Фёдар III

Фёдар III Аляксеевіч (30 мая (9 чэрвеня) 1661 — 27 красавіка (7 мая) 1682) — рускі цар з дынастыі Раманавых (1676—1682), сын цара Аляксея Міхайлавіча і царыцы Марыі Іллінічны, народжанай Міласлаўскай, старэйшы адзінакроўны брат Пятра I.

Фёдар III
руск.: Фёдор III Алексеевич
цар усяе Русі 1676 — 1682
Папярэднік	Аляксей Міхайлавіч
Пераемнік	Іван Аляксеевіч
Нараджэнне	9 чэрвеня 1661(1661-06-09)[1][2][…] Масква, Маскоўская дзяржава
Смерць	7 мая 1682(1682-05-07)[1][2][…] (20 гадоў) Масква, Маскоўская дзяржава
Месца пахавання	Архангельскі сабор
Род	Раманавы
Бацька	Аляксей Міхайлавіч
Маці	Марыя Ільінічна Міласлаўская[d]
Жонка	Агафія Сямёнаўна Грушэцкая[3] і Марфа Мацвееўна Апраксіна[d][3]
Дзеці	Ілья Фёдаравіч[d][4]
Веравызнанне	праваслаўе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Фёдар III Аляксеевіч

Фёдар Аляксеевіч, абвешчаны спадкаемцам пастола пасля смерці старэйшага брата Аляксея, быў вельмі слабы і хваравіты, як і ўсе сыны Аляксея Міхайлавіча ад Марыі Міласлаўскай, з дзяцінства пакутаваў на паралюш і «скорбут» (цынгу). Яго настаўнікам быў Сімяон Полацкі, царэвіч атрымаў добрую адукацыю, ведаў лацінскую і польскую мовы, пісаў вершы.

Кароткае царстваванне Фёдара Аляксеевіча адзначана некаторымі важнымі акцыямі і рэформамі. У 1678 годзе праведзены агульны перапіс насельніцтва; у 1679 годзе ўведзена падваравое абкладанне прамымі падаткамі. У вайсковай справе брат Пятра правёў шэраг крокаў па мадэрнізацыі: у 1681 годзе скасавана месніцтва, якія заміналі войску атрымалі новае развіццё палкі іншаземнага ладу.

Пад уплывам першай жонкі цара, польскай дваранкі Агафіі Грушэцкай, прыдворны побыт значна змяніўся: пры маскоўскім двары ўпершыню пачалі галіць бароды і насіць «нямецкую вопратку».

Па ўказу цара была адчынена Славяна-грэка-лацінская акадэмія (Заіконаспаскае вучылішча). Працягваліся рэпрэсіі супраць старавераў, у прыватнасці, быў спалены з найблізкімі паплечнікамі пратапоп Авакум, які, паводле падання, прадказаў блізкую смерць цару Фёдару.

Царыца Агафія памерла летам 1681 года ў родах адзінага дзіцяці Фёдара — царэвіча Іллі; немаўля таксама неўзабаве памерла. Незадоўга да смерці цар пабраўся другім шлюбам з Марфай Мацвееўнай Апраксінай, сястрой будучага паплечніка Пятра I адмірала Фядора Мацвеевіча Апраксіна.

Фёдар Аляксеевіч памёр 27 красавіка 1682 года ва ўзросце 20 гадоў, не пакінуўшы распараджэння адносна спадчынніка прастола. Пахаваны ў Архангельскам саборы Маскоўскага Крамля.

Зноскі

1. RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
2. Teodor III de Rússia // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
3. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.
4. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>

Літаратура

• С. М. Соловьев. История России с древнейших времен. Том 13, Глава 2 Архівавана 20 лютага 2020.
• Седов П. В. Закат Московского царства, царский двор конца XVII века. СПб.: Петербургский институт истории, изд-во «Дмитрий Буланин», 2006. — 604 с.