Ketoza (šećer)

Ketoza je monosaharid koji sadrži jednu keto grupu po molekuli. Sa tri ugljikova atoma, dihidroksiaceton je najjednostavniji od svih ketoza i jedini koji nema optičku aktivnost. Ketoze mogu izomerizirati u aldoze kada se karbonilna grupa nalazi na kraju molekule. Takve ketoze su reducirajući šećeri.^[1][2]

Fruktoza – primjer ketoza.
Keto grupa je dvostruko vezani kisik.

Popis ketoza

Porodično stablo D-ketoza:
D-ketoze do hekoze: Dihidroksiaceton (1); Deritruloza (2); D-ribuloza (3a); D-ksiluloza (3B); Dpsikoza (4a); D-fruktoza (4b); D-sorboza (4c); D-tagatoza (4d)

Sve ovdje navedene ketoze su 2-ketoni:

• Trioza dihidroksiaceton
• Tetroza eritruloza
• Pentoza ribuloza, ksiluloza
• Heksoza fruktoza, psikoza, sorboza, tagatoza
• Heptoza sedoheptuloza
• Oktoza D-mano-oktuloza (osnova za 3-deoksi-D-mano-okt- 2-ulosonsku kiselinu (KDO)
• Nonos D-glicero-D-galakto-nonuloza (osnova za neumarinsku kiselinu)^[3][4]

Kvalitativna reakcija

Opća kvalitativna reakcija za ketoze je Seliwanoffov test.

Reference

1. Lindhorst T. K. (2007): Essentials of carbohydrate chemistry and biochemistry. Wiley-VCH, ISBN 3-527-31528-4.
2. Robyt J. F. (1997): Essentials of carbohydrate chemistry. Springer, ISBN 0-387-94951-8.
3. Hunter G. K. (2000): Vital Forces. The discovery of the molecular basis of life. Academic Press, London 2000, ISBN 0-12-361811-8.
4. Nelson D. L., Cox M. M. (2013): Lehninger Principles of Biochemistry. W. H. Freeman and Co., ISBN 978-1-4641-0962-1.