Бе́ртальд Брэхт (ням.: Berthold Brecht [ˈbɛɐ̯tɔlt ˈbʁɛçt]; народжаны Ойген Бе́ртальд Фры́дрых Брэхт, ням.: Eugen Berthold Friedrich Brecht; 10 лютага 1898, Аўгсбург, Баварыя, Германія — 14 жніўня 1956, Усходні Берлін, ГДР) — лічыцца найбольш уплывовым нямецкім драматургам і паэтам XX стагоддзя. Брэхту прыпісваецца заснаванне Эпічнага Тэатру («дыялектычнага тэатру»).
| Бертальд Брэхт | |
|---|---|
| ням.: Bertolt Brecht | |
 | |
| Асабістыя звесткі | |
| Імя пры нараджэнні | ням.: Eugen Berthold Friedrich Brecht |
| Псеўданімы | Bertolt Brecht і Berthold Larsen[1] |
| Дата нараджэння | 10 лютага 1898[2][3][…] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 14 жніўня 1956[5][2][…] (58 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Пахаванне | |
| Грамадзянства | |
| Жонка | Марыяна Цоф[d] і Хелена Вайгель[d] |
| Дзеці | Стэфан Брэхт[d], Ханна Хіоб[d], Барбара Брэхт-Шаль[d], Michel Berlau[d] і Frank Banholzer[d] |
| Альма-матар | |
| Прафесійная дзейнасць | |
| Род дзейнасці | драматург, паэт-песеннік, сцэнарыст, тэатральны рэжысёр, паэт, лібрэтыст, літаратурны крытык, пісьменнік, кінарэжысёр, рэжысёр |
| Мова твораў | нямецкая |
| Грамадская дзейнасць | |
| Партыя | |
| Член у | |
| Узнагароды | |
| Подпіс |
 |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Брэхт жадаў стварыць тэатр, які б прымушаў гледача да роздумаў, а не да суадчування. Дзеля гэтага ён значна «аддаліў» і дэаілюзыяваў (пазбавіў ілюзій) гульню акцёраў, каб зрабіць гульню падобную да звычайнага жыцця (Брэхт называў гэта «эфектам аддаленасці». Акцёры мелі б аналізаваць і сінтэзаваць, то бок, глядзець на ролю звонку, каб, з часам, цалкам свядома дзейнічаць дакладна так, як дзейнічаў пэўны персанаж.
Біяграфія
У 1917—20 гадах слухаў лекцыі па медыцыне, філасофіі, тэатразнаўстве ў Мюнхенскім універсітэце.
Літаратурную дзейнасць пачаў у 1914 годзн антываеннымі вершамі. У 1933—47 у эміграцыі. Заснавальнік і кіраўнік тэатра «Берлінер ансамбль» (1949—51).
У процівагу драматычнаму (арыстоцелеўскаму) стварыў т. зв. «эпічны тэатр» (неарыстоцелеўскі), асноўныя прынцыпы якога — зварот да розуму і аналітычных здольнасцей (а не эмоцый), супрацьпастаўленне гледачоў падзеям на сцэне (а не суперажыванне). Галоўная роля адводзілася «эфекту адчужэння», які дазваляў паказаць вядомае з нечаканага боку і дасягаўся праз мноства прыёмаў: выкарыстанне класічных сюжэтаў, адмаўленне ад падкрэсленай псіхалагізацыі і індывідуалізацыі, часта адсутнасць гістарычнага касцюма, непасрэдная апеляцыя да публікі, пантаміма, зонгі, спрошчаны рэквізіт, уключэнне ў спектаклі кінакадраў і г.д.
З пачатку, Брэхт даў сваёй канцэпцыі назву «эпічны тэатр», але, з часам, прапанаваў выкарыстоўваць называць яго «дыялектычным тэатрам». Дыялектычнасць тэатру Брэхта палягае ў тым, што ён прыводзіць да канфлікту паміж разважаннем і навучаннем, што мае нішчыць «эмацыйную заангажаванасць» у гледачоў, дасягаючы, такім чынам, «эфект аддаленасці».
Аўтар п’ес «Што той салдат, што гэты» (1927), «Трохграшовая опера» (1928), «Маці» (1933), «Жыццё Галілея» (1938—39), «Матухна Кураж і яе дзеці» (1941), «Добры чалавек з Сезуана» (1938—40), раманаў «Трохграшовы раман» (1934), «Справы пана Юлія Цэзара» (не скончаны, 1949), апавяданняў, вершаў, песень (зборнікі «Хатнія казанні Бертальда Брэхта», 1927; «Свэндбаргскія вершы», 1939, і інш.), тэарэтычных прац («Малы арганон для тэатра», 1949, і інш.).
Беларускія пераклады
Яго творы на беларускую мову перакладалі Рыгор Барадулін, Васіль Сёмуха, Лявон Баршчэўскі, Пятро Бітэль, Янка Брыль, Аляксей Зарыцкі, Уладзімір Папковіч, Язэп Семяжон.
- Брэхт, Б. На шалях праўды: Выбр. лірыка / Прадм. і перакл. з ням. Л. Баршчэўскага. — Мн., 1988. («Паэзія народаў свету»).
- Брэхт, Б. Узлёт Артура Уі, які можна было спыніць: трагіфарс / Перакл. з ням. В. Сёмухі, прадм. Л. Баршчэўскага. — Мн., 2019. («Драматургі свету»).
- Брэхт, Б. Выбраныя вершы / перакл. з ням. Л. Баршчэўскага. — Мн., 2023. («Паэты планеты»).
Зноскі
Літаратура
Спасылкі
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
