Раман Восіпавіч Якабсон

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Якабсон.

Раман Восіпавіч Якабсон (англ.: Roman Jakobson; 28 верасня (10 кастрычніка) 1896, Масква — 18 ліпеня 1982, Кембрыдж (Масачусетс), ЗША) — расійскі і амерыканскі лінгвіст і літаратуразнаўца, адзін з найбуйнейшых лінгвістаў XX стагоддзя, які аказаў уплыў на развіццё гуманітарных навук не толькі сваімі наватарскімі ідэямі, але і актыўнай арганізатарскай дзейнасцю. Стаў адным з заснавальнікаў структурнай лінгвістыкі.

Раман Якабсон
Раман Якабсон
Дата нараджэння	29 верасня (11 кастрычніка) 1896
Месца нараджэння	Масква, Маскоўская губерня, Расійская імперыя[1]
Дата смерці	18 ліпеня 1982(1982-07-18)[2][3][…] (85 гадоў)
Месца смерці	Кембрыдж, акруга Мідлсекс[d], Масачусетс, ЗША[1] або Бостан, акруга Сафалк[d], Масачусетс, ЗША[4]
Месца пахавання	могілкі Маўнт-Оберн[d]
Грамадзянства	Расійская імперыя  РСФСР[d]  СССР  Чэхаславакія  ЗША
Жонка	Soňa Haasová[d]
Род дзейнасці	мовазнавец, літаратуразнавец, педагог, гісторык, пісьменнік, крытык, настаўнік, філолаг, навуковец, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	лінгвіст, структураліст, даследчык паэтыкі, марфалогіі і рускай літаратуры
Месца працы	Гарвардскі ўніверсітэт Масачусецкі тэхналагічны інстытут Масарыкаў універсітэт
Альма-матар	гісторыка-філалагічны факультэт Маскоўскага ўніверсітэта[d] College of Philosophy of the Prague German University[d][5]
Вядомыя вучні	Clarence Brown[d]
Член у	Сербская акадэмія навук і мастацтваў Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Польская акадэмія навук
Узнагароды	грант Гугенхайма (1946) doctor honoris causa from the University of Grenoble[d] (1966) ганаровы доктар Масарыкава ўніверсітэта[d] (1968) Прэмія Фельтрынелі[d] (1980) Hegel Prize[d] (1982) honorary doctorate from the University of Nice-Sophia Antipolis[d] (1966)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфічныя звесткі

Скончыў Лазараўскі інстытут усходніх моў (1914), Маскоўскі ўніверсітэт (1918). Удзельнік Першага рускага авангарду.

3 1921 жыў за мяжой. 3 1943 прафесар Калумбійскага, з 1949 Гарвардскага ўніверсітэтаў, з 1957 Масачусецкага тэхналагічнага інстытута.

Навукова-даследчыцкая дзейнасць

Працы па агульнай тэорыі мовы, фаналогіі, марфалогіі, граматыцы, рускай мове, рускай літаратуры, паэтыцы, славістыцы, псіхалінгвістыцы, семіётыцы і шматлікіх іншых галінах гуманітарных ведаў.

Даследаваў раннеславянскую паэзію і эпас, славянскую міфалогію, рытуалы, творы старажытарускай літаратуры, асаблівасці мовы і стылю рускіх пісьменнікаў ХІХ—ХХ ст., а таксама Дантэ, У. Шэкспіра, М. Эмінеску, Б. Брэхта і інш. Навуковыя працы па тэарэтычнай лінгвістыцы («Да характарыстыкі еўразійскага моўнага саюза», 1931; «Асновы мовы», 1956, з М. Хале; «Асноўныя шляхі развіцця семіётыкі», 1975), па славянскіх мовах і паэтыцы («Пра чэшскі верш пераважна ў параўнанні з рускім», ч. 1, 1923; «Даследаванне рускай эпічнай паэмы», 1949, з М. Шэфтэлем; «Пытанні паэтыкі», 1973).

Выбраная бібліяграфія

• Jakobson R., Remarques sur l'evolution phonologique du russe comparée à celle des autres langues slaves. Prague, 1929
• Jakobson R., K charakteristike evrazijskogo jazykovogo sojuza. Prague, 1930
• Jakobson R., Child Language, Aphasia and Phonological Universals, 1941
• Jakobson R., On Linguistic Aspects of Translation, essay, 1959
• Jakobson R., "Closing Statement: Linguistics and Poetics," in Style in Language (ed. Thomas Sebeok), 1960
• Jakobson R., Selected Writings (ed. Stephen Rudy). The Hague, Paris, Mouton, in six volumes (1971–1985):
  • I. Phonological Studies, 1962
  • II. Word and Language, 1971
  • III. The Poetry of Grammar and the Grammar of Poetry, 1980
  • IV. Slavic Epic Studies, 1966
  • V. On Verse, Its Masters and Explores, 1978
  • VI. Early Slavic Paths and Crossroads, 1985
• Jakobson R., Questions de poetique, 1973
• Jakobson R., Six Lectures of Sound and Meaning, 1978
• Jakobson R., The Framework of Language, 1980
• Jakobson R., Halle M., Fundamentals of Language, 1956
• Jakobson R., Waugh L., The Sound Shape of Language, 1979
• Jakobson R., Pomorska K., Dialogues, 1983
• Jakobson R., Verbal Art, Verbal Sign, Verbal Time (ed. Krystyna Pomorska and Stephen Rudy), 1985
• Jakobson R. "Shifters and Verbal Categories." On Language. (ed. Linda R. Waugh and Monique Monville-Burston). 1990. 386-392.

Зноскі

1. http://www.jstor.org/stable/413375
2. Roman Jakobson // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Roman Jakobson // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1165538'></a>
4. Czech National Authority Database Праверана 21 красавіка 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
5. Studenti pražských univerzit 1882–1945

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q102399391'></a>

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 18. Кн. 1: Дадатак: Шчытнікі — Яя / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2004. — Т. 18. Кн. 1. — 472 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0295-4 (т. 18. Кн. 1).