Арыстарх Апалонавіч Белапольскі

Арыстарх Апалонавіч Белапо́льскі (руск.: Аристарх Аполлонович Белопольский; 13 ліпеня 1854, Масква — 16 мая 1934) — рускі і савецкі астрафізік, акадэмік РАН (1903).

Арыстарх Апалонавіч Белапольскі
Дата нараджэння	1 (13) ліпеня 1854 ці 1854[1]
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя[2]
Дата смерці	16 мая 1934(1934-05-16)[3][4]
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Месца пахавання	могілкі Пулкаўскай абсерваторыі[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  СССР  РСФСР[d]
Род дзейнасці	астрафізік
Навуковая сфера	астраномія і астрафізіка
Месца працы	Krasnopresnenskaja Observatory MSU[d] Пулкаўская абсерваторыя
Альма-матар	фізіка-матэматычны факультэт Маскоўскага дзяржаўнага ўніверсітэта[d]
Навуковы кіраўнік	Фёдар Аляксандравіч Брадзіхін[d]
Член у	Акадэмія навук СССР Пецярбургская акадэмія навук
Узнагароды	медаль Жансена[d] (1898) прэмія імя Лаланда Парыжскай АН[d] (1918)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Скончыў Маскоўскі ўніверсітэт (1877). Са студэнцкіх гадоў працаваў ва ўніверсітэцкай астранамічнай абсерваторыі, потым у Пулкаўскай абсерваторыі (1888—1934, дырэктар: 1917—1919).

Адзін з першых, хто пачаў карыстацца ў астрафізічных даследаваннях спектральным аналізам і фатаграфіяй, фатаграфуючы каметы, Месяц у час зацьменняў, сонечную карону, дэталі на паверхні Сонца. Эксперыментальна давёў магчымасць выкарыстання эфекта Доплера для вымярэння прамянёвай (радыяльнай) хуткасці нябесных целаў. Заўважыў у спектрах пераменных зорак — цэфеід — зрух фазы між змяненнямі ў іх бляску і прамянёвай хуткасці, выкліканы іх пульсацыяй. У доследах з вымярэннямі прамянёвай хуткасці розных частак колцаў Сатурна давёў іх несуцэльную будову (1895, адначасова з іншымі астраномамі).

Склаў першы падручнік астрафізікі на рускай мове.

Крыніцы

1. https://www.biografiasyvidas.com/biografia/b/belopolsky.htm
2. Белопольский Аристарх Аполлонович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
3. Белопольский Аристарх Аполлонович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Aristarch Apollonowitsch Belopolski // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 2: Аршыца — Беларусцы / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1996. — Т. 2. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0061-7 (т. 2).