From Wikipedia, the free encyclopedia
Гертруда Джэкіл (29 лістапада 1843 — 8 снежня 1932) брытанская садоўніца, садовы дызайнер, рамесніца, фатограф, пісьменніца і мастачка[6][7]. Яна стварыла больш за 400 садоў у Вялікабрытаніі, Еўропе і ЗША, і напісала больш за 1000 артыкулаў для такіх часопісаў як «Country Life» і «The Garden» Уільяма Робінсана[8]. Брытанскія і амерыканскія энтузіасты садоўніцтва апісвалі Джэкіл выразам «вядучы ўплыў у дызайне саду» англ.: a premier influence in garden design.
| Гертруда Джэкіл | |
|---|---|
 | |
| Род дзейнасці | памолаг, мастачка, садавод, пісьменніца-дакументалістка, батанік, архітэктарка, ландшафтны архітэктар, праектыроўшчык садоў, фатографка, рэдактар |
| Дата нараджэння | 29 лістапада 1843[1][2][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 8 снежня 1932[1][2][…] (89 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | |
| Бацька | Edward Joseph Hill Jekyll[d][5] |
| Маці | Julia Hammersley[d][5] |
| Узнагароды і прэміі | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.jpg)
Джэкіл нарадзілася ў доме № 2 па Графтан-стрыт, Мейфэр, Лондан, пятай з сямі дзяцей капітана Эдварда Джозэфа Хіла Джэкіла, афіцэра Грэнадзерскай гвардзіі, і яго жонка Джуліі Хамерслі[9]. Яе малодшы брат, Уолтар Джэкіл (англіканскі святар; некаторы час малодшы канонік Вустэрскага сабора і капелан Мальты), быў сябрам Роберта Люіса Стывенсана, які запазычыў прозвішча для сваёй знакамітай аповесці пра доктара Джэкіла і Містара Хайда. У 1848 годзе яе сям’я пакінула Лондан і пераехала ў Брэмлі-Хаўс у Сурэі, дзе яна правяла дзяцінства[10]. Яна ніколі не была замужам і не мела дзяцей.
Джэкіл удзельніцай аднаго з самых уплывовых дуэтаў руху Мастацтвы і рамёствы, дзякуючы яе супрацоўніцтву з англійскім архітэктарам Эдвінам Лачэнсам, для чыіх праектаў яна стварыла шматлікія пейзажы[11], і які спраектаваў яе дом Манстэд-Вуд каля Гадалмінга ў графстве Сурэй[12].
Джэкіл памятаюць за яе выбітны дызайн і тонкі, маляўнічы падыход да ўладкавання садоў, якія яна стварыла, у асаблівасці яе «вынослівыя кветкавыя бардзюры»[13]. Яе працы вядомыя за сваі яркія фарбы і пасадкамі, якія падобны на мазкі ад пэндзля; некаторыя мяркуюць, што падобны імпрэсіянісцкі стыль мог быць звязаны з пагаршэннем зроку Джэкіл, якое ў значнай ступені паклала канец яе кар’еры ў якасці мастака і акварэліста[14]. Яе мастацкія здольнасці былі відавочнымі, калі яна была дзіцем, і яна рыхтавалася да кар’еры мастака[15].
Яна была адной з першых у сваёй прафесіі, хто стаў улічваць колер, фактуру і вопыт садоў, як аспекты для сваіх праектаў. Тэорыя Джекіл пра дызайн колераў знаходзілася пад уплывам мастакоў Уільяма Цёрнера і імпрэсіяністаў, а таксама тэарэтычнага каляровага кола. Яе цікавасць да садоўніцтва пачалася ў Паўднёва-Кенсінгтонскай школе мастацтваў[16], калі яна зацікавілася творчай працай з насаджэннямі і, у прыватнасці, садоўніцтвам. Джэкіл пазней вярнулася ў дом свайго дзяцінства ў вёсцы Брэмлі, каб спраектаваць сад на Сноўдэнхэм-лэйн, які назвала Мілмід.
Не жадаючы абмяжоўваць свой уплыў педагагічнай практыкай садоўніцтва, Джэкіл уключала ў сваі праекты тэорыю садоўніцтва і разуменне саміх раслін[17]. У сваіх працах, такіх як Colour Schemes for the Flower Garden (перадрукавана ў 1988) яна паклала свой адбітак на сучаснае выкарыстанне «цёплых» і «халодных» кветкавых колераў у садах. Яе асцярогі, што расліны павінны быць паказаны для лепшага эфекту нават пры зрэзванні для дома, прывёў яе да распрацоўкі ўласных шкляных ваз для кветак[18].
Пазней у жыцці, Джэкіл сабрала і ўносіла велізарны масіў раслін выключна з мэтай захавання ў шматлікія установы па ўсёй Вялікабрытаніі. На момант яе смерці, яна спраектавала больш за 400 садоў у Вялікабрытаніі, Еўропе і некалькі ў Паўночнай Амерыцы. Джэкіл таксама была вядома сваім пладавітым пісьменніцтвам. Яна напісала звыш за пятнаццаць кніг, пачынаючы з «Wood and Garden» і яе самай знакамітай кнігі «Colour in the Flower Garden» і працягваючы ўспамінамі пра сваё юнацтва[19].
Яна была таксама зацікаўлена ў традыцыйнай катэджнай мэблі і сельскіх промыслах, і занепакоеная тым, што яны знікаюць. Яе кніга «Old West Surrey» (1904) зафіксавала многія аспекты сельскага жыцця XIX стагоддзя і ўтрымлівае больш за 300 фатаграфій, зробленых Джэкіл.
З 1881 года, калі яна разбіла сады для Манстэд-хаўз, пабудаванага для яе маці Джонам Джэймсам Стывенсанам, Джэкіл распрацавала або спланавала пасадкі для каля чатырох соцен садоў. Больш за палова была непасрэдна ўведзена ў эксплуатацыю ёю, але многія былі створаны ў супрацоўніцтве з архітэктарамі, такімі як Эдвін Лачэнс і Роберт Ларымер. Большасць яе садоў была страчана. Невялікая колькасць была адноўлена, у тым ліку яе ўласны сад у Манстэд-Вуд,сады Гестэркамб і сад пры асабняку ў Аптан-Грэй, які яна распрацавала для журналіста і арт-крытыка Чарльза Холма[20].
Джэкіл была адной з першых 60 чалавек, што атрымалі Victoria Medal of Honour[21] ад Каралеўскага садаводчага таварыства ў 1897 годзе і Veitch Memorial Medal ад таго ж Таварыства ў 1929 годзе. Таксама ў 1929 годзе, яна атрымала Медаль Гонару Джорджа Роберта Уайта ад Масачусецкага садаводчага таварыства[22][23].
Джэкіл была пахавана на царкоўным двары Басбрыджскай царквы, Гадалмінг, побач са сваім братам брат, Гербертам Джэкілам і яго жонкай, мастачкай, пісьменніцай і філантропкай Агнес Джэкіл. Помнік быў распрацаваны Эдвінам Лачэнсам[24].
У 1911 годзе Карпарацыя Гілфард, Вялікабрытанія, пабудавала як прыбудову да Музея Гілфард дом, які ўтрымлівае цяпер ужо на міжнародным узроўні важную калекцыю традыцыйных прадметаў хатняга ўжытку, якую яна збірала на працягу свайго жыцця і падаравала Сурэйскаму археалагічнаму таварыству. Некаторыя артэфакты, звязаныя з яе жыццём і працай таксама размяшчаюцца там.
29 лістапада 2017 года, калі адзначаўся 174-ы дзень нараджэння Гертруды Джэкіл, у яе гонар быў выпушчаны Google Doodle[25].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
