![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Noether_theorem_1st_page.png/640px-Noether_theorem_1st_page.png&w=640&q=50)
Нётер теореми
From Wikipedia, the free encyclopedia
Нётер теореми, — Эмми Нётер 1918-мĕш çулта ĕнентернĕ теорема. Ăна чăн малтан Гёттинген шкулĕн ăславçисем (Д. Гильберт, Ф. Клейн тата Эмми Нётер хăй) палăртнă. Эмми Нётер — питĕ паллă хĕрарăм-математик.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/dd/Noether_theorem_1st_page.png/320px-Noether_theorem_1st_page.png)
Нётер теореми ак çакна кăтартса парать: Çутçанталăкра пур кашни сыхланав саккунне физикăлла системăн пĕр-пĕр татти-сыпписĕр симметрийĕ пырса тивет. Е тепĕр май: физикăлла системăн татти-сыпписĕр кашни симметрине çутçанталăкра пур пĕр-пĕр сыхланав саккунĕ пырса тивет.
- Вăхăт пĕртикĕслĕхĕ энерги сыхланнин саккунĕпе çыхăннă,
- Уçлăх пĕртикĕслĕхĕ импульс сыхланнин саккунĕпе çыхăннă,
- Уçлăх изотропийĕ импульс саманчĕ сыхланнин саккунĕпе çыхăннă,
- Калибровкăлла симметри электро каплам сыхланнин саккунĕпе çыхăннă.
Тата ытти те.
Калас пулать, масса сыхланнин саккунĕ энерги сыхланнин саккунĕн уйрам палăрăмĕ çеç пулать[1]. Мĕншĕн тесен энергипе масса эквивалентлă:
,
кунта — объектăн энергийĕ,
— унăн масси,
— çутăн вакуумри хăвăртлăхĕ, вăл 299 792 458 м/с.