Gwatwarwr y paith

Aderyn a rhywogaeth o adar yw Gwatwarwr y paith (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: gwatwarwyr y paith) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Mimus patagonicus; yr enw Saesneg arno yw Patagonian mockingbird. Mae'n perthyn i deulu'r Gwatwarwyr (Lladin: Mimidae) sydd yn urdd y Passeriformes.^[1]

Gwatwarwr y paith

Enghraifft o'r canlynol	tacson
Màs	58
Safle tacson	rhywogaeth
Rhiant dacson	Mimus
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn M. patagonicus, sef enw'r rhywogaeth.^[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Ne America.

Disgrifiad

Mae'r gwatwarwr y paith yn 22 i 25 cm (8.7 i 9.8 modfedd) o hyd. Mae gwrywod yn pwyso 44.4 i 61.8 g (1.57 i 2.18 oz) a benywod 43.8 i 65.4 g (1.54 i 2.31 oz). Mae gan oedolion goron frown, ael (superciliwm) gwyn, a llinell ddu trwy'r llygad. Mae eu rhannau uchaf yn lwyd-frown golau sy'n welwach ar y crwmp. Mae'r adenydd yn ddu ac yn dangos dau far gwelw tenau pan ymhlŷg. Mae eu cynffon yn ddu ac eithrio ymyl gwyn y plu allanol gyda blaenau gwyn ar y lleill. Maent yn llwyd-felyn islaw sy'n welwach ar y gwddf a'r bol. Mae'r rhai ifanc yn eu hanfod yn debyg ond gyda smotiau duon ar y fron.

Enwau

Ei enw yn Sbaeneg yw calandria, yn Saesneg Patagonian mocking bird. Mae'n debyg bod nifer o enwau brodorol y Cenhedloedd Cyntaf hefyd.

Dosbarthiad a chynefin

Mae'r gwatwarwr Paith yn byw trwy gydol y flwyddyn yng ngogledd-orllewin a chanolbarth yr Ariannin. Mae'n bridio yn ne'r Ariannin a de Chile cyn belled â Chulfor Magellan. Ar ôl y tymor bridio mae’n mudo i'r gogledd i ganol a thua gogledd-ddwyrain yr Ariannin. Mae'n ymwelydd achlysurol â Tierra del Fuego ac mae wedi'i recordio yn Ynysoedd y Falkland.

Yn gyffredinol, mae gwatwarwr hwn yn byw mewn corstiroedd a llwyni agored gan gynnwys paith Patagonia. Yn ne-ddwyrain yr Ariannin mae hefyd i'w gael mewn coetir eithaf agored. Gall fyw o lefel y môr i 1,800 m (5,900 tr).

Ymddygiad

Bwydo

Mae'r gwatwarwr Paith yn bwydo ar lawr gwlad yn bennaf. Yn y tymor bridio ei brif ddeiet yw pryfed ac mae'n ychwanegu ffrwythau ac aeron yn y tymor nad yw'n fridio.

Bridio

Mae'r gwatwarwr Paith yn bridio ym mis Ionawr yng ngogledd yr Ariannin a rhwng Hydref a Rhagfyr yn Chile. Mae'n unweddog (gwryw yn paru ag un cymar yn unig) ac mae'n ymddangos ei fod yn diriogaethol. Mae grwpiau teulu yn aros gyda'i gilydd yn y tymor di-fridio. Mae ei nyth yn gwpan agored wedi'i wneud o frigau ac wedi'i leinio â deunyddiau meddalach ac wedi'i osod yn isel mewn llysdyfiant. Mae maint y nythaid yn amrywio o dri i chwech.

Llais

Mae gwatwarwyr y Paith yn canu yn barhaus am gyfnodau hir, o glwyd agored neu o'r tu mewn i lysdyfiant; Ei gân yw "cyfres ryfelgar o nodiadau ac ymadroddion amrywiol". Mae'n dynwared rhywogaethau eraill.

Statws

Mae'r IUCN wedi asesu bod y gwatwarwr Paith yn ‘destun pryder Lleiaf’. Mae'n weddol gyffredin ac eithrio yn Chile ac nid oes unrhyw fygythiadau hysbys i'w phoblogaeth.

Gwatwarwr y paith Mimus patagonicus
Statws cadwraeth
Pryder lleiaf  (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Passeriformes
Teulu:	Mimidae
Genws:	Mimus[*]
Rhywogaeth:	Mimus patagonicus
Enw deuenwol
Mimus patagonicus
Dosbarthiad y rhywogaeth

Teulu

Mae'r gwatwarwr y paith yn perthyn i deulu'r Gwatwarwyr (Lladin: Mimidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Cathaderyn du	Melanoptila glabrirostris
Cathaderyn llwyd	Dumetella carolinensis
Crynwr brown	Cinclocerthia ruficauda
Gwatwarwr cefnwinau	Mimus dorsalis
Gwatwarwr glas	Melanotis caerulescens
Gwatwarwr y Gogledd	Mimus polyglottos
Gwatwarwr y paith	Mimus patagonicus
Tresglen Cozumel	Toxostoma guttatum
Tresglen Sorocco	Mimus graysoni
Tresglen grymbig	Toxostoma curvirostre
Tresglen gynffonhir	Toxostoma rufum
Tresglen hirbig	Toxostoma longirostre
Tresglen saets	Oreoscoptes montanus

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

1. Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd; adalwyd 30 Medi 2016.
2. Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.

Safonwyd yr enw Gwatwarwr y paith gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.