stoljeće From Wikipedia, the free encyclopedia
8. vijek je razdoblje koje je trajalo od 701. do 800. godine. U Evropi se tradicionalno smatra dijelom ranog srednjeg vijeka.
| Mileniji:
◄ | 1. milenij p. n. e. | 1. milenij | 2. milenij | ► |
| Vijekovi:
◄ | 6. vijek | 7. vijek | 8. vijek | 9. vijek | 10. vijek | ► |
| Decenije:
700-te | 710-e | 720-e | 730-e | 740-e | 750-e | 760-e | 770-e | 780-e | 790-e |
Na istočnoj hemisferi je tada najveća država - Arapsko Carstvo, odnosno Omejadski halifat - na samom početku 8. vijeka ponovno pokrenulo teritorijalnu ekspanziju, što je na krajnjem zapadu kao rezultat imalo muslimansko osvajanje Iberijskog poluotoka, odnosno prvo uporište islama na evropskom kontinentu. Ekspanzija je, međutim, relativno brzo zaustavljena, prvo od strane Bizanta razbijanjem opsade Carigrada, zatim od strane Franaka u bitci kod Poitiersa. Halifat, koji se više nije mogao širiti, suočio se sa ekonomskom i političkom krizom, koja se odrazila kako kroz dinastijske sukobe, tako i kroz velike ustanke u Sjevernoj Africi i Perziji. Potonji je na vlast donio novu, abasidsku, dinastiju halifa, mada ona nije uspjela u potpunosti nametnuti vlast Halifatu, s obzirom da su Omejadi zadržali kontrolu nad Iberijskim poluotokom. Time je prestalo dotadašnje političko jedinstvo islamskog svijeta, ali su se Abasidi nakon toga posvetili kako unutrašnjim reformama, tako i razvoju arapske kulture i nauke, zbog čega njihov dolazak na vlast predstavlja početak tzv. islamskog zlatnog doba.
Abasidi su nedugo nakon dolaska na vlast uspjeli u bitci za Talas zaustaviti širenje Kineskog Carstva na zapad, odnosno omogućiti kasniju islamizaciju Centralne Azije. Taj veliki poraz je slijedilo i izbijanje velikog Anshi ustanka protiv dinastije Tang; iako je ustanak nakon nekoliko godina skršen, izazvao je dotada nezapamćeno krvoproliće i razaranja te se od njega dinastija Tang nikada nije uspjela oporaviti. Vakuum moći su počeli postepeno koristiti regionalni gospodari rata, dok je na zapadnim granicama kinesku vlast počela izazivati Tibetansko Carstvo.
Nakon što je dobacilo arapske napade Bizantsko Carstvo nije uspjelo iskoristiti taj uspjeh, prije svega zbog unutrašnjih problema, odnosno ikonoboračkog spora. On je izazvao ne samo endemske građanske ratove u Bizantu, nego trajno pokvario odnose sa zapadnom Crkvom. To su najbolje iskoristili franački vladari iz nove dinastije Karolinga koji su se nametnuli kao novi zaštitnici rimskih papa, a od druge polovice 8. vijeka pod Karlom Velikim otpočeli proces stvaranja nove, velike države koja je ne samo ujedinila dotadašnja "barbarska kraljevstva" nego otpočela program pokrštavanja dotada paganskih područja na sjeveru Evrope. Duga Karlova vladavina, koja je dovela do prvog velikog procvata kulture u Evropi nakon pada Rimskog Carstva, poznatog kao karolinška renesansa je pred sam kraj vijeka zasjenjena pojavom vikinških napadača sa sjevera.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
