Degfed ran o rywbeth a gaiff ei dalu i sefydliad crefyddol neu fel treth orfodol i lywodraeth yw degwm.[1] Yn wreiddiol gwnaed y taliadau hyn mewn nwyddau megis cnydau, gwlân, llaeth neu dda byw ac fel arfer byddent yn cynrychioli'r ddegfed ran o gynnyrch blwyddyn o drin y tir neu fagu anifeiliaid. Ymhen amser, fodd bynnag, rhoddwyd taliadau arian yn lle taliadau mewn nwyddau.[2] Wedi i'r eglwys a'r wlad ymwahanu, defnyddir heddiw dreth yr eglwys yn lle'r degwm, sydd yn gysylltiedig i system drethi'r wlad er mwyn cynnal eu heglwys genedlaethol.
Mae cyfraith Iddewig yn cynnwys gwahanol ffurfiau o ddegymu ers yr henfyd. Mae Iddewon Uniongred fel arfer yn rhoi degfed ran o'u hincwm i elusen, o'r enw מעשר כספים ma'aser kesafim yn Hebraeg. Yn Israel heddiw, mae rhai Iddewon crefyddol yn dal i ddilyn yr hen gyfreithiau o ddegymau nwyddau amaethyddol. Mae llawer o enwadau Cristnogol yn credu bod Iesu yn dysgu y dylid talu degwm gyda gofal am "gyfiawnder a thrugaredd a ffyddlondeb" (gweler Mathew 23:23).[3][4][5] Mae degymu yn dal yn ymarfer pwysig i lawer o Gristnogion heddiw felly.
Ceir y cofnod ysgrifenedig cynharaf i'r gair Cymraeg degwm yn y 13eg ganrif yn Llyfr Du o'r Waun. Daw'r gair o'r Lladin, decuma (pars) "degfed (ran)".[6]
Gweler hefyd
Cyfeiriadau
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
