Turgorski pritisak gura plazma membrane na ćelijski zid, u ćelijama biljaka, bakterija i gljiva, kao i nekih protista koji imaju ćelijske zidove. Ovaj pritisak, turgiditet ili turgidnnost, uzrokovan je osmotskim protokom vode iz područja niske koncentracije otopljene tvari izvan ćelije u ćelijske vakuole, koje imaju veću koncentracija otopljenih tvari. Zdrave biljna ćelije su nezgrapnije i za održavanje napetosti, oslanjaju se na turgor. Nasuprot tome, ovakva pojava nije prisutna u životinjskim ćelijama koje nemaju ćelijske zidove da spriječe rasprsnuće koje bi izazvao dotok vode u ćeliju, koju moraju stalno izbacivati, putem kontraktilne vakuole ili žive u izotoničnoj otopini gdje nema osmotskog pritiska.[1][2][3]
Mehanizam
Fizički fenomen poznat kao osmoza uzrokuje da vodu teče iz područja rastvora visoke koncentracije u područje više koncentracije sa nedostatkom vode, dok dva područja ne dostignu jednak odnos rastvora u vodi. Normalno, rastvor e raspršuje prema ravnoteži; međutim, sve ćelije su okružene lipidnim dvoslojem ćelijske membrane koji dozvoljava protok vode u i iz ćelije, ali ograničava protok rastvora pod mnogim okolnostima. Kao rezultat toga, kada se ćelija nalazi u hipotoničnom rastvoru, voda potiskuje membranu, povećavajući volumen ćelije.
Na kraju, ćelijska membrana se proširi tako da vrši pritisak protiv krutog ćelijskog zida. U tom trenutku, za ćeliju se kaže da je turgidna.[4] U izotoničnom rastvoru, voda ulazi u ćeliju po istoj stopi po kojoj i ističe. Pritisak potiskivanja ćelijske membrane protiv zidova se smanjuje, kada se za ćeliju kaže da je u „opuštenom stanju“. Kada se ćelija nalazi u hipertoničnom rastvoru, voda zapravo teče iz ćelije u okolnu otopinu. Ova plazmoliza uzrokuje da se membrana povlači od zida i odgovora za venule ili „nervaturu“ biljnih ćelija.
Promjene u turgorskom pritisku jako zavise od zapremine ćelije: sa povećanjem zapremine, dolazi do povećanja čvrstoće ćelijskog zida, što uzrokuje njegovu manju plastičnost, a eksperimenti pokazuju da male ćelije imaju veće promjene elastičnosti u odnosu na ćelije većeg volumena.[5]
Turgorski pritisak također ima ključnu ulogu u rastu biljnih ćeliju u kojima ćelijski zid prolazi nepovratna proširenja zbog sile turgorskog pritiska, kao i strukturne promjene u zidu ćelije koje mijenjaju svoju proširivost.[6]
Turgorski pritisak kod biljaka
Turgorski pritisak drži biljke uspravno i čvrsto. Gubitak turgorskog pritiska izaziva uvehnuće biljke.
Također pogledajte
Reference
Vanjski linkovi
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
