Tasmant

Hervez brizkredennoù an dud, un tasmant (eus ar ger gresianek φαντασμα /fantasma, "gweledigezh"), anvet ivez spes, teuz, skeud, zo gweledigezh spered pe ene un den marv gant tud vev, a-wechoù loened. Gallout a reont dont war-wel, ober trouzoù iskis pe lezel roudoù kevrinus ha nec'hus. Ober a reont aon d'an dud peurliesañ, ar re a gred enno bepred. Emaint e lec'hioù didud ha kañvaouus evel un ti kozh, ur c'hastell hag all. Mojennoù kozh kenkoulz hag an oberennoù a-vremañ a gont istorioù tasmant e-leizh.

Hamlet dirak tasmant e dad.

Tasmant morlaer gant Howard Pyle.

Tasmantoù brudet : an Itron Wenn, ar c'hannerez-noz, ar c'hoarier(ez) biz-meud...

Lennegezh

E 1914 Canterville's Ghost gant Oscar Wilde.

C'hoariva

• Odisseia (fin an VIIIvet kantved kt JK), gant Homeros
• er pezh-c'hoari Ar Bersed gant Aesc'hulos e teu war al leurenn spes Dareios, tad Serses^[1]
• an tasmant, er pezh Hamlet, gant Shakespeare
• The Castle of Otranto (1764) gant Horace Walpole
• The Ghost and the Bonesetter (1838) gant Sheridan Le Fanu
• The haunted man and the ghost's bargain (1848) gant Charles Dickens
• Madam Crowl's Ghost (1870) gant Sheridan Le Fanu
• Le Château des Carpathes (1892) gant Jules Verne
• The Turn of the Screw (1898) gant Henry James
• Le Fantôme de l'Opéra (1910) gant Gaston Leroux

Kontadennoù

• Vision de Charles XI (1829) gant Prosper Mérimée
• Пиковая дама Pikovaïa dama (1833) gant Aleksandr Pouchkin
• The White Old Maid (1835) gant Nathaniel Hawthorne en dastumad Twice-Told Tales
• A Christmas Carol (1843) gant Charles Dickens
• Den Lille Pige Med Svovlstikkerne (1845) gant Hans Christian Andersen
• Mille et un fantômes (1849) gant Alexandre Dumas
• Spirite (1865) gant Théophile Gautier
• Véra (1874) gant Auguste de Villiers de L'Isle-Adam
• Apparition (1883) gant Guy de Maupassant
• The Lost Legion (1893) gant Rudyard Kipling
• Angeline ou la maison hantée (1898) gant Émile Zola
• The proper spirit (1957) gant Robert Bloch
• Le petit fantôme (1965) gant Thomas Owen

Romantoù ha danevelloù

• The Canterville Ghost (1887) gant Oscar Wilde

A bep seurt

• Brudet eo frazenn gentañ ar Manifesto gant Karl Marx : « Ur spes a sorc'henn Europa, spes ar gomunouriezh »
• A se titl ul levr gant Jacques Derrida : Spectres de Marx^[2]

E brezhoneg

• Tasmant en ti, gant Agustín Fernández Paz^[3]

Sinema

• Ghostbusters, un heuliad filmoù
• Pirates of the Caribbean (heuliad filmoù) : er pempvet film Dead Men Tell No Tales e kej Jack Sparrow gant ul lestr tasmant, "the Flying Dutchman", morlaeron tasmant en e vourzh.
• The Addams Family : un dresadenn-vev hag un heuliad filmoù.

Daveennoù

1. E Prometheus Ereet/Ar Bersed, troet gant Youenn Drezen, Mouladurioù Hor Yezh, p. 121 ha d.h.
2. éditions Galilée, 1993
3. http://www.tresor-breton.bzh/2020/04/05/2013-tasmant-en-ti-fantome-dans-la-maison-du-galicien-agustin-paz/