Палі (мова)

Палі (дэванагары: संस्कृता वाक्, літаральна «радок») — індаеўрапейская літаратурная мова, распаўсюджаная ў Паўднёвай Азіі. На мове палі напісаны раннія будысцкія тэксты, а таксама некаторыя помнікі гістарычнай літаратуры.

Палі
Саманазва	संस्कृता वाक्
Краіны	Індыя, Шры-Ланка, Камбоджа, М’янма, Таіланд
Рэгіёны	Пазднёвая Азія
Агульная колькасць носьбітаў	ужываецца толькі ў літаратуры
Класіфікацыя
Катэгорыя	Мовы Еўразіі
Індаеўрапейская Індаіранскія Індаарыйскія Палі
Пісьменнасць	Brahmi[d] і лацінскае пісьмо
Моўныя коды
ДАСТ 7.75–97	пли 527
ISO 639-1	pi
ISO 639-2	pli
ISO 639-3	pli
Ethnologue	pli
Linguasphere	59-AAF-pb
IETF	pi
Glottolog	pali1273
Вікіпедыя на гэтай мове

Паходжанне

Палі з'яўляецца класічным пракрытам. Адрозніваецца ад санскрыта часам паходжання, а таксама дыялектнай базай, лексічна і марфалагічна.

Узнікла ў 1 тысячагоддзі да н.э. у Заходняй Індыі. Некаторыя даследчыкі лічаць, што палі была шырока распаўсюджана ў дзяржаве Магадха і першапачаткова звалася мовай магадха. Найбольш раннія з вядомых тэкстаў з'явіліся ў кан. 1 тысячагоддзя да н.э. на востраве Шры-Ланка. Аднак яны спасылаліся на яшчэ больш ранейшыя помнікі. Шырокае распаўсюджанне набыла ў літаратуры ў сувязі з пашырэннем будызму ў якасці асноўнай рэлігіі.

Ужыванне

Літаратура на палі традыцыйна падзяляецца на кананічную будысцкую і некананічную. Галоўны помнік кананічнай літаратуры — Трыпітака або Палійскі канон, у тым ліку Дхамапада. Да некананічнай літаратуры адносяць шматлікія каментарыі і хронікі.

У гаворцы палі не ўжываецца, але захоўваецца як пісьмовая мова. Аказала моцны ўплыў на станаўленне многіх сучасных літаратурных моў краін Паўднёвай і Паўднёва-Усходняй Азіі. У нашыя дні вывучаецца ў рэлігійных будысцкіх навучальных установах.

Пісьменнасць

Палі не мае сваёй асобнай пісьменнасці. Класічным лічыцца напісанне на дэванагары, але ў сучаснасці таксама ўжываюць і іншыя алфавіты, у тым ліку лацінку.

Спасылкі

• Мова палі
• Практычная граматыка палі