Фрэдэрык Сенгер

Фрэдэрык Сенгер, таксама Сангер CBE (англ.: Frederick Sanger; 13 жніўня 1918 г., Рэндкамб, Глостэршыр — 19 лістапада 2013^[16]) — англійскі біяхімік, адзіны вучоны — двойчы лаўрэат Нобелеўскай прэміі па хіміі — у 1958 і 1980 (сумесна з У. Гілбертам і П. Бергам). Жанаты, мае двух сыноў і дачку.

Фрэдэрык Сенгер
англ.: Frederick Sanger
Дата нараджэння	13 жніўня 1918(1918-08-13)[1][2][…]
Месца нараджэння	Рэндкамб[d], Англія[1]
Дата смерці	19 лістапада 2013(2013-11-19)[3][4][…] (95 гадоў)
Месца смерці	Кембрыдж, Англія[5]
Грамадзянства	Вялікабрытанія
Жонка	Margaret Joan Howe[d]
Род дзейнасці	біяхімік, хімік, выкладчык універсітэта, свядомы адмоўца
Навуковая сфера	біяхімія
Месца працы	Кембрыджскі ўніверсітэт
Навуковая ступень	доктар філасофіі[6] (1943), ганаровы доктар[d][7] (1968), ганаровы доктар[d][7] (1970) і ганаровы доктар[d][7] (1970)
Альма-матар	Кембрыджскі ўніверсітэт каледж Святога Джона[d] (1939)[6] Bryanston School[d] (1936) Грэйт-Малверн[d] The Downs, Malvern College Prep School[d]
Навуковы кіраўнік	Albert Neuberger[d][8]
Вядомыя вучні	Родні Портэр і Элізабет Блэкбёрн
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства[9] Нацыянальная акадэмія навук ЗША[7][10] Баварская акадэмія навук Французская акадэмія навук[7] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук[11] Еўрапейская арганізацыя малекулярнай біялогіі[d][12] Акадэмія навук Аўстраліі[d] Індыйская нацыянальная акадэмія навук[d] Кінгс-каледж[d][13] World Academy of Art and Science[d][14] каледж Святога Джона[d][15] Peace Pledge Union[d][15] Medical Research Council Centre Cambridge[d]
Узнагароды	член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (1954) прэмія Альберта Ласкера за фундаментальныя медыцынскія даследаванні (1979) прэмія Кардэ — Моргана[d] (1951) Каралеўскі медаль[d] (1969) міжнародная прэмія Фонда Гайрднера (1979) прэмія Луізы Грос-Хорвіц (1979) William Bate Hardy Prize[d] (1976) Association of Biomolecular Resource Facilities[d] (1994) Крунаўская лекцыя[d] (1975) член-карэспандэнт Акадэміі навук Аўстраліі[d] (1982)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Кембрыджскі ўніверсітэт (1939). З 1940 года працуе там жа. Доктарская ступень з 1943 года. З 1951 года член Медыцынскага даследчага савета і кіраўнік лабараторыі малекулярнай біялогіі гэтага савета. З 1983 года ў адстаўцы.

Асноўныя працы прысвечаны хіміі бялку і нуклеінавым кіслотам. З 1945 года Сенгер вывучаў структуру інсуліну. Ім быў распрацаваны дынітра-фторбензольны метад ідэнтыфікацыі канцавых амінагруп у пептыдах, з дапамогай якога яму атрымалася ўстанавіць прыроду і паслядоўнасць чаргавання амінагруп у інсуліне і расшыфраваць яго будову (1944—1954). Сенгер устанавіў, што інсулін мае агульную формулу C₃₃₇N₆₅O₇₅S₆, тры сульфідных мастка і складаецца з двух ланцугоў: ланцуга A, які змяшчае 21 амінакіслотны астатак, і ланцуга B, які змяшчае 30 амінакіслотных астаткаў. Гэтыя працы паслужылі асновай для сінтэтычнага атрымання інсуліну і іншых гармонаў.

У 1965 годзе прапанаваў пазначаць РНК і ДНК, прызначаныя для структурных даследаванняў, радыеактыўным ізатопам фосфару ³²Р, што дазволіла ажыццяўляць працы з надзвычай малой колькасцю матэрыялу — 10⁻⁶ г. Устанавіў структуру 5S PHK (120 асноў; 1967) і ДНК фага ФХ174 (5375 асноў; 1977). У 1977 годзе прапанаваў метад расшыфроўкі першаснай структуры ДНК, заснаваны на ферментатыўным сінтэзе высокарадыеактыўнай камплементарнай паслядоўнасці ДНК на якая вывучаецца аднаніткавай ДНК як на матрыцы.

Зноскі

1. Frederick Sanger, 95, Twice a Nobel Laureate and a Genetics Pioneer, Dies — The New York Times, 2013. Праверана 21 жніўня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684'></a>
2. Сенгер Фредерик // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
3. DNA genius and double Nobel Prize winner Fred Sanger of Cambridge dies aged 95
4. Person Profile // Internet Movie Database — 1990. Праверана 14 кастрычніка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312'></a>
5. Frederick Sanger, 95, Twice a Nobel Laureate and a Genetics Pioneer, Die — The New York Times, 2013. Праверана 21 жніўня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684'></a>
6. Frederick Sanger - Biographical
7. Frederik Sanger CBE CH OM, Biographical Memoirs of the Royal Society Праверана 17 жніўня 2017.
8. Fred Sanger (1918 – 2013) Праверана 17 жніўня 2017.
9. https://doi.org/10.1098%2Frsbm.2015.0013
10. NNDB — 2002.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513'></a>
11. Frederick Sanger Facts Праверана 14 жніўня 2017.
12. Eukaryotism and Symbiosis: Intertaxonic Combination versus Symbiotic Adaptation

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36950723'></a>
13. Frederick Sanger - Biographical Праверана 14 жніўня 2017.
14. Frederik Sanger CBE CH OM, BIographical Memoirs of the Royal Society Праверана 17 жніўня 2017.
15. Frederik Sanger CBE CH OM, Biographical Memoir of the Royal Society Праверана 17 жніўня 2017.
16. Seven days: 22-28 November 2013 (англ.)

Літаратура

• Сенгер, Сангер Фрэдэрык // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 326. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).

Спасылкі

• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (1958) (англ.)
• Інфармацыя з сайта Нобелеўскага камітэта (1980) (англ.)
• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Фрэдэрык Сенгер