία αυτά οικοδομήματα καταστράφηκαν περί το 1800 ενώ τα ερείπια αυτών απομακρύνθηκαν επί εποχής του βασιλέως Όθωνα.

Σήμερα Άρειος Πάγος εκτός από λόφος είναι και το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης της Ελλάδας.

Παραπομπές

1. «Άρης». mythotopia.eu. Ινστιτούτο Επεξεργασίας του Λόγου. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2023.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Areopagus στο Wikimedia Commons