Амеядскі халіфат

Амеядскі халіфа́т (араб. الخلافة الأموية‎‎) або Дама́скі халіфа́т — феадальная дзяржава, якая існавала з 661 па 750 год. Кіруючая дынастыя — Амеяды. Сталіца знаходзілася ў Дамаску. Глава дзяржавы — халіф, у руках якога была сканцэнтравана духоўная і свецкая ўлада, якая перадавалася па спадчыне. Афіцыйная мова — арабская. Валюта — залаты дынар і сярэбраны дырхем^[1].

Гістарычная дзяржава
Амеядскі халіфат
араб. الخلافة الأموية‎‎
Белы сцяг
Халіфат Амеядаў да 750 годзе
<  <  <   >  > 661 — 750
Сталіца	Дамаск
Мова(ы)	Арабская мова
Афіцыйная мова	арабская
Рэлігія	Іслам
Грашовая адзінка	Дынар
Плошча	15 000 000 км²
Насельніцтва	каля 62 млн. чал. (арабы, персы, копты, берберы, сірыйцы, іспанцы і інш.)
Форма кіравання	манархія
Дынастыя	Амеяды
Дамаскі халіф
• 661—680	Муавія I ібн Абу Суф'ян
• 680—683	Язід I ібн Муавія
• 683—684	Муавія II ібн Язід
• 684—685	Марван I ібн аль-Хакам
• 685—705	Абдул-Малік ібн Мерван
• 705—715	Аль-Валід I ібн Абдул-Малік
• 715—717	Сулейман ібн Абдул-Малік
• 717—720	Умар ібн Абдул-Азіз
• 720—724	Язід II ібн Абдул-Малік
• 724—743	Хішам ібн Абдул-Малік
• 743—744	Аль-Валід II ібн Язід
• 744	Язід III ібн аль-Валід
• 744	Ібрахім ібн аль-Валід
• 744—750	Марван II ібн Мухамад
Пераемнасць
< Праведны халіфат
Абасідскі халіфат > Кордаўскі эмірат >
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Амеядскі халіфат працягнуў заваявальную палітыку Праведнага халіфата і заваяваў Паўночную Афрыку, частку Пірэнейскага паўвострава, Сярэднюю Азію, Сінд, Табарыстан і Джурджан^[1].

Вярхоўным уласнікам усіх земляў халіфата выступала дзяржава, у распараджэнні якой знаходзіўся зямельны фонд заваяваных, канфіскаваных або тых, што пераходзілі ва ўласнасць дзяржавы пасля смерці ўладальніка, які не меў прамога спадчынніка. Дзяржава спаганяла з землеўладальнікаў паземны падатак (ушр і харадж)^[1].

Для цэнтралізацыі дзяржавы была адноўлена паштовая служба, створана цэнтральная казна і дзяржаўны архіў (дыван аль-хацім). Масавы пераход у іслам заваяваных народаў і працэс канцэнтрацыі ў руках мусульман земляў, якія належалі мясцоваму немусульманскаму насельніцтву, прывялі да рэзкага памяншэння дзяржаўных даходаў. У 700 годзе намесніка Ірака Хаджадж ібн Юсуф (694—714) апублікаваў закон, паводле якога новазвернутыя мусульмане не вызваляліся ад выплаты джызьі, а зямлі, якія перайшлі да мусульман, не вызваляліся ад выплаты хараджа. Гэта палажэнне было адменена халіфам Умарам ібн Абдул-Азізам у 718—719 гадах. Пераемнікі халіфа Умара аднавілі палітыку яго папярэднікаў, што выклікала новую хвалю антыамеядскіх выступленняў. У выніку паўстання пад кіраўніцтвам Абу Мусліма ўлада перайшла да Абасідаў^[1].

Зноскі

1. СГЭ 1961—1976.

Спасылкі

• Омейядов халифат / Надирадзе Л. И. // Советская историческая энциклопедия : у 16 т. / под ред. Е. М. Жукова. — М. : Советская энциклопедия, 1961—1976.