From Wikipedia, the free encyclopedia
Un elfenn gimiek treuzuraniat skinoberiek eo ar fermiom ; Fm eo e arouez kimiek, 100 e niver atomek ha 257,095 e dolz atomek.
An daouzekvet aktinid eo e taolenn drovezhiek an elfennoù kimiek.
| ||||
|---|---|---|---|---|
| Einsteiniom – Fermiom – Mendeleviom | ||||
| ||||
| Perzhioù hollek | ||||
| Niver atomek | 100 | |||
| Rummad kimiek | Aktinidoù | |||
| Strollad | Aktinidoù | |||
| Trovezh | 7 | |||
| Bloc'h | f | |||
| Tolz atomek | [257] | |||
| Aozadur elektronek | ||||
| Aozadur elektronek an atomoù [Rn] 5f12 7s2 | ||||
| Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 30, 8, 2 | ||||
 | ||||
| Perzhioù atomek | ||||
| Niver oksidadur | +2, +3 | |||
| Tredanleiegezh | 1,30 (Skeul Linus Pauling) | |||
| Gremmoù ionadur | 1 : 627 kJ/mol 2 : 1 200 kJ/mol 3 : 2 240 kJ/mol | |||
| Skin atomek | 245 pm | |||
| Skin kenamsav | 167 pm | |||
| Skin Van der Vaals | (stlenn ebet) | |||
| Perzhioù fizikel | ||||
| Arvez | Kaled | |||
| Douester (≈20 °C) | 8,84 g/cm3 | |||
| Teuzverk | 1 527 °C | |||
| Bervverk | (stlenn ebet)°C | |||
| Tredanharzusted | (stlenn ebet) nΩ•m (e 20 °C) | |||
|
| ||||
D'an 11 a viz Du 1952 e lakaas Stadoù-Unanet Amerika ar c'hentañ bombezenn gwrezderc'hanel da darzhañ war atoll Enewetak en Inizi Marshall. Darbodoù a voe dastumet war un atoll amezek ha kaset da Skol-veur Kalifornia e Berkeley evit ma vijent dielfennet, ar pezh a voe graet gant Gregory R. Choppin, Albert Ghiorso, Bernard Harvey ha Stanley Thompson. Ken bras e oa bet an niver a neutronoù o skinata an atomoù uraniom-238 ma voe tapet lod anezho ha ma voe ganet elfennoù kimiek, eus 96Cf betek 99Es hag izotop 255 an elfenn 100. An einsteiniom a voe kavet da gentañ, e miz Kerzu 1952. Darbodoù all a voe kaset da Verkeley, hag e 1953 e voe dizoloet an elfenn 100. Berzet e voe an dizoloadenn gant gouarnamant S.U.A. betek 1955 en abeg d'ar Brezel Yen, met treiñ diwar ar bec'h a reas Berkeley dre gendelc'her da labourat diwar plutoniom-239, hag e 1954 ez embannjont disoc'hoù o labourioù nann-stadel[1].
D'an 18 a viz Mae 1954 ez embannas ur skipailh svedat eus Ensavadur Nobel evit ar Fizik e Stockholm en doa kevanaozet izotop 250 an elfenn 100 dre skinata U-238 gant ionoù oksigen en ur c'hiklotron[2], met e dibenn ar bloavezh 1954 e voe anzavet skipailh Berkeley evel dizoloer kentañ : dezhañ da envel an elfenn 100, a voe anvet fermium en enor d'ar fizikour italian Enrico Fermi, aet d'an anaon d'an 28 a viz Du 1954.
Ken nebeut a fermiom a vez kenderc'het, ken berr eo e hanter-vuhez ha ken skinoberiek eo ma ne c'haller nemet diouganañ e berzhioù fizikel dre e lec'h e taolenn an elfennoù kimiek.
Biskoazh n'eur deuet a-benn d'e welet en e stumm metalek.
Betek gouzout hiroc'h emañ perzhioù kimiek ar fermiom ar re a zo gortozet diouzh e lec'h e taolenn an elfennoù kimiek. [3]
Naontek izotop ha tri izomer derc'hanel zo anavezet, eus 242Fm betek 260Fm.
Fermiom-257 eo an hini stabilañ, gant un hanter-vuhez a 100,5 devezh.
| Izotop | % en natur | Hanter-vuhez | Digevanidigezh |
|---|---|---|---|
| 252Fm | kevanaozet | 25,29 eurvezh | α → 248Cf |
|
253Fm |
kevanaozet |
3 devezh |
e → 253Es |
| α → 249Cf | |||
| 255Fm | kevanaozet | 20,07 eurvezh | α → 251Cf |
| 257Fm | kevanaozet | 100,5 devezh | α → 253Cf |
Dre skinata aktinidoù skañvoc'h gant neutronoù e kenderc'her fermiom ; dazgwereder derc'hanel Oak Ridge, Tennessee zo gouestlet da gevanaozadur elfennoù pounneroc'h eget 96Cm.
En Oak Ridge, ~10 g a guriom skinataet a ro ~0,1 g a galiforniom 249Cf, ~0,001 g (1 mg) a verkeliom 249Bk hag a einsteiniom (Es-249, Es-250, Es-251 hag Es-252) kent reiñ ~0,000000000001 g (10−12 g, 1pg) a fermiom[4].
Hini ebet, war-bouez an enklaskoù skiantel a-benn kenderc'hañ elfennoù kimiek all.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
