Паслядоўнасць Хабла

Паслядоўнасць Хабла — класіфікацыя галактык, прапанаваная ў 1936 Эдвінам Хаблам. З тых часоў прапанаваны больш падрабязныя класіфікацыі, але класіфікацыя Хабла ўсё яшчэ актуальная.

Для спіральных галактык памер балджа і таўшчыня рукавоў «злева направа» меншаюць, канцэнтрацыя пылу павялічваецца.

• E0—E7 — эліптычныя галактыкі, маюць адносна раўнамернае размеркаванне зорак без відавочнага ядра. Лічба паказвае эксцэнтрысітэт: галактыкі E0 практычна шарападобныя, з павелічэннем нумара развіваецца сплюcнутасць. Лік паказвае форму праекцыі на плоскасць назірання, а не рэальную форму галактыкі, якую можа быць цяжка вызначыць.

• S0 — лінзападобныя галактыкі дыскападобнай формы з відавочна выяўленым цэнтральным балджам (пукатасцю), але без назіраемых рукавоў.

• Sa, Sb, Sc, Sd — спіральныя галактыкі, якія складаюцца з балджа і вонкавага дыска, які змяшчае рукавы. Літара паказвае, наколькі шчыльна размешчаны рукавы.

• SBa, SBb, SBc, SBd — спіральныя галактыкі з перамычкай, у якіх цэнтральны балдж перасякае яркі бар (перамычка), ад якога адыходзяць рукавы.

• Irr — няправільныя галактыкі, якія не могуць быць аднесены ні да аднаго з пералічаных класаў. Галактыкі тыпу IrrI утрымліваюць рэшткі спіральнай структуры, а IrrII маюць зусім няправільную форму.

Сам Хабл лічыў гэту паслядоўнасць эвалюцыйнай. Па яго меркаванні эвалюцыя адбывалася ад эліптычных да спіральных галактык. З тых часоў эліптычныя галактыкі завуць раннім класам, а спіральныя — познім.

Вядомыя ўласцівасці галактык

Тып галактыкі	Маса (у масах Сонца)	Свяцільнасць (у свяцільнасцях Сонца)	Дыяметр (кілапарсек)	Зорнае насельніцтва	Працэнт сярод назіраемых галактык
Спіральныя (S і SB)	109 — 1011	108 — 1010	5 — 250	дыск: Насельніцтва I гало: Насельніцтва II	77 %
Эліптычныя (E)	105 — 1013	105 — 1011	1 — 205	Насельніцтва II	20 %
Ірэгулярныя (Irr)	108 — 1010	107 — 109	1 — 10	Насельніцтва I	3 %

Часам схему, намаляваную на малюнку, завуць «камертонам Хабла».

Гісторыя

Паслядоўнасць Хабла была прапанавана Эдвінам Хаблам у 1926 годзе, ^[1] і мадыфікавана ім жа ў 1936 годзе. У 1936 годзе быў дададзены клас лінзападобных галактык^[2].

Гл. таксама

• Марфалагічная класіфікацыя галактык
• Пекулярныя галактыкі

Спасылкі

1. Hubble, E. P. Extragalactic nebulae(англ.) // Astrophys. J.. — 1926. — Т. 64. — С. 321-369.
2. Hubble, E. P. Realm of the Nebulae. — New Haven: Yale University Press, 1936.