Cap tyllog oren

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Boletaceae yw'r Cap tyllog oren (Lladin: Leccinum aurantiacum; Saesneg: Orange Bolete).^[1] 'Y Capiau Tyllog' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Gair arall am gap tyllog yw 'boled', a ddefnyddir hefyd i ddisgrifio rhai mathau o ffwng. Mae'r rhan oddi tano'n debycach i sbwng nag i degyll. Mae'r teulu Boletaceae yn gorwedd o fewn urdd y Boletales.

Cap tyllog oren Leccinum aurantiacum
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Fungi
Dosbarth:	Basidiomycota
Urdd:	Boletales
Teulu:	Boletaceae
Genws:	Leccinum[*]
Rhywogaeth:	Leccinum aurantiacum
Enw deuenwol
Leccinum aurantiacum (Bull.) Gray

Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Asia a Gogledd America.

Ffyngau

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.^[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.^[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Boletaceae

Mae gan Cap tyllog oren ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Boled eurwe	Xerocomus chrysonemus
Boled poplys	Xerocomus silwoodensis
Cap tyllog melfedaidd	Xerocomus subtomentosus
Xerocomus badiorufus	Xerocomus badiorufus
Xerocomus belizensis	Xerocomus belizensis
Xerocomus bubalinus	Xerocomus bubalinus
Xerocomus depilatus	Xerocomus depilatus
Xerocomus fennicus	Xerocomus fennicus
Xerocomus griseo-olivaceus	Xerocomus griseo-olivaceus
Xerocomus olivaceus	Xerocomus olivaceus

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

• Rhestr Goch yr IUCN
• Llên Natur

Cyfeiriadau

1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.

Safonwyd yr enw Cap tyllog oren gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

Gofal!

Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill! Gall corff rhai bobl adweithio'n ddifrifol i rai 'madarch bwytadwy'! Mynwch gyngor gan arbenigwr cyn profi unrhyw fadarch gwyllt.