Бжэсць Куяўскі

Бжэсць Куя́ўскі^[2] (польск.: Brześć Kujawski) — горад у цэнтральнай Польшчы, уваходзіць у склад Улацлаўскага павета Куяўска-Паморскага ваяводства. Сядзіба вяскова-гарадской гміны Бжэсць Куяўскі. Размешчаны на правабярэжжа ракі Зглавёнчкі, каля ўпадзення яе ў Віслу. Плошча складае 7,04 км². Насельніцтва — 4521 чалавек (2006).

Горад Бжэсць Куяўскі польск.: Brześć Kujawski Герб Ратуша Краіна  Польшча Ваяводства Куяўска-Паморскае Павет Улацлаўскі Гміна Бжэсць Куяўскі Каардынаты 52°36′18″ пн. ш. 18°53′53″ у. д.HGЯO Плошча 7,04 км² Насельніцтва ▲4 562 чал. (31 сакавіка 2021)[1] Часавы пояс UTC+1, летам UTC+2 Паштовыя індэксы 87-880 Аўтамабільны код CWL TERC 0418044 Афіцыйны сайт brzesckujawski.pl Бжэсць Куяўскі на карце Польшчы ±

Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Брэст (значэнні).

Гісторыя

Эрык Дальберг Бжэсць Куяўскі. Панарама, 1657.

Мясцовасць заселена з часоў неаліту. Першыя згадкі пра горад сустракаюцца даволі рана. З XIII стагоддзя — тут знаходзілася важная абарончая крэпасць і рэзідэнцыя князя Куявіі. Тут у 1228 годзе князь мазавецкі і куяўскі Конрад падараваў Тэўтонскаму ордэну Холмскую зямлю, а ў 1236 годзе аддаў Куявію свайму сыну Казіміру I Куяўскаму, пасля смерці якога гэты горад з наваколлямі адышоў да яго сына яго, Уладзіслава Лакетка.

У 1295—1796 гадах Бжэсць Куяўскі быў цэнтрам Бжэсць-Куяўскага ваяводства. У 1332 годзе горад быў захоплены і разрабаваны Тэўтонскім ордэнам, але ў 1348, паводле Калішскага мірнага дагавора, вернуты Польшчы. У 1426 годзе Ягайла склікаў тут сойм, які радзіўся наконт пераходу ў спадчыну прастола, а ў 1435 заключаны выгодны для Польшчы мір з ордэнам.

Паўночная вайна спустошыла горад.

Касцёл

Пасля Венскага кангрэса перайшоў пад уладу Расійскай імперыі і стаў афіцыйна называцца Брэст-Куяўск (руск.: Брест-Куявск). Пазаштатны (беспавятовы) горад Улацлаўскага павета Варшаўскай губерні. Паводле першага Усерасійскага перапісу 1897 года ў горадзе пражывалі 2106 чалавек.

У пачатку XX стагоддзя ў Брэст-Куяўску дзейнічалі 2 рымска-каталіцкія касцёлы (з якіх адзін, закладзеная ў 1240 годзе, яшчэ захоўваў сваю першапачатковую архітэктуру), капліца, пачатковае вучылішча, багадзельня, турма і машынабудаўнічы завод. З 1918 года ў складзе Польскай Рэспублікі.

У час нацысцкай акупацыі ў горадзе было створана гета, а сам горад тады называўся ням.: Brest-Kujawien (1939—1942), а пазней ням.: Brest (Wartheland) (1943—1945).

Эканоміка

У горадзе размешчаны прадпрыемствы па вытворчасці будаўнічых матэрыялаў і металаапрацоўцы, да красавіка 2008 года ў горадзе яшчэ дзейнічаў цукровы завод.

Тапаграфічныя карты

•  Конин. Маштаб: 1 : 200 000. Выданне 1978 г. (руск.)

Зноскі

1. https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/040410818044-0985444?var-id=1639616&format=jsonapi Праверана 4 кастрычніка 2022.
2. Напісанне ў адпаведнасці з ТКП 236-2010 (03150) «Спосабы і правілы перадачы геаграфічных назваў і тэрмінаў Рэспублікі Польшча на беларускую мову». Гл. польска-беларускую практычную транскрыпцыю.

Літаратура

• Брест-Куявск // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Бжэсць Куяўскі
• Афіцыйная старонка горада