Canser yr afu

Math o ganser sy'n cychwyn yn yr afu yw canser yr afu, a elwir hefyd yn ganser hepatig a chanser hepatig cynradd.^[1] Mae canserau sydd wedi lledaeni i'r afu o lefydd eraill yn y corff (metastasis yr afu) llawer mwy cyffredin na chyflyrau sy'n cychwyn yn yr afu.^[2] Gall canser yr afu achosi symptomau megis ymdeimlad o boen neu lwmp gweledol islaw'r gawell asennau ar yr ochr dde, chwyddo yn yr abdomen, croen melyn, cleisio hawdd, colli pwysau a gwendid cyffredinol.

Canser yr afu

Enghraifft o'r canlynol	dosbarth o glefyd
Math	tiwmor yr iau, clefyd yr afu, rare hepatic and biliary tract tumor, liver neoplasm, hepatobiliary system cancer, canser y chwarren endocrin, clefyd
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Achosir y rhan fwyaf o gyflyrau canser yr afu gan sirosis o ganlyniad i hepatitis B, hepatitis C, neu alcohol.^[3] Ymhlith yr achosion eraill y mae afflatocsin, afiechyd afu brasterog di-alcohol, a llyngyr yr afu. Y mathau mwyaf cyffredin o'r cyflwr yw carsinoma hepatogellol neu HCC (80% o achosion), a cholangiocarcinoma. Ceir rhai llai cyffredin yn ogystal, er enghraifft neoplasm systig mwsinog a neoplasm bustlaidd papilaidd anhydradwyol. Gellir cadarnhau diagnosis drwy brawf gwaed a delweddu meddygol a chanfod tystiolaeth bellach o'r cyflwr drwy biopsi meinwe.

Ymhlith y dulliau gwarchodol posib y mae imiwneiddio yn erbyn hepatitis B ynghyd â chynnig triniaethau i'r rheini sydd wedi'u heintio â hepatitis B neu C. Argymhellir sgrinio unigolion â chlefyd cronig yr afu. Gellir trin y cyflwr drwy lawfeddygaeth, therapi targedu a therapi ymbelydredd. Mewn rhai achosion, defnyddir therapi abladu neu therapi gorymddwyn a chynhelir trawsblaniad o'r afu mewn achosion eithafol. Caiff lympiau bach yn yr afu eu harchwilio'n aml.

Cyfeiriadau

1. "Adult Primary Liver Cancer Treatment (PDQ®)–Patient Version". NCI. 6 July 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 October 2016. Cyrchwyd 29 Medi 2016. Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
2. World Cancer Report 2014. World Health Organization. 2014. tt. Chapter 5.6. ISBN 9283204298.
3. GBD 2013 Mortality and Causes of Death, Collaborators (17 Rhagfyr 2014). "Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990-2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013.". Lancet 385: 117–71. doi:10.1016/S0140-6736(14)61682-2. PMC 4340604. PMID 25530442. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4340604.