крэпасць From Wikipedia, the free encyclopedia
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Кінбурн (турэцк.: Kılburun — перакладаецца як «тонкія валасы») — асманская крэпасць, заснаваная ў XV ст. на Кінбурнскай касе ў вусьці Дняпра. Знаходзіўся ў заходняй частцы Кінбурнскай касы (цяпер каля вёскі Пакроўскэ Мікалаеўскага раёна Мікалаеўскай вобласці).
| Крэпасць | |
| Кінбурн | |
|---|---|
 | |
| 46°33′40″ пн. ш. 31°31′27″ у. д.HGЯO | |
| Краіна | |
| Месцазнаходжанне | |
| Дата скасавання | 1857 |
 |
|
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Разам з іншай крэпасцю — Ачакіў, размешчанай насупраць, кантралявала суднаходства паміж Дняпроўска-Бугскім ліманам і Чорным морам. Крэпасць мела некалькі бастыёнаў з дальнабойнай артылерыяй, даўжыня яе каменных сцен складала каля 100 м. У яе межах было размешчана 80 дамоў і мячэцяў . Насельніцтва складалі салдаты гарнізону і члены іх сем’яў — усяго 500—700 чалавек. Тут знаходзіўся адзін з цэнтраў гандлю рабамі. У 1669, 1688 і 1692 гадах крэпасць падвяргалася нападам запарожскіх казакоў. У 1736 годзе рускія войскі захапілі і разбурылі крэпасць. Асманы аднавілі яе, але ў 1774 годзе яна перайшла да Расійскай імперыі. 1 (12) кастрычніка 1787 года рускія войскі на чале з генерал-аншэфам Аляксандрам Суворавым каля крэпасці разбілі асманскі дэсант. У гэтай бітве прымалі актыўны ўдзел украінскія казакі Чарнаморскай флатыліі.
На працягу 1789 года працягваліся бітвы пад Кінбурнам з удзелам чарнаморцаў і чарнаморскіх казакоў. 1790 годзе Кінбурнскі бок з крэпасцю быў далучаны да тэрыторыі Чарнаморскага казацкага войска і стварылі тут цэнтр ваеннай паланкі. Па ўмовах Яскай мірнай дамовы 1791 года Асманская імперыя прызнавала перадачу Кінбурна Расійскай імперыі.
Да сярэдзіны XIX стагоддзя крэпасць уяўляла сабой квадратны ў плане форт з вуглавымі бастыёнамі, круглай батарэяй і земляным умацаваннем з боку касы. У кастрычніку 1855 года падчас Крымскай вайны ён быў значна пашкоджаны артылерыйскім агнём англа-французскага флоту. Па ўмовах Парыжскага мірнага дагавора крэпасць была разабрана, з таго часу не рэстаўравалася і не выкарыстоўвалася ў якасці ваеннага аб’екта.
У другой палове XIX стагоддзя на тэрыторыі крэпасці існавала паселішча, тут была пабудавана царква, адкрыўся філіял аднаго з прыватных банкаў, мясцовыя жыхары займаліся рыбалоўствам. У XX стагоддзі тэрыторыя пасёлка ўвайшла ў склад Чарнаморскага біясфернага запаведніка. На пачатак 2000 гадоў тут захаваліся толькі рэшткі земляных валоў.
