Cerflun Daniel Owen, Yr Wyddgrug
cerflun yn yr Wyddgrug, Sir y Fflint From Wikipedia, the free encyclopedia
cerflun yn yr Wyddgrug, Sir y Fflint From Wikipedia, the free encyclopedia
Mae Cerflun Daniel Owen yn gofeb sy'n sefyll ar Sgwâr Daniel Owen yn yr Wyddgrug, Sir y Fflint.[1]
 | |
| Math | cerfddelw  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Yr Wyddgrug |
| Sir | Sir y Fflint |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 112 metr |
| Cyfesurynnau | 53.167073°N 3.143266°W |
 | |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II, Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Manylion | |
| Deunydd | efydd |
 |
Mae gan Wicidestun destun sy'n berthnasol i'r erthygl hon: |
Roedd Daniel Owen (20 Hydref 1836 – 22 Hydref 1895) yn deiliwr yn nhref yr Wyddgrug a ddaeth i amlygrwydd trwy boblogeiddio arddull y nofel mewn llenyddiaeth Gymraeg.[2]
Ym 1895 bu ymgyrch i godi tysteb i Daniel Owen, fel arwydd o ddiolchgarwch y genedl am ei gyfraniad i lenyddiaeth, ond bu farw cyn i'r casglu dod i ben. Yn fuan wedi ei farwolaeth cynhaliwyd cyfarfod yng Ngwesty'r Westminster, Caer, i drafod gwneud casgliad i greu cofeb i'r awdur, gan ddefnyddio arian y dysteb fel arian cychwynnol. Sefydlwyd pwyllgor i drefnu'r casgliad ac i drefnu'r gwaith o godi'r cofeb. Dewiswyd Llywelyn Eaton, yr Wyddgrug, yn ysgrifennydd y pwyllgor coffa yng Ngogledd Cymru, a'r Parch. J. A. Jenkins, Coleg Prifysgol Cymru Caerdydd, yn ysgrifennydd yn y Deheudir.[3]
Penderfynodd y pwyllgor coffa i ofyn i'r cerflunydd Cymreig William Goscombe John i greu'r cofeb. Cytunodd John i wneud y gwaith am gost y deunydd yn unig. Rhoddwyd darn fawr o garreg i fod yn sylfaen i'r cerflun yn rhad gan Hugh Grosvenor, Dug 1af Westminster.[1]
Roedd cynllun Goscombe John yn ddelwedd mewn efydd wedi ei seilio ar ddarlun o'r awdur a baentiwyd gan C. Marston.[4] Mae'n dangos Owen mewn safiad anffurfiol yn gwisgo cot ffrog a het Sadwrn clerigol, ac yn dal llyfr gyda nod tudalen yn ei law dde.[5]
Mae'r testun ar y garreg sylfaen yn dairiaethog: Cymraeg, Saesneg a Lladin.[5]
Gosodwyd y cerflun ar ei safle tu allan i neuadd y dref a chafodd ei dadorchuddio yn swyddogol ar 31 Hydref 1901 gan Lloyd Kenyon, 4ydd Barwn Kenyon[6] a thraddododd araith Saesneg i'r dyrfa oedd wedi ymgasglu ar gyfer yr achlysur. Ar ôl y dadorchuddiad cafwyd cyfarfod coffa a thê parti i'r plant yn neuadd y dref.[7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
