C.P.D. Y Drenewydd

Clwb pêl-droed o'r Drenewydd, Powys ydy Clwb Pêl-droed Y Drenewydd (Saesneg: Newtown Association Football Club). Mae'r clwb yn chwarae yn Uwch Gynghrair Cymru, prif adran pêl-droed yng Nghymru ac maent wedi codi tlws Cwpan Cymru ar ddau achlysur; ym 1878-79 a 1894-95^[1].

C.P.D. Y Drenewydd

Enw llawn	Clwb Pêl-droed
Llysenw(au)	Y Sêr Gwyn
Sefydlwyd	1875 (fel Sêr Gwyn Y Drenewydd)
Maes	Parc Latham
Cadeirydd	Elwyn Preece
Rheolwr	Chris Hughes
Cynghrair	Uwch Gynghrair Cymru
2023/24	4.

Maent yn chwarae eu gemau cartref ar Barc Latham, Y Drenewydd, maes sy'n dal uchafswm o 5,000 o dorf gyda 1,110 o seddi.

Hanes

Mae'r clwb presennol yn deillio o uniad rhwng clybiau pêl-droed Newtown White Star a Newtown Excelsior yn ystod y 1870au. Ffurfiwyd Newtown White Star ym 1875 gan ddod yn aelod gwreiddiol o Gymdeithas Bêl-droed Cymru^[1]. Chwaraeodd Excelsior a chlwb o'r enw Newtown yng nghystadleuaeth cyntaf Cwpan Cymru ym 1877^[2] gyda gêm Y Drenewydd yn erbyn Y Derwyddon ar 13 Hydref, 1877 y gêm gyntaf erioed yn hanes y gystadleuaeth^[3].

Ymunodd y clwb â chynghrairâ'r Combination League ym 1899-1900^[4] ond, ar ôl tymor yn unig, dychwelodd Y Drenewydd i chwarae mewn cynghreiriau lleol. Ar ôl y Rhyfel Byd Cyntaf ymunodd Y Drenewydd â Chynghrair Canolbarth Cymru gan ennill y bencampwriaeth ym 1975–76, 1978–79, 1981–82, 1986–87 a 1987–88^[5].

Ar sail eu pencampwriaethau yn y 1970au a'r 1980au sicrhaodd Y Drenewydd eu lle ym mhyramid pêl-droed Lloegr gan ymuno ag Adran 1 o'r HFS Loans League - tair rheng yn is na Chynghrair Lloegr - ynghyd â chlybiau Cymreig eraill fel Bangor, Y Rhyl, Bae Colwyn a Chaernarfon, ond ym 1992 dychwelodd Y Drenewydd i Gymru er mwyn ymuno â chynghrair newydd cenedlaethol Cymru.

Record yn Ewrop

Tymor	Cystadleuaeth	Rownd	Clwb	Cymal 1af	2il Gymal	Dros Ddau Gymal
1996-97	Cwpan UEFA	Rd. Rhag	Skonto Riga	1-4	0-3	1-7
1998-99	Cwpan UEFA	Rd. Rhag	Wisla Krakow	0-0	0-7	0-7
2015–16	Cynghrair Europa UEFA	Rhag 1	Valletta	2-1	2-1	4-2
		Rhag 2	F.C. København	0-2	1-3	1-5

Anrhydeddau

• Cwpan Cymru
  • Enillwyr: 1878-79, 1894-95
  • Cyrraedd Rownd Derfynol: 2014-15
• Uwch Gynghrair Cymru
  • Ail: 1994-95, 1997-98
• Cwpan Uwch Gynghrair Cymru
  • Cyrraedd Rownd Derfynol: 2011-12
• Cwpan Amatur Cymru
  • 1954-55

Chwaraewyr nodedig

• George Latham - 10 cap dros Gymru 1905-1913
• Albert Westhead Pryce-Jones - 1 cap Gymru 1895
• William Ernest Pryce-Jones - 5 cap dros Gymru 1887-1890
• Colin Reynolds - Aelod o Oriel Anfarwolion Uwch Gynghrair Cymru

Cyfeiriadau

1. "NewtownFC: History". Unknown parameter |published= ignored (help)^{[dolen farw]}
2. "Welsh Football Data Archive: Welsh Cup 1877-78". Unknown parameter |publshed= ignored (help)
3. "Chris and Kit make Welsh Cup Semi-Final Draw". Unknown parameter |published= ignored (help)^{[dolen farw]}
4. "Combination League 1899-1900". Unknown parameter |published= ignored (help)
5. "NewtownFC: Honours". Unknown parameter |published= ignored (help)^{[dolen farw]}

Uwch Gynghrair Cymru, 2021–2022
Aberystwyth | Caernarfon | Cei Connah | Derwyddon Cefn | Hwlffordd | Met Caerdydd | Pen-y-Bont | Y Bala | Y Barri | Y Drenewydd | Y Fflint | Y Seintiau Newydd