Морач (рака)

Мо́рач, у верхнім цячэнні Ко́панка — рака ў Беларусі, у Мінскай вобласці, правы прыток ракі Случ (басейн Прыпяці).

Морач
Характарыстыка
Даўжыня	150 км
Басейн	2 030 км²
Расход вады	8,7 м³/с (вусце)
Вадацёк
Выток
• Месцазнаходжанне	каля вёскі Вошкаты
• Вышыня	больш за 190,9[1] м
• Каардынаты	53°11′23,48″ пн. ш. 27°11′44,21″ у. д.HGЯO
Вусце	Случ
• Месцазнаходжанне	за 1 км ад вёскі Морач
• Вышыня	136,4 м
• Каардынаты	52°34′37,17″ пн. ш. 27°35′12,48″ у. д.HGЯO
Ухіл ракі	0,5 м/км
Размяшчэнне
Водная сістэма	Случ → Прыпяць → Дняпро → Чорнае мора
Краіна	Беларусь
Рэгіён	Мінская вобласць
выток вусце
— выток, — вусце

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Морач.

Даўжыня ракі складае 150 км. Плошча вадазбору — 2030 км². Сярэднегадавы расход вады ў вусці — 8,7 м³/с. Агульнае падзенне ракі — 74 м. Сярэдні нахіл воднай паверхні — 0,5 м/км.

Пачынаецца каля вёскі Вошкаты Капыльскага раёна на Капыльскай градзе на вышыні 210 м над узроўнем мора, цячэ ў Слуцкім, Клецкім і Салігорскім раёнах па паўднёва-заходняй частцы Цэнтральнабярэзінскай раўніны і паўночнай частцы нізіны Прыпяцкае Палессе. Упадае ў Случ за 1 км на паўночным-захадзе ад вёскі Морач Салігорскага раёна.

Прытокі: Удава, Стары Роў, Мажа (справа), Волка, Вызенка (злева).

Даліна на вялікім працягу невыразная, месцамі трапецападобная, шырынёй 400—800 м. У месцах, дзе даліна выразная, пойма двухбаковая, чаргуецца па берагах (шырыня 100—200 м). У верхнім цячэнні рака называецца Копанка. Рэчышча амаль на ўсім працягу каналізаванае. Шырыня яго да вёскі Морач (Капыльскі раён) 2—4 м, ніжэй 20—25 м, каля Чырвонаслабодскага вадасховішча (плаціна за 50 км ад вусця ракі) 40—50 м. Найвышэйшы ўзровень разводдзя ў канцы сакавіка, сярэдняя вышыня над межанным узроўнем 2,4 м, найбольшая 2,9 м (1932). Замярзае ў сярэдзіне снежня, крыгалом у сярэдзіне сакавіка. Веснавы ледаход доўжыцца ў сярэднім 5 сутак.

У басейне Морачы азёры Церахава, Зіневічы.

Зноскі

1. Ліст карты N-35-103. Выданне 1987 г. Стан мясцовасці на 1984 г. (руск.)

Літаратура

• Блакітная кніга Беларусі : Энцыклапедыя / рэдкал.: Н. А. Дзісько і інш. — Мн.: БелЭн, 1994. — 415 с. — 10 000 экз. — ISBN 5-85700-133-1.
• Природа Белоруссии: Попул. энцикл. / БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с., 40 л. ил. (руск.)
• Ресурсы поверхностных вод СССР. Описание рек и озёр и расчёты основных характеристик их режима. Т. Ч.
• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — С. 520—521. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).
• Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас (руск.) / Ред. Г. Г. Науменко. — Мн.: РУП «Белкартография», 2008. — С. 27, 30—31. — 48 с. — 10 000 экз. — ISBN 978-985-508-054-2.
• Ліст карты N-35-103. Выданне 1987 г. Стан мясцовасці на 1984 г. (руск.)

Спасылкі

• Выраўноўванне і паглыбленне рэчышча р. Морач у Мінскай вобласці.