Remove ads
Мікалай Александравіч Львоў (руск.: Никола́й Алекса́ндрович Львов; 4 [15] мая 1753[2], маёнтак Нікольскае-Чарэнчыцы каля Таржка, цяпер Цвярской вобласці — 22 снежня 1803 [3 студзеня 1804], Масква) — адзін з найвыдатных і рознабаковых прадстаўнікоў Рускай Асветы: архітэктар-паладыянец, графік, паэт, перакладчык, музыкант[3].
| Мікалай Львоў | |
|---|---|
 | |
| Імя пры нараджэнні | Мікалай Аляксандравіч Львоў |
| Дата нараджэння | 4 (15) мая 1753 ці 1751[1] |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 22 снежня 1803 (3 студзеня 1804) ці 2 студзеня 1804[1] |
| Месца смерці | |
| Грамадзянства | Расія |
| Дзеці | Vera Lvova[d], Aleksandr Lvov[d] і Elizaveta Nikolaevna Lvova[d] |
| Працы і дасягненні | |
| Працаваў у гарадах | Санкт-Пецярбург, наваколлі Санкт-Пецярбурга: Гатчына, Мурына; Масква, сядзібы Падмаскоўя, Таржок, сядзібы Цвярской губерні, Магілёў |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Remove ads
Належаў да старадаўняга цвярскога роду. Сын небагатага цвярскога памешчыка Аляксандра Пятровіча Львова і Праскоўі Фёдараўны, народжанай Хрыпуновай.
У 1769 Львоў паступіў у Праабражэнскі полк. Шмат займаўся самаадукацыяй. У школе Бібікава (Ізмайлаўскі полк) стварыў кружок «Чатырох разумных абшчыннікаў», куды ўвайшлі М. Восіпаў, М. і П. Ермалаевы. З канца 1770 вакол Львова склалася кола людзей, аб’яднаных агульнымі поглядамі, творчымі пошукамі, жыццёвымі пазіцыямі. Апроч шваграў Дзяржавіна і Капніста, да яго належалі І. І. Хемніцэр, Д. Р. Лявіцкі, У. Л. Баравікоўскі і Е. І. Фамін.
У 1779 г. тайна абвянчаўся з Марыяй Аляксееўнай Дзяковай, чые родныя сёстры былі ў шлюбе з паэтамі Дзяржавіным і Капністам. У Львовых было два сыны і тры дачкі.
Львоў, адзін з самых эрудзіраваных і дасціпных людзей свайго часу, займаўся архітэктурай, археалогіяй, хіміяй, геалогіяй, механікай, збіраў народныя песні, стварыў вершаваны пераклад Анакрэонтавых песень, быў таленавітым гравёрам і малявальшчыкам. У 1783 Львоў быў выбраны ў Расійскую Акадэмію, з 1785 быў ганаровым членам Акадэміі мастацтваў.
.jpg)
Як архітэктар Львоў вядомы сваімі пабудовамі ў Пецярбургу і наваколлях; як аўтар сабораў — Барысаглебскага ў Таржку (1785-96) і Святога Іосіфа ў Магілёве (пабудаванага ў памяць аб сустрэчы Кацярыны II з імператарам Іосіфам II), сядзібных комплексаў у Цвярской[4], Наўгародскай і Маскоўскай губернях.
_02.jpg)
У архітэктурнай творчасці быў прыхільнікам антычнай класікі і італьянскага архітэктара XVI ст. А. Паладзіа (перавёў і выдаў трактат «Чатыры кнігі Паладыевай архітэктуры»). Талент Львова-канструктара выявіўся ў пошуках новых будаўнічых матэрыялаў, распрацоўцы спосабаў землябітнага будаўніцтва, ацяплення і вентыляцыі будынкаў. Разнастайнасць інтарэсаў Львова знайшло адлюстраванне і ў тэматыцы яго кніг: ад прац пра печы і каміны і пра ўжыванне землянога вуглю да «Летапісца вялікага рускага» (руск.: Летописца великого русского) і вядомага зборніка «Збор рускіх народных песень з іх галасамі» (руск.: Собрание русских народных песен с их голосами; 1790), да якога аўтар напісаў свой трактат «Пра рускія народныя спевы» (руск.: О русском народном пении). Вялікую цікавасць ён праяўляў да праблемы народнасці, што знайшло адлюстраванне ў яго лібрэта да камічнай оперы Е. І. Фаміна «Ямшчык на падставе» (руск.: Ямщики на подставе; «Ігрышча незнарок») (1787). Львоў з’яўляўся адным з заснавальнікаў пейзажнага стылю ў рускім садаводстве.
Цудоўны малявальшчык, ён стварыў праект зоркі і знакаў ордэна Святога Уладзіміра, новых знакаў ордэна Святой Ганны. Планаваў выпусціць «Слоўнік мастакоў і мастацтваў» (руск.: Словарь художников и художеств), але гэта праца не была выдадзены, а рукапіс — страчаны.
Знайшоў і апублікаваў з прадмовай два летапісы Старажытнай Русі: «Летапісец рускі ад прышэсця Рурыка да скону Іаана Васільевіча» (руск.: Летописец русский от пришествия Рурика до кончины Иоанна Васильевича; 1792) і «Падрабязны летапіс ад пачатку Расіі да Палтаўскай Баталіі» (руск.: Подробную летопись от начала России до Полтавской Баталии; 1798—1799).
У 1795 г. Львоў апублікаваў сваю працу па ацяпленню і вентыляцыі «Руская пірастатыка, або ўжыванне выпрабаваных камінаў і печаў» (руск.: Русская пиростатика, или употребление испытанных каминов и печей), дзе апісваюцца выпрабаваныя і некаторыя вынайдзеныя ім удасканаленні ацяпляльных прыбораў. У 1799 была апублікавана другая частка, дзе была прапанавана канструкцыя каларыфернай печы. Выданню трэцяй перашкодзіла смерць Львова[5].
Remove ads
13 чэрвеня 2004 года ў цэнтры горада Таржка быў усталяваны помнік М. А. Львову, створаны па ініцыятыве і сіламі фонду імя Львова сумесна з адміністрацыяй горада Таржка. Праект помніка выканаў архітэктар У. П. Гарадовіч, а бюст архітэктара стварыў скульптар Ю. П. Карпенка[6].
C 2003 года імя М. А. Львова носіць Цвярское вучылішча культуры[7].
- ЛЬВОВ Николай Александрович // Словарь русских писателей XVIII века. Выпуск 2: К—П / под ред. А. М. Панченко — СПб.: Наука, 1999. — С. 242–249. — ISBN 5-02-028095-X
- Дмитриева Г. М. «Документы Государственного архива Тверской области о Н. А. Львове» // «Гений вкуса: Материалы международной научно-практической конференции, посвященной творчеству Н. А. Львова» / Ред. М. В. Строганов. — Тверь: ТвГУ, 2001. — С.9
- Львов, Николай Александрович // Русский биографический словарь: Лабзина — Лященко. — Изд. Императорским Русским Историческим Обществом. — Санкт-Петербург: тип. Гл. упр. уделов, 1914. — Т. 10. — С. 778-784. — 846 с.
- Сядзіба «Васілёва» на рацэ Тверцы ў трох кіламетрах на поўнач ад Таржка.
- Андреевский А. К. Отопление. — Минск: Выш. школа, 1982. — с. 5.
- Грунтостроение — Благотворительный фонд им. Н. А. Львова(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 7 верасня 2007. Праверана 2 сакавіка 2014.
- Цвярское вучылішча культуры імя М. А. Львова Архівавана 8 лютага 2007.
Remove ads
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads