Талісман
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Талісма́н[1], амулет (лац.: amuletum), абярэг — прадмет, які людзі насілі на целе і якому прыпісвалі магічныя ўласцівасці засцерагаць ад злых духаў, чараў, няшчасцяў, адводзіць хваробу, прыносіць поспех. Абярэгам можа з’яўляцца кожны прадмет, ад ювелірнага вырабу да кавалка каменя або кары дрэва.
Вера ў чарадзейную сілу амулета ўзнікла ў палеаліце і захавалася да нашых дзён. Яна звязана з магіяй і фетышызмам.
На тэрыторыі Беларусі найбольш старажытныя амулеты адносяцца да эпохі неаліту (паселішчы на Крывінскім тарфяніку (Сенненскі раён), каля вёскі Камень Пінскага раёна). Пашырыліся ў жалезным веку: апрача прасвідраваных зубоў і касцей жывёл, пачалі выкарыстоўваць разнастайныя металічныя амулеты. З’явіліся лунніцы (упрыгажэнні ў выглядзе паўмесяца), звязаныя з культам Месяца — часткай аграрнага культу. Пры раскопках раннесярэдневяковых курганоў знойдзены амулеты-падвескі — мініяцюрныя выявы сякер (сімвал Пяруна), нажоў, лыжак. Выяўлена шмат амулетаў у выглядзе конікаў. Як амулеты-абярэгі, нібыта здольныя ахоўваць здароўе ўладальніка, выкарыстоўвалі медальёны-змеевікі, а таксама «змеегаловыя» бранзалеты, якія трапляюцца пераважна на паўночным усходзе Беларусі. Звышнатуральныя ўласцівасці прыпісваліся і некаторым каштоўным камяням. Напрыклад, у старажытнасці лічылася, што бурштын дабратворна ўплывае на здароўе таго, хто яго носіць. Падвескі з яго былі адначасова і ўпрыгажэннем. У язычніцкія часы ў якасці амулетаў насілі крыжападобныя падвескі, а пасля прыняцця хрысціянства — крыжыкі.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
