Прападобнамучанікі (грэч. όσιομάρτυς) — праваслаўныя святыя, мучанікі з манахаў. Узнікненне гэтага ліку святасці звязана з узнікненнем і развіццём інстытута манаства. Прападобнамучанікі станавіліся ахвярамі іншаземцаў ці сваіх суайчыннікаў (як у перыяд візантыйскага іканаборства).
Першыя стагоддзі хрысціянства
Паколькі хрысціянскае манаства развілося галоўным чынам пасля спынення ганенняў на хрысціян, калі хрысціянства стала пануючай рэлігіяй Рымскай імперыі, амаль няма прападобнамучанікаў, якія б жылі ў першыя стагоддзі хрысціянства. Сярод выключэнняў можна згадаць Яўгенію Рымскую (памяць 24 снежня (6 студзеня)), якая пацярпела каля 262 года. Аднак у той жа час з'явілася вялікая колькасць свяшчэннамучанікаў.
З распаўсюджваннем манаства з'яўляюцца і прападобнамучанікі — як у Візантыі (напрыклад, манахі, якія пацярпелі ад ганенняў імператараў-іканаборцаў), так і ў Персіі і ў іншых краінах.
У прыватнасці, пры імператары-іканаборцу Канстанціне Капраніме прыняў мучаніцкую смерць прападобнамучанік Андрэй Крыцкі (памяць 17 (30) кастрычніка), якія пацярпеў у 767 годзе[1]. Прападобнамучаніка Андрэя Крыцкага варта адрозніваць ад свяціцеля Андрэя, архіепіскапа Крыцкага, стваральніка Вялікага пакаяннага канона, які чытаецца толькі ў час Вялікага посту.
Руская Праваслаўная Царква
Сярод рускіх святых у лік прападобнамучанікаў уваходзіць Грыгорый, прападобнамучанік Пячэрскі, (памяць 8 (21) студзеня), які прыняў мучаніцкую смерць у 1093 годзе і быў пахаваны ў Блізкіх Антоніевых пячорах.
Найноўшы час
У найноўшы час шматлікія манахі загінулі ад праследаванняў савецкага і фашысцкага рэжымаў. Некаторыя з іх былі кананізаваны Царквой: Сабор навамучанікаў і вызнаўцаў Расійскіх уключае і прападобнамучанікаў, хоць свяшчэннамучанікі значна пераважаюць[2]. У ліку тых, хто палажыў жыццё за Хрыста, заснавальніца Марфа-Марыінскага манастыра сясцёр міласэрнасці Вялікая княгіня Лізавета і яе кялейніца манашка Варвара, скінутыя ў шахту ў наваколлях Алапаеўска ў 1918 годзе.
Зноскі
- як было сказана вышэй, такую ж карціну можна бачыць, калі разгледзець пацярпелых за Хрыста ў першыя стагоддзі хрысціянства.
Спасылкі
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.