Lawrensiom

Un elfenn gimiek treuzuraniat skinoberiek eo al lawrensiom ; Lr eo e arouez kimiek, 103 e niver atomek ha 262,110 e dolz atomek.
Ar pemzekvet aktinid eo e taolenn drovezhiek an elfennoù kimiek, hag an hini diwezhañ.

Lawrensiom
Nobeliom – Lawrensiom – Rutherfordiom
Lu Lr Taolenn beriodek
Perzhioù hollek
Niver atomek	103
Rummad kimiek	Aktinidoù
Strollad	Aktinidoù
Trovezh	7
Bloc'h	d
Tolz atomek	[259]
Aozadur elektronek
Aozadur elektronek an atomoù [Rn] 5f14 6d1 7s2
Dasparzh an elektronoù : 2, 8, 18, 32, 32, 9, 2
Perzhioù atomek
Niver oksidadur	+3
Tredanleiegezh	1,30 (Diouganet ; skeul Linus Pauling)
Gremmoù ionadur	1 : 479 kJ/mol 2 : 1 400 kJ/mol 3 : 2 100 kJ/mol
Skin atomek	245 pm
Skin kenamsav	161 pm
Skin Van der Vaals	(stlenn ebet)
Perzhioù fizikel
Arvez	Kaled
Douester (≈20 °C)	(stlenn ebet) g/cm3
Teuzverk	827 °C
Bervverk	(stlenn ebet)°C
Tredanharzusted	(stlenn ebet) nΩ•m (e 20 °C)

Istor

E 1958 e kredas da skiantourien al Lawrence Radiation Laboratory (LRL) e Skol-veur Kalifornia, Berkeley, o doa kevanaozet izotop 257 an elfenn 103 dre skinata kuriom ₉₆Cm gant nitrogen ₇N ; daou vloaz diwezhatoc'h, e 1960, e klaskjont kevanaozañ an izotop 259 dre skinata kaliforniom ₉₈Cf gant bor ₅B hep dont a-benn avat.

D'ar 1añ a viz Mae 1961 ez embannas skipailh an LRL, renet gant Albert Ghiorso, en doa kevanaozet an izotop 257 dre skinata Cf-249, Cf-250, Cf-251 ha Cf-252 gant B-10 ha B-11 ; 8 ± 2 s eo an hanter-vuhez a voe muzuliet^[1].
Lawrencium ₁₀₃Lw eo an anv a voe kinniget gant LRL evit an elfenn nevez, en enor da Ernest Orlando Lawrence (1901-1958), a ijinas ar c'hiklotron ; e 1963 e voe degemeret gant an International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC), met kemmet e voe an arouez : ₁₀₃Lr e voe ez-ofisiel.^[2]

Ur gudennig a voe, pa embannas skiantourien ar Joint Institute for Nuclear Research (JINR) e Dubna (U. R. S. S.) ne oant ket bet gouest da gadarnaat disoc'h labour an Amerikaned : ²⁵⁷Lr gant un hanter-vuhez ag 8 eilenn ; an izotop 258 e oa e gwirionez, dre an dazgwered :

252	Cf +	11	B →	263	Lr →	258	Lr + 5	1	n
98		5		103		103		0

Diouzh o zu e kevanaozas ar Rused an izotop 256 dre an dazgwered :

243	Am +	18	O →	261	Lr →	256	Lr + 5	1	n
95		8		103		103		0

Kadarnaet e voe an dazgwered-se gant LRL Berkeley.

E 1970 e tivizas an IUPAC lakaat ₁₀₃Lr e-touez an aktinidoù daoust d'e aozadur elektronek, hag e 1992 e voe lakaet skipailhoù LRL Berkeley ha JINR Dubna da gevanaozerien an elfenn 103.

Perzhioù

• ₁₀₃Lr o vezañ an elfenn gentañ er bloc'had 6d e tlefe e aozadur elektronek bezañ [Rn] 7s² 5f¹⁴ 6d¹, hogen jedet ez eus bet un aozadur all, [Rn] 7s² 5f¹⁴ 7p^2[3].
• Peogwir eo ₁₀₃Lr an elfenn gentañ er bloc'had 6d e rankfe bezañ lakaet da vetal ardreuzat, hogen da aktinid eo bet lakaet gant an IUPAC en abeg da zisoc'h arnodennoù kimiek bet kaset en U. R. S. S. gant ar Flerov Laboratory of Nuclear Reactions (FLNR) e 1969, a genderc'has trikloridenn lawrensiom ²⁵⁶LrCl₃ dre lakaat Lr-256 da zazgwerediñ gant klor, ar pezh a ziskouezas ez eus un aktinid eus ₁₀₃Lr.

Izotopoù

Unnek skinizotop eus al lawrensiom zo bet kevanaozet, eus ²⁵²Lr betek ²⁶²Lr.

Izotopoù stabilañ al lawrensiom

Izotop	% en natur	Hanter-vuhez	Digevanidigezh
254Lr	kevanaozet	13 eilenn	α → 250Md
			e → 254No
255Lr	kevanaozet	21,5 eilenn	α → 251Md
256Lr	kevanaozet	27 eilenn	α → 252Md
259Lr	kevanaozet	6,2 eilenn	α → 255Md
260Lr	kevanaozet	2,7 munutenn	α → 256Md
261Lr	kevanaozet	44 munutenn	?
262Lr	kevanaozet	3,6 eurvezh	ε → 262No

Arver

Hini ebet.

Notennoù

1. GHIORSO Albert, SIKKELAND Torbjørn, LARSH Almond E. & LATIMER Robert M., New Element, Lawrencium, Atomic Number 103, Physical Review Letters, 6, 473-475 (1961) Energy Citations Database (en) Liamm (skin)oberiant 24 MEU 13
2. EMSLEY, p. 460 Google Books (en) Liamm oberiant 24 MEU 13
3. ZOU Yu & FISCHER Froese C., Resonance transition emergies and oscillator strengths in Lutetium and Lawrencium, Physical Review Letters, 88, 19/04/2002 {{en]] Liamm oberiant 24 MEU 13

Liammoù diavaez

• American Chemical Society (en) Liamm oberiant 25 DU 12
• Royal Society of Chemistry (en) Liamm oberiant 03 KZU 2012
• Los Alamos National Laboratory (en) Liamm oberiant 14 C'HWE 2013
• Webelements (en) Liamm oberiant 26 HER 2012
• International Union of Pure and Applied Chemistry (IUPAC) (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• National Nuclear Data Center (NNDC) (en) Liamm (skin)oberiant 13 MEU 2013
• Annales de chimie et de physique, Gallica / Bibliothèque nationale de FranPr (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
• Atomic weights of the elements 2007 (IUPAC Technical Report) Pure an Applied Chemistry (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• Atomic Weights and Isotopic Compositions for All Elements National Institute of Standards and Technology (en) Liamm oberiant 18 HER 12
• Bureau de Recherche Géologique et Minière (BRGM) (fr) Liamm oberiant 26 HER 12
• HOLDEN Norman, History of the Origin of the Chemical elements and Their Discoverers, New York, 2001 Brookhaven National Laboratory (en) Liamm oberiant 26 HER 12
• Jefferson Lab (en) Liamm oberiant 22 KZU 2012
• Joint Institute for Nuclear Research (ОИЯИ e Dubna) (en) Liamm oberiant 25 DU 2012
• Les propriétés chimiques (fr) Liamm oberiant 07 GEN 13