Apiaceae ili štitarice , štitarke je porodica cvjetnica , dikotiledona sa 418 rodova i 3.257 vrsta. Ove biljke su jednogodišnje zeljaste, trajnice , rjeđe polugrmovi i grmovi .
Razne Apiaceae
Štitasta cvast
Volujsko oko Hacquetia epipactis
Sjemenke kima (Carum carvi )
Kratke činjenice Apiaceae (Porodica štitaricâ), Sistematika ...
Zatvori
Štitarice su pretežno zeljaste biljke sa šupljim stablikama i raznolikim, često i višestruko perastim listovima . Cvjetovi su dvospolni, rijetko jednospolni i većinom su u sastavljenim, rjeđe u jednostavnim štitolikim formama (po kojima je na bosanskom porodica i imenovana); kod nekih cvast liči na glavicu. Plod kalavac koji se raspada na dva plodića (merikarpa).[1] [2] [3]
Apiaceae imaju karakteristično aromatičan, često i vrlo prodoran miris koji potiče od eterskih ulja .
Štitarice su rasprostranje u Mediteranskom bazenu i jugozapadnoj Aziji. Mnoge vrste uzgajaju se kao povrće , začinske ili ljekovite biljke , kao naprimjer anis (Pimpinella anisum ), anđelika (Angelica archangelica ), mrkva (Daucus carota ) peršun (Petroselinum crispum ), celer (Apium graveolens ), kim (Carum carvi ), komorač (Foeniculum vulgare ), kopar (Antheum graveolens ), korijander (Coriandrum sativum ), ljupčac (Levisticum officinale ), motar (Crithmum maritimum ), a neke i kao ukrasne, naprimjer Eryngium .
U Bosni i Hercegovini i okolnim balkanskim državama raste oko 65 rodova štitarki, s približno 170 vrsta. Najčešći rodovi (sa po 10-ak vrsta) su Bupleurum , Peucedanum , Seseli , a zatim i Myrrhis , Athamanta , Aegopodium , Echinophora , Sanicula , Crithmum , Hacquetia . U ovoj porodici su i neke smrtno otrovne vrste: Aethusa cynapium , Conium maculatum , Cicuta virosa .
Aciphylla J.R.Forst. & G.Forst.
Acronema Falc. ex Edgew.
Actinanthus Ehrenb.
Actinolema Fenzl
Actinotus Labill.
Adenosciadium H.Wolff
Aegokeras Raf.
Aegopodium L.
Aethusa L.
Afroligusticum C.Norman
Afrosciadium P.J.D.Winter
Agasyllis Spreng.
Alepidea F.Delaroche
Alococarpum Riedl & Kuber
Ammi L.
Ammodaucus Coss.
Ammoides Adans.
Ammoselinum Torr. & A.Gray
Andriana B.-E.van Wyk
Anethum L.
Angelica L.
Anginon Raf.
Angoseseli Chiov.
Anisopoda Baker
Anisosciadium DC.
Anisotome Hook.f.
Annesorhiza Cham. & Schltdl.
× Anthrichaerophyllum P.Fourn.
Anthriscus Pers.
Aphanopleura Boiss.
Apiastrum Nutt.
Apiopetalum Baill.
Apium L.
Apodicarpum Makino
Arafoe Pimenov & Lavrova
Arctopus L.
Arcuatopterus M.I.Sheh & R.H.Shan
Arracacia Bancr.
Artedia L.
Asciadium Griseb.
Asteriscium Cham. & Schltdl.
Astomaea Rchb.
Astrantia L.
Astrodaucus Drude
Astydamia DC.
Athamanta L.
Aulacospermum Ledeb.
Austropeucedanum Mathias & Constance
Autumnalia Pimenov
Azilia Hedge & Lamond
Azorella Lam.
Berula W.D.J.Koch
Bifora Hoffm.
Bilacunaria Pimenov & V.N.Tikhom.
Billburttia Magee & B.-E.van Wyk
Bolax Comm. ex Juss.
Bonannia Guss.
Bowlesia Ruiz & Pav.
Brachyscias J.M.Hart & Henwood
Bunium L.
Bupleurum L.
Cachrys L.
Calyptrosciadium Rech.f. & Kuber
Canaria Jim.Mejías & P.Vargas
Cannaboides B.-E.van Wyk
Capnophyllum Gaertn.
Carlesia Dunn
Caropodium Stapf & Wettst.
Caropsis (Rouy & E.G.Camus) Rauschert
Carum L.
Caucalis L.
Cenolophium W.D.J.Koch
Centella L.
Cephalopodum Korovin
Chaerophyllopsis H.Boissieu
Chaerophyllum L.
Chaetosciadium Boiss.
Chamaesciadium C.A.Mey.
Chamaesium H.Wolff
Chamarea Eckl. & Zeyh.
Changium H.Wolff
Chlaenosciadium C.Norman
Choritaenia Benth.
Chuanminshen M.L.Sheh & R.H.Shan
Chymsydia Albov
Cicuta L.
Cnidiocarpa Pimenov
Cnidium Cusson ex Juss.
Coaxana J.M.Coult. & Rose
Conioselinum Fisch. ex Hoffm.
Conium L.
Conopodium W.D.J.Koch
Coriandrum L.
Cortia DC.
Cortiella C.Norman
Cotopaxia Mathias & Constance
Coulterophytum B.L.Rob.
Crithmum L.
Cryptotaenia DC.
Cuminum Tourn. ex L.
Cyathoselinum Benth.
Cyclorhiza M.L.Sheh & R.H.Shan
Cyclospermum Lag.
Cymbocarpum DC. ex C.A.Mey.
Cymopterus Raf.
Cynorhiza Eckl. & Zeyh.
Cynosciadium DC.
Dactylaea Fedde ex H.Wolff
Dahliaphyllum Constance & Breedlove
Dasispermum Neck. ex Raf.
Daucosma Engelm. & A.Gray
Daucus L.
Demavendia Pimenov
Dethawia Endl.
Deverra DC.
Dichoropetalum Fenzl
Dichosciadium Domin
Dickinsia Franch.
Dicyclophora Boiss.
Dimorphosciadium Pimenov
Diplaspis Hook.f.
Diplolophium Turcz.
Diplotaenia Boiss.
Diposis DC.
Domeykoa Phil.
Donnellsmithia J.M.Coult. & Rose
Dracosciadium Hilliard & B.L.Burtt
Drusa DC.
Ducrosia Boiss.
Dumaniana Yild. & B.Selvi
Dystaenia Kitag.
Echinophora Tourn. ex L.
Ekimia H.Duman & M.F.Watson
Elaeosticta Fenzl
Eleutherospermum K.Koch
Elwendia Boiss.
Enantiophylla J.M.Coult. & Rose
Endressia J.Gay
Eremocharis Phil.
Eremodaucus Bunge
Ergocarpon C.C.Towns.
Erigenia Nutt.
Eryngium Tourn. ex L.
Eurytaenia Torr. & A.Gray
Exoacantha Labill.
Ezosciadium B.L.Burtt
Falcaria Fabr.
Fergania Pimenov
Ferula Tourn. ex L.
Ferulago W.D.J.Koch
Ferulopsis Kitag.
Foeniculum Mill.
Frommia H.Wolff
Froriepia K.Koch
Fuernrohria K.Koch
Galagania Lipsky
Geocaryum Coss.
Gingidia J.W.Dawson
Glaucosciadium B.L.Burtt & P.H.Davis
Glehnia F.Schmidt ex Miq.
Glia Sond.
Gongylosciadium Rech.f.
Gongylotaxis Pimenov & Kljuykov
Grafia Rchb.
Grammosciadium DC.
Gymnophyton Clos
Hacquetia Neck. ex DC.
Halosciastrum Koidz.
Haloselinum Pimenov
Haplosciadium Hochst.
Haplosphaera Hand.-Mazz.
Harbouria J.M.Coult. & Rose
Harperella Rose
Harrysmithia H.Wolff
Haussknechtia Boiss.
Hellenocarum H.Wolff
Heptaptera Margot & Reut.
Heracleum L.
Hermas L.
Heteromorpha Cham. & Schltdl.
Hladnikia Rchb.
Hohenackeria Fisch. & C.A.Mey.
Homalocarpus Hook. & Arn.
Homalosciadium Domin
Horstrissea Greuter, Gerstb. & Egli
Huanaca Cav.
Hyalolaena Bunge
Hymenidium Lindl.
Hymenolaena DC.
Itasina Raf.
Johrenia DC.
Kadenia Lavrova & V.N.Tikhom.
Kafirnigania Kamelin & Kinzik.
Kailashia Pimenov & Kljuykov
Kalakia Alava
Kamelinia F.O.Khass. & I.I.Malzev
Kandaharia Alava
Karatavia Pimenov & Lavrova
Karnataka P.K.Mukh. & Constance
Kedarnatha P.K.Mukh. & Constance
Kelussia Mozaff.
Kenopleurum Candargy
Keraymonia Farille
Kitagawia Pimenov
Klotzschia Cham.
Komarovia Korovin
Korshinskia Lipsky
Kozlovia Lipsky
Krasnovia Popov ex Schischk.
Krubera Hoffm.
Kundmannia Scop.
Kuramosciadium Pimenov, Kljuykov & Tojibaev
Ladyginia Lipsky
Lagoecia L.
Lalldhwojia Farille
Laser Borkh. ex P.Gaertn., B.Mey. & Scherb.
Laserpitium L.
Lecokia DC.
Ledebouriella H.Wolff
Lefebvrea A.Rich.
Leiotulus Ehrenb.
Lereschia Boiss.
Leutea Pimenov
Levisticum Hill
Lichtensteinia Cham. & Schltdl.
Lignocarpa J.W.Dawson
Ligusticopsis Leute
Ligusticum L.
Lilaeopsis Greene
Limnosciadium Mathias & Constance
Lipskya Nevski
Lisaea Boiss.
Lithosciadium Turcz.
Lomatium Raf.
Lomatocarpa Pimenov
Lomatocarum Fisch. & C.A.Mey.
Mackinlaya F.Muell.
Magadania Pimenov & Lavrova
Magydaris W.D.J.Koch ex DC.
Marlothiella H.Wolff
Mastigosciadium Rech.f. & Kuber
Mathiasella Constance & C.L.Hitchc.
Mediasia Pimenov
Meeboldia H.Wolff
Melanosciadium H.Boissieu
Meum Mill.
Micropleura Lag.
Microsciadium Boiss.
Modesciadium P.Vargas & Jim.Mejías
Mogoltavia Korovin
Molopospermum W.D.J.Koch
Musineon Raf.
Mutellina Wolf
Myrrhidendron J.M.Coult. & Rose
Myrrhis Mill.
Nanobubon Magee
Naufraga Constance & Cannon
Neoconopodium (Koso-Pol.) Pimenov & Kljuykov
Neogaya Meisn.
Neogoezia Hemsl.
Neomuretia Kljuykov, Degtjareva & Zakharova
Neonelsonia J.M.Coult. & Rose
Neoparrya Mathias
Niphogeton Schltdl.
Nirarathamnos Balf.f.
Normantha P.J.D.Winter & B.-E.van Wyk
Nothosmyrnium Miq.
Notiosciadium Speg.
Notobubon B.-E.van Wyk
Notopterygium H.Boissieu
Oedibasis Koso-Pol.
Oenanthe L.
Oligocladus Chodat & Wilczek
Oliveria Vent.
Opoidia Lindl.
Opopanax W.D.J.Koch
Opsicarpium Mozaff.
Oreocome Edgew.
Oreocomopsis Pimenov & Kljuykov
Oreonana Jeps.
Oreoschimperella Rauschert
Orlaya Hoffm.
Ormopterum Schischk.
Ormosciadium Boiss.
Orogenia S.Watson
Oschatzia Walp.
Osmorhiza Raf.
Ostericum Hoffm.
Ottoa Kunth
Oxypolis Raf.
Pachypleurum Ledeb.
Palimbia Besser
Paraligusticum V.N.Tikhom.
Paraselinum H.Wolff
Parasilaus Leute
Pastinaca L.
Pastinacopsis Golosk.
Paulita Soják
Pedinopetalum Urb. & H.Wolff
Pentapeltis Bunge
Perideridia Rchb.
Perissocoeleum Mathias & Constance
Petroedmondia Tamamsch.
Petroselinum Hill
Peucedanum L.
Phellolophium Baker
Phlojodicarpus Turcz. ex Ledeb.
Phlyctidocarpa Cannon & W.L.Theob.
Physospermopsis H.Wolff
Physospermum Cusson
Physotrichia Hiern
Pilopleura Schischk.
Pimpinella L.
Pinda P.K.Mukh. & Constance
Platysace Bunge
Pleurospermum Hoffm.
Podistera S.Watson
Polemannia Eckl. & Zeyh.
Polemanniopsis B.L.Burtt
Polylophium Boiss.
Polytaenia DC.
Portenschlagiella Tutin
Pozoa Lag.
Prangos Lindl.
Prionosciadium S.Watson
Psammogeton Edgew.
Pseudocannaboides B.-E.van Wyk
Pseudocarum C.Norman
Pseudoridolfia Reduron, Mathez & S.R.Downie
Pseudoselinum C.Norman
Pseudotrachydium (Kljuykov, Pimenov & V.N.Tikhom.) Pimenov & Kljuykov
Pternopetalum Franch.
Ptilimnium Raf.
Ptychotis W.D.J.Koch
Pycnocycla Lindl.
Registaniella Rech.f.
Rhabdosciadium Boiss.
Rhizomatophora Pimenov
Rhodosciadium S.Watson
Rhopalosciadium Rech.f.
Rhysopterus J.M.Coult. & Rose
Ridolfia Moris
Rivasmartinezia Fern.Prieto & Cires
Rohmooa Farille & Lachard
Rupiphila Pimenov & Lavrova
Rutheopsis A.Hansen & G.Kunkel
Sajanella Soják
Sanicula L.
Saposhnikovia Schischk.
Scaligeria DC.
Scandia J.W.Dawson
Scandix L.
Scaphespermum Edgew.
Scaraboides Magee & B.-E.van Wyk
Schoenoselinum Jim.Mejías & P.Vargas
Schrenkia Fisch. & C.A.Mey.
Schtschurowskia Regel & Schmalh.
Schulzia Spreng.
Sclerochorton Boiss.
Sclerosciadium W.D.J.Koch ex DC.
Sclerotiaria Korovin
Scrithacola Alava
Selinopsis Coss. & Durieu ex Batt.
Selinum L.
Semenovia Regel & Herder
Seseli L.
Seselopsis Schischk.
Shoshonea Evert & Constance
Siculosciadium C.Brullo, Brullo, S.R.Downie & Giusso
Silaum Mill.
Siler Mill.
Sillaphyton Pimenov
Silphiodaucus (Koso-Pol.) Spalik, Wojew., Banasiak, Piwczynski & Reduron
Sinocarum H.Wolff ex R.H.Shan & F.T.Pu
Sinodielsia H.Wolff
Sinolimprichtia H.Wolff
Sison L.
Sium L.
Sivadasania N.Mohanan & Pimenov
Smyrniopsis Boiss.
Smyrnium L.
Spananthe Jacq.
Spermolepis Raf.
Sphaenolobium Pimenov
Sphaerosciadium Pimenov & Kljuykov
Sphallerocarpus Besser ex DC.
Spuriopimpinella (H.Boissieu) Kitag.
Stefanoffia H.Wolff
Steganotaenia Hochst.
Stenocoelium Ledeb.
Stenosemis E.Mey. ex Sond.
Stenotaenia Boiss.
Stewartiella Nasir
Stoibrax Raf.
Szovitsia Fisch. & C.A.Mey.
Taenidia Drude
Taeniopetalum Vis.
Tamamschjanella Pimenov & Kljuykov
Tamamschjania Pimenov & Kljuykov
Tana B.-E.van Wyk
Tauschia Schltdl.
Tetrataenium (DC.) Manden.
Thamnosciadium Hartvig
Thapsia L.
Thaspium Nutt.
Thecocarpus Boiss.
Tiedemannia DC.
Tilingia Regel & Tiling
Todaroa Parl.
Tongoloa H.Wolff
Tordyliopsis DC.
Tordylium Tourn. ex L.
Torilis Adans.
Trachydium Lindl.
Trachyspermum Link
Trepocarpus Nutt. ex DC.
Tricholaser Gilli
Trigonosciadium Boiss.
Trinia Hoffm.
Trocdaris Raf.
Trochiscanthes W.D.J.Koch
Tschulaktavia Bajtenov ex Pimenov & Kljuykov
Turgenia Hoffm.
Turgeniopsis Boiss.
Vanasushava P.K.Mukh. & Constance
Vesper R.L.Hartm. & G.L.Nesom
Vicatia DC.
Villarrealia G.L.Nesom
Vinogradovia Bani, D.A.German & M.A.Koch
Visnaga Mill.
Vvedenskya Korovin
Wendia Hoffm.
Wydleria DC.
Xanthogalum Avé-Lall.
Xanthosia Rudge
Xatardia Meisn.
Xyloselinum Pimenov & Kljuykov
Yabea Koso-Pol.
Zeravschania Korovin
Zizia W.D.J.Koch
Zosima Hoffm.
Chaerophyllum bulbosum
Anise (
Pimpinella anisum )
Woodville (1793)
[4]
Angelica archangelica
Woodville, W. (1793) Medical Botany. James Phillips, London.