Іспанская каланізацыя Амерыкі
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Іспанская каланізацыя Амерыкі (1492—1898, канкіста, канквіста[1] ісп.: La Conquista) пачалася з адкрыцця іспанскім мараплаўцам Калумбам першых астравоў Карыбскага мора ў 1492 годзе, якія іспанцы палічылі часткай Азіі. Працягвалася ў розных рэгіёнах па-рознаму. Большасць калоній здолела заваяваць незалежнасць у пачатку ХIХ, калі сама Іспанія перажывала перыяд глыбокага сацыяльна-эканамічнага заняпаду. Тым не менш, шэраг астраўных рэгіёнаў (Куба, Пуэрта-Рыка, часова таксама Дамініканская Рэспубліка) кіраваліся Іспаніяй да 1898 года, калі ЗША пазбавілі Іспанію яе калоній у выніку вайны.
Пошук іспанцамі (а таксама партугальцамі, галандцамі, французамі і інш.) новага шляху ў Індыю быў прадыктаваны тэмпамі развіцця еўрапейскага грамадства, якія паскорыліся, ростам аб'ёмаў прамысловасці і гандлю, патрэбай знайсці вялікія запасы золата (якая пасля адбілася ў легендах аб Эльдарада і Пайціці), попыт на якое рэзка ўзрос. Немалаважным быў і той факт, што ў самой Іспаніі толькі-толькі скончылася Рэканкіста краіны, поўдзень якой быў вызвалены ад маўраў. За доўгія 8 стагоддзяў Рэканкісты ў Іспаніі сфарміраваўся шматлікі клас вайскоўцаў, у тым ліку ваенных авантурыстаў, якія звыкліся жыць за кошт ваеннай здабычы, рабаванняў, марадзёрства і эксплуатацыі марыскаў, прыкрываючыся пры гэтым імкненнем распаўсюдзіць веру Хрыста і вызваліць зямлю Іберыі ад няверных мусульман. Неабходна было тэрмінова заняць гэтых рыцараў новымі заваявальнымі праектамі, інакш іх далейшае знаходжанне ў краіне магло пагражаць сацыяльным выбухам. Таксама паскорыўся рост насельніцтва Іспаніі, які прывёў да недахопу зямель на засушлівым, малаводным поўдні краіны. Акрамя таго, пасля завяршэння Рэканкісты ўсе маўрытанскія землі былі хутка падзеленыя, і ў краіне з'явілася значная колькасць так званых ідальга, малодшых сыноў рыцараў, якія не атрымалі спадчыны і блукалі ў пошуках хуткай нажывы, зарабляючы бандытызмам на дарогах краіны. Усе гэтыя групы ў далейшым склалі аснову класа канкістадораў. Спачатку Іспанія планавала працягнуць выцясненне мусульман з паўночнай Афрыкі, аднак мусульмане аказвалі моцнае супраціўленне і, акрамя захопу шэрага невялікіх прыбярэжных крэпасцей, поспехі ў гэтым кірунку былі нязначныя. Увага канкістадораў неўзабаве перайшла на заваяванне шырокіх і часцяком маланаселеных прастораў Новага Свету.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.