From Wikipedia, the free encyclopedia
Сэр Рычард Цімаці Хант (англ.: Richard Timothy Hunt; нар. 19 лютага 1943[1][2][…], Нестан[d], Чэшыр) — брытанскі біяхімік і малекулярны фізіёлаг. Ён быў узнагароджаны Нобелеўскай прэміяй па фізіялогіі і медыцыне ў 2001 годзе разам з Полам Нерсам і Ліландам Хартвелам за адкрыццё бялковых малекул, якія кантралююць дзяленне клетак. Вывучаючы аплодненыя яйкі марскога вожыка ў пачатку 1980-х гадоў, Хант выявіў цыклін, бялок, які цыклічна агрэгуецца і высільваецца падчас цыклаў дзялення клетак.
| Цімаці Хант | |
|---|---|
 | |
| Дата нараджэння | 19 лютага 1943[1][2][…] (81 год) |
| Месца нараджэння | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Richard William Hunt[d] |
| Маці | Katharine Eva Rowland[d][3] |
| Жонка | Mary Collins[d] |
| Род дзейнасці | біяхімік, хімік |
| Навуковая сфера | біяхімія |
| Месца працы | |
| Альма-матар | |
| Навуковы кіраўнік | Asher Korner[d] |
| Член у | |
| Узнагароды | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Хант нарадзіўся ў сям’і Рычарда Уільяма Ханта, выкладчыка палеаграфія у Ліверпулі, і Кіта Роўленд, дачкі лесагандляра[6]. Пасля смерці абодвух сваіх бацькоў Хант выявіў, што яго бацька працаваў у Доме Буша, затым у штаб-кватэры Сусветнай службы Радыё Бі- бі-сі, хутчэй за ўсё, у выведцы, хоць невядома, чым ён на самай справе займаўся[7].У 1945 годзе Рычард стаў захавальнікам заходніх рукапісаў у Бадліянскай бібліятэцы, і сям’я пераехала ў Оксфард. Ва ўзросце васьмі гадоў Хант быў прыняты ў школу Dragon School, дзе ў яго ўпершыню з’явілася цікавасць да біялогіі дзякуючы свайму настаўніку нямецкай мовы Герду Соммерхоффу[8].Калі яму было чатырнаццаць, ён перайшоў у школу Каледжа Магдалены ў Оксфардзе, дзе навуковыя прэміі цяпер носяць яго імя, яшчэ больш зацікавіўшыся навукай і вывучэннем такіх прадметаў, як хімія і заалогія[7][9][10][11].
У 1961 годзе ён быў прыняты ў Клэр Каледж у Кембрыджы для вывучэння прыродазнаўчых навук, які скончыў у 1964 годзе і адразу пачаў працаваць на кафедры біяхіміі універсітэта пад кіраўніцтвам Ашэра Корнера[7]. Там ён працаваў з такімі навукоўцамі, як Луі Райхард і Тоні Хантэр[7]. Выступ Вернана Інгрэма ў 1965 годзе зацікавіў яго сінтэзам гемаглабіну, і на грэчаскай канферэнцыі ў 1966 годзе на гэтую тэму ён пераканаў гематолага і генетыка Ірвінга Лондана дазволіць яму працаваць у сваёй лабараторыі ў Медыцынскім каледжы Альберта Эйнштэйна ў Нью-Ёрку з ліпеня па кастрычнік 1966 года[7]. Яго кіраўніком ў аспірантуры быў Ашэр Корнер, тады ён засяродзіўся на сінтэзе гемаглабіну ў інтактных рэтыкулацытах труса (няспелыя эрытрацыты)[12][13].
Пасля атрымання ступені доктара філасофіі Хант вярнуўся ў Нью-Ёрк, каб працаваць у супрацоўніцтве з Нехамай Касовер, яе мужам Эдвардам Косовером і Элі Эрэнфельд. Знаходзячыся там, яны выявілі, што малюсенькія колькасці глутатыёна душаць сінтэз бялку ў рэтыкулацытах і што малюсенькія колькасці РНК цалкам забіваюць сінтэз. Пасля вяртання ў Кембрыдж ён зноў пачаў працаваць з Тоні Хантэрам і Рычардам Джэксанам, якія выявілі ланцужок РНК, якую выкарыстоўвае для запуску сінтэзу гемаглабіну. Праз 3-4 гады каманда выявіла па меншай меры два іншыя хімічныя рэчывы, якія дзейнічаюць у якасці інгібітараў[7].
Хант рэгулярна праводзіў лета, працуючы ў марской біялагічнай лабараторыі ў Вудс-Хол, штат Масачусэтс, якая карысталася папулярнасцю ў навукоўцаў сваімі прасунутымі летнімі курсамі, і, у прыватнасці, у тых, хто цікавіўся вывучэннем мітозу.Гэта месца забяспечвала гатовы запас марскіх малюскаў і марскіх вожыкаў сярод рыфаў і рыбалоўных докаў, і менавіта гэтыя бесхрыбетныя былі асабліва карысныя для вывучэння сінтэзу бялкоў у эмбрыягенезе, паколькі эмбрыёны былі проста створаны з ужываннем фільтраваныя марской вады, а празрыстасць эмбрыянальных клетак добра падыходзіла для мікраскапічнага даследавання[14].
Менавіта ў Вудс-Хоўл летам 1982 года, выкарыстоўваючы яйка марскога вожыка (Arbacia punctulata) у якасці свайго мадэльнага арганізма, ён адкрыў малекулу цыкліна[7]. Хант быў захопленым веласіпедыстам і назваў бялок, грунтуючыся на сваіх назіраннях за цыклічнымі зменамі яго узроўняў[15].
Цыкліны — гэта бялкі, якія граюць ключавую ролю ў рэгуляцыі цыклу дзялення клетак[16].Хант выявіў, што цыкліны пачынаюць сінтэзавацца пасля апладнення яйкаклетак і павышаюцца ў узроўнях падчас Інтэрфаза, пакуль яны вельмі хутка не падаюць у сярэдзіне мітозу ў кожным клеткавым дзяленні. Ён таксама выявіў, што цыкліны прысутнічаюць у клетках пазваночных, дзе яны таксама рэгулююць клеткавы цыкл. Ён і іншыя пасля паказалі, што цыкліны звязваюць і актывуюць сямейства пратэінкіназ, цяпер званых цыклінзалежнымі кіназамі, адна з якіх была ідэнтыфікаваная Полам Нерсам як найважнейшы рэгулятар клеткавага цыклу. Цыклінавы механізм клеткавага дзялення з’яўляецца асноватворным для ўсіх жывых арганізмаў (за выключэннем бактэрый), і таму вывучэнне гэтага працэсу ў простых арганізмах дапамагае праліць святло на рост пухлін ў людзей[17].
У 1990 годзе ён пачаў працаваць у Імперскім фондзе даследаванняў рака, пазней вядомы як Cancer Research UK навукова-даследчага інстытута ў Лондане, у Злучаным Каралеўстве, дзе яго праца была сканцэнтравана на разуменне аб тым, што робіць клеткі станавіцца ракавымі, гэта значыць: некантралявана размнажаюцца, пры гэтым звычайныя тармазлівыя сігналы адключаны[18]. Хант меў сваю ўласную лабараторыю ў лабараторыях Клэр Хол да канца 2010 года, і застаецца заслужаным кіраўніком групы ў Інстытуце Фрэнсіса Крыка[19][20]. Ён з’яўляецца членам Кансультатыўнага савета Campaign for Science and Engineering[21]. Ён уваходзіў у адборачную камісію на атрыманне прэміі Шаа ў галіне навукі аб жыцці і медыцыне[22]. У 2010 годзе Хант далучыўся да навукова-кансультатыўнага савета аўстрыйскага аналітычнага цэнтра Academia Superior, Інстытута даследаванняў будучыні[23].
Хант з’яўляецца вельмі шанаваным калегам і настаўнікам у даследчай супольнасці[24][25]. Падчас сваёй кар’еры ён кіраваў многімі аспірантамі, уключаючы Х’ю Пелхэма і Джонатана Пайнса.
У дадатак да свайго навуковага ўкладу, Хант на працягу ўсяго жыцця з’яўляецца прыхільнікам навуковых даследаванняў. Пасля атрымання Нобелеўскай прэміі ў 2001 годзе ён праводзіў вялікую частку свайго часу, падарожнічаючы па свеце, размаўляючы як з папулярнай, так і са спецыялізаванай аўдыторыяй. У гэтых размовах ён прапанаваў свой характэрны пункт гледжання на даследаванні, якія падкрэсліваюць важнасць весяліцца і быць удачлівым[26]. Ён таксама лічыць, што навука прыносіць карысць, калі моладзі даецца ўлада.
У чэрвені 2015 года Хант стаў аб’ектам кампаніі онлайн-ганьбы пасля таго, як выказванні, якія ён зрабіў на канферэнцыі навуковай журналістыкі, былі вытлумачаны як сэксісцкія[27].Ціск супярэчнасцяў прымусіў яго сысці з некалькіх ключавых даследчых і палітычных пастоў, уключаючы Еўрапейскі даследчы савет, і часова сысці з публічнага жыцця і прафесійнай дзейнасці[28][29][30][31][32].
У 2017 годзе Хант зноў чытаў лекцыі. У чэрвені ён адправіўся ў Германію з ініцыятывай натхнення на прысуджэнне Нобелеўскай прэміі[33][34]. У кастрычніку ён выступіў на другім сімпозіуме малекулярных межаў у Такійскім тэхналагічным інстытуце[35][36]. У снежні ён правёў інаўгурацыйную лекцыю да Года даследаванняў на заалагічнай станцыі Антона Дорна ў Неапалі[37][38]. У 2018 годзе вярнуўся ў Ліндау[39]. У сакавіку 2019 года ён удзельнічаў у чацвёртым Дыялогу Нобелеўскай прэміі ў Токіа на тэму старэння[40].
Хант быў абраны членам Еўрапейскай арганізацыі малекулярнай біялогіі у 1978 годзе, уваходзіў у Камітэт па стыпендыях арганізацыі ў 1990—1993 гадах, у 2008—2009 гадах і ў склад кіруючага органа, Савета, у 2004—2009 гадах. Ён быў абраны членам Каралеўскага таварыства ў 1991 годзе[41].
Хант быў абраны членам Акадэміі медыцынскіх навук Вялікабрытаніі ў 1998 годзе[42] і замежным супрацоўнікам Нацыянальнай акадэміі навук ЗША ў 1999 годзе[43].
У 2001 годзе разам з Ліландам Хартвелам і Полам Нерсам ён быў узнагароджаны Нобелеўскай прэміяй па фізіялогіі і медыцыне за іх адкрыцці ў галіне рэгулявання клеткавага цыклу з дапамогай цыкліну і цыклін-залежных кіназ.
У 2003 годзе Хант стаў ганаровым членам Каралеўскага таварыства Эдынбурга[44]. У 2006 годзе ён быў узнагароджаны Каралеўскім медалём Каралеўскага таварыства, дзве з якіх уручаюцца штогод за «найважнейшы ўклад у развіццё натуральных ведаў», у яго выпадку за «адкрыццё ключавога аспекту кантролю клеткавага цыклу, бялку цыклін, які з’яўляецца кампанентам цыклін-залежных кіназ, дэманструючы сваю здольнасць разумець значнасць выніку па-за межамі яго непасрэднай сферы інтарэсаў»[45].
Хант быў прысвечаны ў рыцары ў гонар свайго дня нараджэння ў 2006 годзе за заслугі перад навукай[46].
Хант жанаты на імунолагу Мэры Колінз, якая з’яўляецца прарэктарам Акінаўскага інстытута навукі і тэхналогій у Японіі. У пары ёсць дзве дачкі.
.svg){kind=small}
{{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка)
{{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка){{cite journal}}: Шаблон цытавання journal патрабуе |journal= (даведка) |
“All text published under the heading 'Biography' on Fellow profile pages is available under Creative Commons Attribution 4.0 International License.” --Royal Society Terms, conditions and policies(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 September 2015. Праверана 9 сакавіка 2016. |  |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
