Хвоснік звычайны

Хвоснік звычайны, Хваснік звычайны^[3], Пярыльцы^[4][5] (Hippuris vulgaris) — водная шматгадовая травяністая расліна, распаўсюджаная ў Еўразіі і Паўночнай Амерыцы; від роду хвоснік (Hippuris) сямейства трыпутнікавыя (Plantaginaceae).

Хвоснік звычайны
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Кветкавыя[1] Клас:  Двухдольныя[2] Парадак:  Ясноткакветныя Сямейства:  Трыпутнікавыя Трыба:  Callitricheae Род:  Хвоснік Род:  Хвоснік звычайны
Міжнародная навуковая назва
Hippuris vulgaris L.
Ахоўны статус
Выклікаюць найменшыя асцярогі IUCN 3.1 Least Concern : / 167870
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   27069 NCBI   39321 EOL   583132 GRIN   g:417523 IPNI   430352-1 TPL   kew-2851597

Паходжанне назвы

Афіцыйная навуковая назва віду ў беларускай мове з’яўляецца даслоўным перакладам лацінскай назвы Hippuris vulgaris, дзе Hippuris паходзіць ад hippa — конь і ura — хвост; vulgaris — звычайны (лац.). Сама лацінская назва паходзіць ад старажытнагрэчаскай, якая адлюстроўвае бачанне грэкамі надводных парасткаў хвосніка падобнымі на конскія хвасты.

Батанічнае апісанне

Батанічная ілюстрацыя з кнігі К. А. М. Ліндмана «Bilder ur Nordens Flora», 1917—1926

Хвоснік звычайны — паўзучая расліна, якая насялялае на плыткаводдзі. Яго тоўстыя карэнішчы знаходзяцца пад вадой, але вялікая частка лісцеў узвышаецца над паверхняй вады на 20-30 см.

Кветкі непрыкметныя і з’яўляюцца не на ўсіх раслінах.

Распаўсюджанне і асяроддзе пасялення

Від цыркумбарэальны, гэта значыць расце ў Паўночным паўшар’і. Па сучасных дадзеных, на тэрыторыі Расіі распаўсюджаны паўсюдна, за выключэннем зоны стэпаў і паўпустынь, вечнай мерзлаты і высакагор’яў; пераважае ва ўсходняй частцы Расіі, роўна як і вадзяны арэх (Trapa). У Злучаных Штатах Амерыкі ён расце ў асноўным на паўночным усходзе, але сустракаецца і на поўдні: у Нью-Мексіка і Арызоне. Аддае перавагу вадзе з невысокай кіслотнасцю.

Распаўсюджваецца пасродкам дробных плывучых ліпкіх пладоў, якія, дасягнуўшы патрэбнай ступені спеласці, аддзяляюцца ад матчынай расліны. Плады распаўсюджваюцца альбо цячэннем, альбо птушкамі, да лап якіх надоўга прыліпаюць.

Значэнне і ўжыванне

У фітатэрапіі хвоснік звычайны выкарыстоўваецца для гаення ран, напрыклад, супынення ўнутраных і знешніх крывацёкаў, лячэння язвавай хваробы страўніка. З’яўляецца заспакаяльным сродкам пры запаленнях скуры.

Ён у вялікіх колькасцях паглынае метан і таму паляпшае якасць паветра ў балотах, дзе часта сустракаецца. Аднак ён можа быць пустазеллем, і робіць цяжкім прыток вады ў рэках і канавах.

• 
  Агульны выгляд расліны
• 
  У навакольным асяроддзі
• 
  У навакольным асяроддзі

Зноскі

1. Ужываецца таксама назва Пакрытанасенныя.
2. Пра ўмоўнасць аднясення апісанай у гэтым артыкуле групы раслін да класа двухдольных гл. артыкул «Двухдольныя».
3. Киселевский А. И. Латино-русско-белорусский ботанический словарь. — Мн.: «Наука и техника», 1967. — С. 8. — 160 с. — 2 350 экз.
4. Васількоў І. Г. Матэрыялы да флоры Горацкага раёна. Праца навуковага таварыства па вывучэнню Беларусі, т. III. Горы-Горкі, 1927
5. Анненков Н.  (руск.) Ботанический словарь, Спб, 1878

Літаратура

• Губанов И. А., Киселёва К. В., Новиков В. С., Тихомиров В. Н. 945. Hippuris vulgaris L. — Хвостник обыкновенный, или Водяная сосенка обыкновенная // Иллюстрированный определитель растений Средней России. В 3-х томах. — М.: Т-во науч. изд. КМК, Ин-т технолог. иссл, 2003. — Т. 2. Покрытосеменные (двудольные: раздельнолепестные). — С. 600. — ISBN 9-87317-128-9.

Спасылкі

• Хвостник обыкновенный: інфармацыя пра таксон у праекце «Плантариум» (вызначальнік раслін і ілюстраваны атлас відаў). (руск.)