Дэісус

Дэісус — назва невысокага двух- ці трохяруснага іканастаса з абразамі дэісуснага чыну, які мае ў цэнтры выяву Хрыста, а справа і злева ад яго адпаведна — Маці Боскай і Іаана Хрысціцеля, прадстаўленых у традыцыйным жэсце малітоўнага заступніцтва (трохфігурны дэісус). Можа ўключаць у сябе аналагічныя выявы апосталаў, святых айцоў, мучанікаў і іншых (шматфігурны дэісус). Асноўны дагматычныя сэнс дэісуснай кампазіцыі — пасрэдніцкая малітва заступніцтва за род чалавечы перад тварам грознага Нябеснага Цара і Суддзі. На фарміраванне дадзенага напрамку ў іканаграфіі вырабіла ўплыў літургія.

Дэісус у Сафійскім саборы ў Канстанцінопалі, другая палова XIII стагоддзя.

Адным з ранніх захаваных прыкладаў дэісусу з’яўляецца фрэска ў рымскай царкве Санта-Марыя-Антыква ў Рыме, якая датуецца VII стагоддзем, на ёй Ісус Хрыстос намаляваны ў поўны рост, а Іаан Хрысціцель мае не малітоўны, а паказваючы жэст.

Літаратура

• Якимович, Ю. А. Зодчество Белоруссии XVI — середины XVII в. — Минск, 1991.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Дэісус
• Вызначэнне дісуса