861.

Godina 861. (DCCCLXI) bila je redovna godina koja počinje u srijedu u julijanskom kalendaru. Oznaka 861. za ovu godinu se koristi od ranog srednjeg vijeka, kada je kalendarska era Anno Domini u Evropi postala glavnom metodom označavanja godina.

Godine: ◄◄ | ◄ | 857. | 858. | 859. | 860. | 861. | 862. | 863. | 864. | 865. | ► | ►►

Decenije: ◄ | 830-e | 840-e | 850-e | 860-e | 870-e | 880-e | 890-e | ►

Vijekovi: ◄ | 8. vijek | 9. vijek | 10. vijek | ►

Događaji

Evropa

• Mart – Kralj Karlo Ćelavi imenuje Roberta Snažnog za markgrofa Neustrije. Produžava svoj mandat kampanjom protiv Salomona, vojvode "kralja" Bretanje. Robert unajmljuje kombiniranu flotu Seine-Loire za 6.000 funti srebra, 'prije nego što se Salomon može udružiti s njima protiv njega'. Zauzvrat, Salomon angažuje 12 vikinških brodova pod komandom Hasteina, da napadnu grofoviju Maine, koja, s Anjouom, postaje stisnuta između Bretanje i Neustrije.
• Proljeće – Sabor u Carigradu, na kojem je učestvovalo 318 otaca i kojim su predsjedavali papski legati, potvrđuje Focija Velikog za patrijarha i donosi 17 kanona.
• Karloman, najstariji sin kralja Ludovika Njemačkog, ustaje protiv svog oca. On je zarobljen, ali uspijeva pobjeći u Ostmark (ili 862).
• Ljeto – Vikinški jurišnici pljačkaju gradove Pariz, Keln, Ahen, Vorms i Tuluz.

Abasidski halifat

• 11. decembar - Al-Mutawakkil, abasidski halifa (r. 822), U noći 11. decembra, oko jedan sat poslije ponoći, turski stražari su upali u odaju u kojoj su halifa i al-Fath večerali. Al-Fath je ubijen pokušavajući da zaštiti halifu, koji je ubijen sljedeći. Njegov sin, Al-Muntasir, koji je sada preuzeo halifat, u početku je tvrdio da je al-Fath ubio njegovog oca i da je nakon toga ubijen; za kratko vrijeme, međutim, zvanična priča se promijenila u to da se Al-Mutawakkil ugušio svojim pićem ^[1][2]. Ovim ubistvom počinje period nemira poznat kao "Anarhija u Samari" (861-870).
• Ya'qub ibn al-Layth, muslimanski vojskovođa, počinje pobunu protiv Abasida i osniva dinastiju Saffarid 870-ih. On vlada dijelovima Khurasana i istočnim Iranom, a svoju prijestolnicu osniva u Zarandžu (moderni Afganistan).

Japan

• 19. maj: Meteorit pada na Nōgatu, na ostrvu Kjušu u Japanu. To je najstariji sakupljeni meteorit koji je još uvijek sačuvan ^[3].
• Usvajanje kineskog kalendara u Japanu ^[4].

861. u temama

Hidrologija

• Al-Mutawakkil (r. 847–861) naređuje izgradnju Nilometra na ostrvu Roda u centralnom Kairu, pod nadzorom perzijskog astronoma Ahmeda ibn Muhameda ibn Katira al-Farganija.

Religija

Moravski knez Rotislav traži od pape Nikole I dozvolu da uspostavi samostalnu crkvenu upravu u Velikoj Moravskoj. Papa se nije odazvao i Rotislav se 862. godine obratio vizantijskom caru Mihailu III tražeći isto od njega ^[5].

Rođeni

• Abdullah ibn al-Mu'tazz, muslimanski pjesnik (um. 908.)
• Abu Bekr Šibli, muslimanski sufija (um. 946.)
• Al-Mu'tadid, muslimanski halifa (ili 854.)
• Heongang, kralj Sille (približan datum)

Umrli

• Shuja također poznata kao Umm Jaʽfar bila je majka abasidskog halife Al-Mutawakkila.
• 6. april – Prudencije, biskup Troa
• 11. decembar - Al-Mutawakkil, abasidski halifa (r. 822)
• Al-Fath ibn Khaqan, glavni pouzdanik i savjetnik al-Mutawakkila
• Ahmed ibn Muhammed ibn Kathir al-Farghani, perzijski astronom
• Álvaro od Kordobe, mozarabski učenjak i teolog
• Ansovinus, biskup od Camerina (približan datum)
• Bai Minzhong, kancelar dinastije Tang (r. 792.)
• Gladilan, galicijski sveštenik (približan datum)
• Grigorije Kandzta, gruzijski arhimandrit (r. 759.)
• Heonan, kralj Sille (Koreja)
• Princeza Ito od Japana
• Lando I, grof od Kapue
• Majnrad od Ajnzidelna, njemački pustinjak i mučenik
• Pribina, slovenski knez (približni datum)
• Samuel od Kaheti, gruzijski princ

Reference

1. Kraemer, Joel L., ed. (1989). The History of al-Ṭabarī, Volume XXXIV: Incipient Decline: The Caliphates of al-Wāthiq, al-Mutawakkil and al-Muntaṣir, A.D. 841–863/A.H. 227–248. SUNY Series in Near Eastern Studies. Albany, New York: State University of New York Press. ISBN 978-0-88706-874-4, str. 171–182, 184, 195.
2. Kennedy, Hugh (2006). When Baghdad Ruled the Muslim World: The Rise and Fall of Islam's Greatest Dynasty. Cambridge, MA: Da Capo Press. ISBN 978-0-306814808, str. 264–267.
3. Christian Köberl Impakt: Gefahr aus dem All [archive] Edition va bene, 1998 (ISBN 978-3-85167-074-5)
4. Annick Horiuchi Les Mathématiques japonaises à l'époque d'Edo [archive]
5. Stanislav J. Kirschbaum Slovaques et Tchèques : essai sur un nouvel aperçu de leur histoire politique [archive] L'AGE D'HOMME, 1988 (ISBN 978-2-8251-2146-7)