Rigoberta Menchú Tum
From Wikipedia, the free encyclopedia
Awdures o Gwatemala yw Rigoberta Menchú Tum (ganwyd 9 Ionawr 1959) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel gwleidydd, hunangofiannydd ac ymgyrchydd K'iche' dros hawliau dynol. Mae Menchú wedi rhoi ei bywyd i fynnu cyhoeddusrwydd i hawliau ffeministiaid cynhenid Gwatemala yn ystod ac ar ôl Rhyfel Cartref Gwatemala (1960–1996), ac i hyrwyddo hawliau brodorol dinasyddion y wlad. Bu'n aelod o Encuentro por Guatemala a Frente Amplio.[1] Yn 1995, priododd Ángel Canil, hefyd o Gwatemala, ac mae ganddynt fab o'r enw Mash Nahual J’a ("Ysbryd y Dŵr").
Rigoberta Menchú Tum | |
---|---|
Ganwyd | Rigoberta Menchú Tum 9 Ionawr 1959 Laj Chimel |
Dinasyddiaeth | Gwatemala |
Galwedigaeth | gwleidydd, ysgrifennwr, hunangofiannydd, amddiffynnwr hawliau dynol |
Swydd | UNESCO Goodwill Ambassador |
Plaid Wleidyddol | Winaq |
Gwobr/au | Gwobr Heddwch Nobel, Gwobr Tywysoges Asturias am Gydweithredu Rhyngwladol, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Zaragoza, Doethuriaeth Anrhydeddus Prifysgol Las Palmas, Gran Canaria, honorary doctor of the University of Tromsø, honorary doctorate of the Autonomous University of Madrid, honorary doctorate of Seville University, UNESCO Prize for Peace Education |
Derbyniodd Wobr Heddwch Nobel yn 1992 a Gwobr Tywysog Asturias ym 1998, yn ogystal â gwobrau pwysig eraill. Hi yw testun y bywgraffiad I, Rigoberta Menchú (1983) ac awdur y gwaith hunangofiannol, Crossing Borders (1998), ymhlith gweithiau eraill. Mae Menchú yn Llysgennad Ewyllys Da UNESCO. Mae hi hefyd wedi dod yn ffigwr amlwg mewn pleidiau gwleidyddol cynhenid ac wedi bod yn ymgeisydd ar gyfer Arlywyddiaeth Guatemala yn 2007 a eilwaith yn 2011.