Персы, фарсы — іранскі народ, складае каля паловы насельніцтва Ірана. Жывуць галоўным чынам у Цэнтральным і Усходнім Іране. Гавораць на персідскай мове. Антрапалагічна належаць да паўднёвай галіны вялікай еўрапеоіднай расы.
| Персы | |
| Агульная колькасць | 50-70 млн чалавек |
|---|---|
| Рэгіёны пражывання |  Іран: 50 810 000
|
| Мова | Персідская |
| Рэлігія | Пераважна іслам шыіцкага толку, менш — зараастрызм і хрысціянства. |
| Блізкія этнічныя групы | Індаеўрапейцы |
Пранікненне іранскіх плямён на тэрыторыю сучаснага Ірана адносіцца, як мяркуюць, да 2-га тыс. да н.э. (паводле меркавання адных вучоных — з Сярэдняй Азіі, па меркаванні іншых — з Закаўказзя). Персідскія плямёны займалі пануючае становішча ў дзяржаве Ахеменідаў. У наступным этнагенезе персаў удзельнічалі таксама арабскія, цюркскія і мангольскія плямёны. Сур'ёзнай гістарычным рубяжом з'яўляецца заваяванне Ірана арабамі. Персы прынялі іслам і зведалі значны ўплыў арабскай культуры і мовы (7 ст.). У 11-12 стст. тут з'явіліся туркі-сельджукі, у 13-14 стст. Іранам правіла мангольская дынастыя Хулагуідаў, у 16 — дынастыя Селеўкідаў, у 18 — цюркская дынастыя Каджараў. Усе яны пакінулі свой след, але і ад персаў іншыя народы таксама шмат перанялі.
У сярэдзіне 19 ст. пачалося фарміраванне персідскай нацыі; працэс асіміляцыі персамі іншых народнасцей Ірана (асабліва размаўляючых на мовах іранскай групы) працягваецца і ў цяперашні час. Па рэлігіі — мусульмане шыіцкага толку. Да арабскага заваявання персы вызнавалі зараастрызм, які захаваўся ў некалькі змененым выглядзе ў гебраў. У Індыі іх завуць парсамі, а іх вучэнне — парсізм. У старажытнасці было распаўсюджаным маніхейства.
На працягу многіх стагоддзяў Іран быў манархіяй. Тытул кіраўніка — шах, падзішах(«цар»), шах-ін-шах(«цар цароў»). З 1979 г. Іран — ісламская рэспубліка.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
