Harold Bloom

Beirniad llenyddol ac academydd o o'r Unol Daleithiau oedd Harold Bloom (11 Gorffennaf 1930 – 14 Hydref 2019).

Harold Bloom
Ganwyd	11 Gorffennaf 1930  Dinas Efrog Newydd
Bu farw	14 Hydref 2019  New Haven
Dinasyddiaeth	Unol Daleithiau America
Addysg	doethuriaeth
Alma mater	Prifysgol Yale Prifysgol Cornell Ysgol Uwchradd Gwyddoniaeth Bronx Coleg Penfro, Caergrawnt
Galwedigaeth	hanesydd llenyddiaeth, llenor, athro cadeiriol, beirniad llenyddol, newyddiadurwr, damcaniaethwr llenyddol, academydd
Cyflogwr	Prifysgol Efrog Newydd Prifysgol Yale
Prif ddylanwad	Ralph Waldo Emerson, Samuel Johnson
Mudiad	Esthetiaeth, Rhamantiaeth
Gwobr/au	Cymrodoriaeth Guggenheim, Cymrodoriaeth MacArthur, Gwobr Ryngwladol Catalwnia, Gwobr John Addison Porter, Sterling Professor, Alfonso Reyes International Prize
Gwefan	https://english.yale.edu/people/tenured-and-tenure-track-faculty-professors/harold-bloom

Bywyd cynnar ac addysg

Ganed Harold Bloom ar 11 Gorffennaf 1930 yn Nwyrain y Bronx i deulu o Iddewon Uniongred, ac Iddew-Almaeneg oedd iaith yr aelwyd. Mewnfudwyr o Ddwyrain Ewrop oedd ei rieni, William Bloom a Paula Lev, ac a Harold oedd eu pumed plentyn. Cafodd ei fagu mewn cymdogaeth Iddewig, yn gyfagos i ardal Wyddelig, a bu cwffio ar y strydoedd rhwng llanciau'r ddwy gymuned.^[1]

Dysgodd Harold i ddarllen Iddew-Almaeneg yn 3 oed, ac Hebraeg yn 4 oed, cyn iddo fedru'r Saesneg. Yn ei fachgendod daeth yn gyfarwydd â beirdd megis Hart Crane, William Blake, W. H. Auden, a T. S. Eliot yn Llyfrgell Gyhoeddus Efrog Newydd yn y Bronx. Mynychodd Uwchysgol Wyddoniaeth y Bronx.

Enillodd ysgoloriaeth o Brifysgol Cornell, a derbyniodd ei radd baglor yno yn 1951. Aeth i Brifysgol Yale am ei astudiaethau ôl-raddedig. Enillodd ei ddoethuriaeth ar bwnc Rhamantiaeth, ac addasodd y traethawd hwnnw yn llyfr, Shelley's Mythmaking (1959).

Gyrfa academaidd

Gweithiodd Bloom yn athro yn adran Saesneg Yale hyd at 1977. Fe'i penodwyd yn athro De Vane dros y dyniaethau, ac yn ddiweddarach yn athro Sterling y dyniaethau, sef y rheng academaidd uchaf ym Mhrifysgol Yale. Yn 1988 dechreuodd Bloom addysgu Saesneg yn Mhrifysgol Efrog Newydd hefyd yn swydd athro Berg.^[2]

Bywyd personol

Priododd â Jeanne Gould yn 1958 a chawsant ddau fab, Daniel a David. Bu farw Harold Bloom yn yr ysbyty yn New Haven, Connecticut, ar 14 Hydref 2019, yn 89 oed.^[2]

Llyfryddiaeth

• Shelley's Mythmaking (New Haven, Connecticut: Yale University Press, 1959).
• The Visionary Company: A Reading of English Romantic Poetry (Garden City, Efrog Newydd: Doubleday, 1961).
• Blake’s Apocalypse: A Study in Poetic Argument (1963).
• Yeats (1970).
• The Ringers in the Tower: Studies in Romantic Tradition (1971).
• The Anxiety of Influence (1973).
• A Map of Misreading (1975).
• Kabbalah and Criticism (1976).
• The Flight to Lucifer: A Gnostic Fantasy (1979).
• Agon: Towards a Theory of Revisionism (1982).
• The Book of J (1990).
• The American Religion: The Emergence of the Post-Christian Nation (1992).
• The Western Canon (1994).
• Omens of Millennium: The Gnosis of Angels, Dreams and Resurrection (1996).
• Shakespeare: The Invention of the Human (1998).
• How to Read and Why (2000).
• The Anatomy of Influence: Literature As a Way of Life (2011).
• The Shadow of a Great Rock: A Literary Appreciation of the King James Bible (2011).
• The Daemon Knows: Literary Greatness and the American Sublime (2015).

Cyfeiriadau

1. (Saesneg) Antonio Weiss, "Harold Bloom, The Art of Criticism No. 1", The Paris Review (1991). Adalwyd ar 16 Hydref 2019.
2. (Saesneg) Dinitia Smith, "Harold Bloom, Critic Who Championed Western Canon, Dies at 89", The New York Times (14 Hydref 2019). Adalwyd ar 15 Hydref 2019.