Кітайцы

Кіта́йцы (кіт. 漢族 або 汉族 «хань») — найбуйнейшы па колькасці народ на Зямлі (19 % агульнага насельніцтва), найбуйнейшая этнічная група Кітайскай Народнай Рэспублікі (1 229 065 тыс., 91,5 % ад усяго насельніцтва ў 2012 г.)^[1] і Кітайскай рэспублікі (22 652 тыс. чал., 98 % ад усяго насельніцтва ў 2012 г.)^[2]. Буйныя групы кітайцаў таксама жывуць у іншых краінах — Сінгапуры, Малайзіі, Таіландзе, ЗША, Канадзе, Аўстраліі, Інданезіі, Філіпінах і г. д.

Кітайцы
Саманазва	漢族 або 汉族
Рассяленне	1 229 065 тыс. у КНР,, 22 652 тыс. Кітайскай рэспубліцы
Этнічныя мовы	кітайская
Традыцыйныя рэлігіі (канфесіі)	культ продкаў, будызм, даасізм, канфуцыянства
Геаграфічна-моўная група	Сіна-Тыбецкія народы[d]
Блізкія этнасы	тыбетцы, бірманцы, качыны, бай

Этымалогія

Слова Хань бярэ пачатак ад дынастыі Хань, якая змяніла дынастыю Цынь, якой удалося аб’яднаць увесь Кітай. Назва дынастыі паходзіць ад назвы ракі Ханьшу ў цэнтральнай частцы Кітая, у якой жылі заснавальнікі дынастыі Хань. Таксама гэта слова ў Старажытным Кітаі, асабліва ў класічнай кітайскай літаратуры, можа азначаць Млечны шлях, бо самі ханьцы звалі сваю краіну Нябеснай ракой або Паднябеснай.

У часы праўлення дынастый Цынь і Хань плямёны, якія засялялі Кітай, пачалі адчуваць сябе часткай адзінага народу. Акрамя таго, час праўлення дынастыі Хань лічыцца найвышэйшым пунктам росквіту старажытнакітайскай цывілізацыі. У гэты час яе ўплыў распаўсюдзіўся на Цэнтральную і Паўночна-Усходнюю Азію, а па тэрыторыі і насельніцтву Старажытны Кітай мог супернічаць з Рымскай імперыяй.

Назвы Кітай і кітайцы ў Еўропе распаўсюдзіліся ў познім сярэднявеччы, паходзілі ад наймення племені кіданяў.

Кітайцы на Беларусі

На Беларусі кітайцы з’явіліся ў пачатку XX ст. у выніку інтэрніравання ў гады Руска-японскай вайны. У 1926 г. у БССР налічвалася 119 кітайцаў, прычым 58 з іх жылі ў Віцебскай акрузе. У 1928 г. у наваколлях Віцебска была створана кітайская сельскагаспадарчая арцель (пазней калгас). Кітайцы прымалі ўдзел у Віцебскім патрыятычным падполлі падчас II сусветнай вайны^[3].

У сучаснай Беларусі кітайцы — малая этнічная група, аднак іх колькасць стала расце. Калі ў 1999 г. іх налічвалася 75 чал., то ў 2009 г. — 1642 чал.^[4]

Выбітныя кітайцы

• Маа Цзэдун
• Канфуцый
• Сунь Ятсен
• Цынь Шыхуан-дзі

Гл. таксама

• Спавіванне ног

Зноскі

1. CIA Архівавана 13 кастрычніка 2016.
2. CIA Архівавана 25 снежня 2018.
3. Карашчанка І. Кітайцы // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 4: Кадэты — Ляшчэня / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 1997. — С. 187. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0041-2.
4. Белстат