Прэм’ер-міністр Украіны

Прэм’ер-міністр Украіны — пасада Кіраўніка Кабінета Міністраў ва Украіне. Узначальвае выканаўчую ўладу ў краіне.

Прэм’ер-міністр Украіны
Прем’єр-міністр України
Малы герб Украіны
Пасаду займае Дзяніс Шмыгаль з 4 сакавіка 2020
Узначальвае	Украіна
Афіцыйная рэзідэнцыя	Будынак Урада
Кандыдатура прапануецца	Прэзідэнт
Прызначаецца	Вярхоўная Рада
Тэрмін паўнамоцтваў	5 год
Зарплата	6,681.40 у месяц[1]
Пасада з’явілася	1991 год
Першы на пасадзе	Вітольд Фокін
Сайт	kmu.gov.ua

У адпаведнасці з артыкулам 107 Канстытуцыі Украіны прэм’ер-міністр уваходзіць у склад Рады нацыянальнай бяспекі і абароны Украіны.

Прызначэнне

Прэм’ер-міністр Украіны прызначаецца на пасаду Вярхоўнай Радай Украіны па прадстаўленні Прэзідэнта Украіны. Прадстаўленне аб прызначэнні Вярхоўнай Радай Украіны на пасаду Прэм’ер-міністра Украіны Прэзідэнт Украіны ўносіць па прапанове кааліцыі дэпутацкіх фракцый ў Вярхоўнай Радзе Украіны, у склад якой уваходзіць большасць народных дэпутатаў Украіны ад канстытуцыйнага складу Вярхоўнай Рады Украіны, у тэрмін не пазней чым на пятнаццаты дзень пасля атрымання такога прапановы.

Галасаванне ў Вярхоўнай Радзе Украіны аб прызначэнні Прэм’ер-міністра Украіны праводзіцца ў пайменным рэжыме. У выпадку адхіленні Вярхоўнай Радай Украіны кандыдатуры на пасаду Прэм’ер-міністра Украіны Прэзідэнт Украіны ўносіць на разгляд Вярхоўнай Рады Украіны новае ўяўленне аб прызначэнні на пасаду^[2].

Паўнамоцтвы

Прэм’ер-міністр Украіны кіруе працай Кабінета Міністраў Украіны, накіроўвае дзейнасць Кабінета Міністраў Украіны на забеспячэнне ажыццяўлення ўнутранай і знешняй палітыкі дзяржавы. Ён уносіць на разгляд Вярхоўнай Рады Украіны ўяўленне аб прызначэнні чальцоў Кабінета Міністраў Украіны (акрамя міністра замежных спраў і міністра абароны).

Прэм’ер-міністр ўступае ў адносіны з урадамі замежных дзяржаў, вядзе перамовы і падпісвае міжнародныя дагаворы ў адпаведнасці з законам і актамі Прэзідэнта Украіны. Для ажыццяўлення Прэм’ер-міністрам Украіны сваіх паўнамоцтваў у складзе Сакратарыята Кабінета Міністраў Украіны ўтворыцца патранатная служба — апарат Прэм’ер-міністра Украіны, кіраўнік якога прызначаецца на пасаду і вызваляецца з пасады Кабінетам Міністраў Украіны.

Віцэ-прэм’ер-міністр

У выпадку адсутнасці Прэм’ер-міністра яго паўнамоцтвы выконвае Першы віцэ-прэм’ер-міністр Украіны або віцэ-прэм’ер-міністр Украіны. Яхім Звягільскі і Мікалай Азараў даўжэй за ўсіх выконвалі абавязкі Прэм’ер-міністра. Таксама выконвалі ролю міністра Валянцін Сіманенка, Васіль Дурдынец, Аляксандр Турчынаў і інш.

Згодна артыкула 114 канстытуцыі Украіны, у склад Кабінета Міністраў уваходзяць Першы віцэ-прэм’ер-міністр, тры Віцэ-прэм’ер-міністры. Віцэ-прэм’еры, якія адказныя за гуманітарную палітыку, рэгіянальную палітыку і ЖКГ, а таксама за інфраструктуру, экалогію, прыродныя рэсурсы, будаўніцтва і сувязь.

Адстаўка

Прэм’ер-міністр мае права заявіць Вярхоўнай Радзе аб сваёй адстаўцы. Вярхоўная Рада разглядае пытанне аб адстаўцы не пазней чым на дзясяты дзень пасля паступлення заявы аб адстаўцы, калі яна паступіла падчас чарговай сесіі Вярхоўнай Рады, і не пазней першай пленарнай тыдні наступнай чарговай сесіі, калі такая заява паступіла ў міжсесійны перыяд. Прэм’ер-міністр вызваляецца ад пасады з дня прыняцця рашэння аб яго адстаўцы на пленарным пасяджэнні Вярхоўнай Рады. Прыняцце Вярхоўнай Радай рашэння аб адстаўцы мае следствам адстаўку ўсяго складу Кабінета Міністраў Украіны.

Спыненне паўнамоцтваў Прэм’ер-міністра Украіны ў выпадку яго смерці мае следствам адстаўку ўсяго складу Кабінета Міністраў. У выпадку смерці Прэм’ер-міністра Украіны паўнамоцтвы Прэм’ер-міністра Украіны на перыяд да пачатку працы новага Кабінета Міністраў выконвае Першы віцэ-прэм’ер-міністр ці віцэ-прэм’ер-міністр украіны згодна з вызначаным Кабінетам Міністраў украіны размеркаваннем паўнамоцтваў.

Таксама адстаўка Кабінета Міністраў магчымая з прычыны прыняцця Радай рэзалюцыі недаверу.

Спіс

За час незалежнасці, з 1991 года па 2016 год, у Украіне змянілася 16 прэм’ер-міністраў (19, калі лічыць в. а.). Па стане на 22 студзеня 2017 дзеючым прэм’ер-міністрам Украіны з’яўляецца Уладзімір Гройсман. Юлія Цімашэнка — першая і адзіная жанчына на гэтай пасадзе, прапрацавала 1,029 дзён і два тэрміны. Яе рэкорд пабіў толькі Мікалай Азараў, які падаў у адстаўку 28 студзеня 2014, падчас падзей Еўрамайдану.

Зацвярджэнне

Пры зацвярджэнні Вярхоўнай Радай падтрыманы як кандыдаты на пасаду прэм’ер-міністра такім колькасцю галасоў:

1. Вітольд Фокін (14 лістапада 1990) — 332
2. Леанід Кучма (13 кастрычніка 1992) — 316
3. Віталь Масол (16 чэрвеня 1994) — 199
4. Яўген Марчук (8 чэрвеня 1995)
5. Павел Лазарэнка (28 мая 1996)
6. Валерый Пуставойценка (16 ліпеня 1997) — 226
7. Віктар Юшчанка (22 снежня 1999) — 296
8. Анатоль Кінах (29 мая 2001) — 239
9. Віктар Януковіч (21 лістапада 2002) — 234
10. Юлія Цімашэнка (4 лютага 2005) — 373
11. Юрый Еханураў (22 верасня 2005) — 289
12. Віктар Януковіч (4 жніўня 2006) — 271
13. Юлія Цімашэнка (18 снежня 2007) — 226
14. Мікалай Азараў (11 сакавіка 2010) — 242
15. Мікалай Азараў (13 снежня 2012) — 252
16. Арсеній Яцанюк (27 лютага 2014) — 371
17. Арсеній Яцанюк (27 лістапада 2014) — 341
18. Уладзімір Гройсман (14 красавіка 2016) — 257
19. Аляксей Ганчарук (29 жніўня 2019) — 290
20. Дзяніс Шмыгаль (4 сакавіка 2020) — 291

Гл. таксама

• Прэзідэнт Украіны
• Спіс прэм’ер-міністраў Украіны

Зноскі

1. Урядові зарплати в Україні (інфографіка) (нявызн.) (18 серпня 2015).
2. Документ 794-18, чинний, поточна редакція — Редакція від 09.12.2015, підстава 766-19