M-тэорыя - сучасная фізічная тэорыя, створаная з мэтай аб'яднання фундаментальных узаемадзеянняў. У якасці базавага аб'екта выкарыстоўваецца так званая «брана» (шматмерная мембрана) - працяглы двухмерны або з вялікім лікам вымярэнняў (n-брана) аб'ект.
Хуткія факты Тэорыя, Асноўныя паняцці ...
Закрыць
У сярэдзіне 1990-х Эдвард Вітэн і іншыя фізікі-тэарэтыкі выявілі важныя доказы таго, што розныя тэорыі суперструн прадстаўляюць сабой розныя гранічныя выпадкі нераспрацаванай пакуль 11-мернай М-тэорыі. Гэтае адкрыццё азнаменавала другую суперструнную рэвалюцыю. Калі Вітэн даў назву М-тэорыі, ён не ўдакладняў, што пазначае М, як мяркуецца, таму, што не адчуваў за сабой права даваць назву тэорыі, якую ён не мог цалкам апісаць. Здагадкі пра тое, што можа пазначаць М, стала гульнёй сярод фізікаў-тэарэтыкаў. Адны кажуць, што М азначае «Містычная», «Магічная» або «Матчына». Больш сур'ёзныя здагадкі - «Матрычная» і «Мембранная». Скептыкі заўважылі, што М можа быць перавернутай W - першая літара прозвішчы Witten (Вітэн). Іншыя мяркуюць, што М ў М-тэорыі павінна азначаць "Адсутная" (англ.: Missing) або нават «Каламутная» (англ.: Murky).
Як правіла, класічная (не квантавая) рэлятывісцкая дынаміка n-бран будуецца на аснове прынцыпу найменшага дзеяння для разнастайнасці размернасці n+1 (n прасторавых вымярэнняў плюс часовае), якое знаходзіцца ў прасторы вышэйшай размернасці. Каардынаты вонкавай прасторы-часу разглядаюцца як палі, зададзеныя на разнастайнасці браны. Пры гэтым група Лорэнца становіцца групай ўнутранай сіметрыі гэтых палёў.