Міхаіл Сілуянавіч Кахановіч

Міхаіл Сілуянавіч Кахановіч (27 верасня 1882, в. Вялікія Лукі Навагрудскага павета Мінскай губерні (цяпер Баранавіцкі раён Брэсцкай вобл.) — 17 мая 1934, Мінск, НКУС; Крыптанім: M. K-č) — беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, педагог, рэдактар, публіцыст.

Міхаіл Сілуянавіч Кахановіч
Дата нараджэння	27 верасня 1882(1882-09-27)
Месца нараджэння	Вялікія Лукі, Навагрудскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	17 мая 1934(1934-05-17) (51 год)
Месца смерці	Менск, БССР, СССР
Грамадзянства	Расійская імперыя  Польская Рэспубліка  СССР
Адукацыя	Харкаўскі нацыянальны ўніверсітэт імя В. Н. Каразіна (1910) Харкаўскі нацыянальны ўніверсітэт імя В. Н. Каразіна
Член у	Беларускі нацыянальны камітэт Беларускі пасольскі клуб Беларускае навуковае таварыства Беларускі нацыянальны камітэт Цэнтральная беларуская рада Віленшчыны і Гродзеншчыны
Род дзейнасці	палітык, грамадскі дзеяч, педагог, рэдактар, публіцыст
Месца працы	Харкаўскі нацыянальны ўніверсітэт імя В. Н. Каразіна Магілёўскае рэальнае вучылішча Могилевский вестник
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Кахановіч.

Біяграфія

Нарадзіўся ў сям’і святара. Скончыў Харкаўскі ўніверсітэт (1910), працаваў выкладчыкам у Вільні. Летам 1915 года пераехаў у Магілёў, працаваў выкладчыкам у Магілёўскім рэальным вучылішчы. Член Беларускага нацыянальнага камітэта. Адзін з арганізатараў, пазней старшыня Магілёўскага беларускага камітэта.

Рэдактар газеты «Могилевский вестник» (1917).

Удзельнік З’езда беларускіх арганізацый і партый у Мінску (ліпень 1917). Летам 1918 года выехаў у Вільню, удзельнічаў у арганізацыі Беларускага з’езда Віленшчыны і Гродзеншчыны, старшыня педагагічнай рады Віленскай беларускай гімназіі. З 1919 кіраўнік школьнага аддзела Цэнтральнай Беларускай рады Віленшчыны і Гродзеншчыны. У 1919—1922 гадах дырэктар Віленскай беларускай гімназіі. Выступаў з публіцыстычнымі артыкуламі ў «Беларускай крыніцы», «Беларускім жыцці», «Беларускіх ведамасцях» і інш.

Аўтар успамінаў пра І. Луцкевіча^[1].

У 1922 годзе абраны паслом у сейм Польскай Рэспублікі, член Беларускага пасольскага клуба. Трымаўся прынцыпу беспартыйнасці, адстойваў нацыянальныя і сацыяльныя правы беларускага народа. Член Беларускага навуковага таварыства, актывіст беларускіх грамадскіх і культурна-асветных арганізацый у Вільні. З 1925 года ў БССР.

Працаваў у рэдакцыях газеце «Савецкая Беларусь» і часопісе «Савецкае будаўніцтва»; у выдавецтвах (у т.л. Беларускім дзяржаўным выдавецтве). Займаўся перакладамі, пераклаў на беларускую мову творы З. Оськіна, В. Владко, П. Кушнера, Я. Захера і інш.

Падчас арышту працаваў карэктарам у друкарні імя Сталіна. Арыштаваны 10.8.1933 у Мінску па адрасе: вул. Пpавіянцкая, д. 20 па справе «Беларускага нацыянальнага цэнтра». Асуджаны паводле пастановы калегіі АДПУ СССР 9.1.1934 як «член контррэвалюцыйнай арганізацыі БНЦ» да ВМП. Рэабілітаваны трыбуналам БВА 18.4.1956. Асабовая справа М. Каханівіча № 10182-с (спынена 16.8.1956) з фотаздымкам захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.

Быў жанаты, меў дзіця. Дачка Зоя (памерла ў 2002 годзе) разам з сынам Віктарам Кахановічам (памёр) жыла ў Магілёве, праўнукі і прапраўнукі М. Кахановіча жывуць у Магілёве.

Творы

• Магілёўцы і незалежнасць (мае ўспаміны) // «Наша Думка», Вільня, 25.3.1921 № 12 (перадрук: Спадчына 6/1997)
• Здрада ў Вільні: (Да 10-х угодкаў Віленскай беларускай гімназіі) // Асвета. 1929, № 4.

Памяць

• У 2024 годзе імя Міхаіла Кахановіча нададзена адной з вуліц у Магілёве^[2].

Зноскі

1. Апублікаваны ў зборніку: «Памяці Івана Луцкевіча. У першыя ўгодкі смерці яго», 1920.
2. Решение Могилевского городского Совета депутатов от 30 октября 2024 года № 7-3 "О присвоении наименований элементам улично-дорожной сети города Могилева" (нявызн.). pravo.by.

Літаратура

• Багдановіч Я. На жыццёвым шляху. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1992. — С. 81, 140;
• Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — 432 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 1. Абрамовіч—Кушаль. / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Смаленск, 2003. — 480 с. — ISBN 985-6374-04-9.
• Рэпрэсаваныя літаратары, навукоўцы, работнікі асветы, грамадскія і культурныя дзеячы Беларусі. Энцыклапедычны даведнік у 10 тамах (15 кнігах). Т. 3. Кніга 2 / Укладальнік Л. У. Маракоў. — Мн., 2005.
• Горны А. Міхаіл Кахановіч: лёс інтэлігента Архівавана 4 сакавіка 2016. // Краязнаўчая газета. 2013. № 14. С.4; № 15. С.4.
• Агееў А. Р. Фарміраванне і дзейнасць Магілёўскага Беларускага Камітэта (1917—1918): манаграфія / А. Р. Агееў, І. А. Пушкін. — Магілёў : МДУ імя А. А. Куляшова, 2017. — 292 с.
• Васілеўскі Ю. Р. Кахановіч Міхаіл Сілуянавіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 380. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.