Друскенікі

У гэтага тапоніма ёсць і іншыя значэнні, гл. Друскенікі (значэнні).

Друске́нікі^[2], таксама Друскінінкай (літ.: Druskininkai) — горад у Алітускім павеце Літвы, на рацэ Нёман. Каля граніцы з Беларуссю і Польшчай. Размешчаны за 129 км ад Вільні, за 42 км ад Гродні. Згодна з сучаснай афіцыйнай літоўскай класіфікацыяй адносіцца да этнаграфічнага рэгіёну Дзукія. Курорт.

Горад Друскенікі літ.: Druskininkai Герб Сцяг Краіна  Літва Статус горад, цэнтр самакіравання Павет Алітускі Самакіраванне Друскінінкайскае Каардынаты 54°01′14″ пн. ш. 23°58′21″ у. д.HGЯO Кіраўнік Рычардас Малінаўскас[d] Першая згадка 1563 Плошча 24 км² Вышыня цэнтра 110 м Насельніцтва ▲13 170 чал. (1 студзеня 2023)[1] Часавы пояс UTC+2, летам UTC+3 Тэлефонны код 313 Паштовыя індэксы LT-66001 Афіцыйны сайт druskonis.lt Друскенікі на карце Літвы

Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Першы пісьмовы ўпамін пра Друскенікі (ст.-бел. Друскеники) датуецца 1563 годам і змяшчаецца ў метрыцы Вялікага Княства Літоўскага. Тым часам археалагічныя даследаванні выявілі на месцы сучаснага горада існаванне прускіх паселішчаў. Відаць, тут нават існаваў прускі горад, які ў 1308 годзе згарэў, пасля чаго наваколле абязлюдзела. З 1413 года мястэчка Друскенікі ў складзе Гарадзенскага павета Троцкага ваяводства.

У 1794 годзе Друскенікі атрымалі статус курорта, пасля таго, як уласны ўрач караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага пацвердзіў лекавыя ўласцівасці мясцовых мінеральных крыніц.

У Расійскай імперыі

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Друскенікі апынуліся ў складзе Расійскай імперыі У 1837 годзе паводле загаду расійскага імператара Мікалая I тут пачалося будаўніцтва курортных пабудоў. Хутка курорт атрымаў вялікую папулярнасць.

У 1878—1879 гадах у Друскеніках збудавалі 150 жылых будынкаў для размяшчэння наведвальнікаў курорта. У 1865 годзе тут узвялі праваслаўную царкву-мураўёўку.

• Старая графіка Друскенікаў
• 
  Агульны выгляд, 1848 г.
• 
  Нёман. М. Кулеша, 1852 г.
• 
  Сутока Нёмана і Ратнічанкі. Н. Орда, 1861—71 гг.
• 
  Курорт. Н. Орда, 1868 г.

• 
  Нёман, 1882 г.
• 
  Касцёл, 1882 г.
• 
  Царква-мураўёўка, 1882 г.
• 
  Вуліца, 1882 г.

Найноўшы час

За часамі Першай сусветнай вайны з 1915 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі.

25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай Друскенікі абвешчаны часткай Беларускай Народнай Рэспублікі^[3]. З 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі тэрыторыя ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, у студзені занята Чырвонай Арміяй. У канцы лютага — пачатку сакавіка 1919 года пад кантролем войскаў Літвы^[3]. У выніку польска-літоўскай вайны адышлі да Польшчы.

У Польскай Рэспубліцы Друскенікі былі цэнтрам гарадской гміны ў Гродзенскім павеце Беластоцкага ваяводства. У 1934 годзе ў Друскенікі была пракладзена чыгунка (адгалінаванне ад станцыі Парэчча).

У 20-х чыслах верасня 1939 года тэрыторыя занята Чырвонай Арміяй^[3]. У лістападзе 1939 года Друскенікі былі далучаны да Беларускай ССР. У 1940 годзе — цэнтр сельскага і пасялковага саветаў у Парэцкім раёне Беластоцкай вобласці БССР. 1—2 кастрычніка 1940 года горад быў перададзены Літоўскай ССР. З 22 чэрвеня 1941 года да першай паловы ліпеня 1944 года пад акупацыяй Германіі.

З 1990 года Друскенікі ўтвараюць асобную адміністрацыйную адзінку, якой кіруе непасрэдна літоўскі ўрад.

• Горад на старых здымках
• 
  Ротніца. Стары касцёл, 1908 г.
• 
  Ротніца. Помнік Яну Чачоту, 1908 г.
• 
  Пітная галерэя, 1931 г.
• 
  Лекавальная ўстанова, 1932 г.

Насельніцтва

Год Колькасць 2001 18 278 [1] 2002 18 078 [1] 2003 17 900 [1] 2004 17 123 [1] 2005 16 637 [1] 2006 16 224 [1] 2007 15 963 [1] Год Колькасць 2008 15 717 [1] 2009 15 620 [1] 2010 15 436 [1] 2011 14 838 [1] 2012 14 434 [1] 2013 14 172 2013 14 128 [1] Год Колькасць 2014 13 762 [1] 2015 13 568 [1] 2016 13 226 [1] 2017 12 576 [4] 2017 12 790 [5] 2018 12 441 [6] 2019 12 209 [7] Год Колькасць 2020 12 065 [7] 2021 12 908 [1] 2022 12 730 [7] 2023 13 170 [1]

Клімат

Клімат Друскенікаў вызначаецца прахалодай. У летнія месяцы паветра рэдка праграецца вышэй +22 °C. Узімку — у сярэднім да −3 °C. Аднак, нягледзячы на такі тэмпературны рэжым, турысты прыязджаюць сюды ўвесь год, бо бальнеялагічныя цэнтры, дзе можна аздаравіцца, адкрыты цэлы год.

Клімат Друскінінкая
Паказчык	Сту	Лют	Сак	Кра	Май	Чэр	Ліп	Жні	Вер	Кас	Ліс	Сне	Год
Абсалютны максімум, °C	9,5	14,8	20,2	27,9	31,4	32,8	34,9	35,1	30,9	23,9	16,7	10,9	35,1
Сярэдні максімум, °C	−3,6	−1,4	4,5	11,7	18,9	21,0	22,2	22,1	17,7	11,8	4,0	0,0	10,4
Сярэдняя тэмпература, °C	−5,2	−4,3	−0,4	5,8	12,4	15,8	16,9	16,4	11,9	7,1	1,8	−2,3	6,3
Сярэдні мінімум, °C	−8,5	−7,6	−3,6	1,8	7,3	10,9	12,4	11,8	8,1	4,0	−0,5	−4,9	2,6
Абсалютны мінімум, °C	−35,8	−36,3	−26,3	−12	−3,7	0,1	2,1	0,3	−3	−13,7	−16,7	−28,5	−36,3
Норма ападкаў, мм	39	31	35	42	55	69	80	78	56	45	53	47	630
Крыніца: Кліматычныя даныя

Славутасці

Царква Гаўрылы Заблудаўскага

• Забудова драўляная курортная: вілы Амега, Імперыял, Керсноўскіх, Маўр, Маркевічаў.
• Касцёл Маці Божай Шкаплернай (1912—1931)
• Касцёл Святога Барталамея ў Ротніцы (1910)
• Магіла Яна Чачота ў Ротніцы
• Могілкі хрысціянскія
• Царква ў Гонар Абраза Багародзіцы Усіх Смуткуючых радасць (1856)

Страчаная спадчына

• Сінагога (XIX ст.)
• Царква Святога Гаўрылы Заблудаўскага на могілках (1895)

Музеі

Дзейнічаюць 4 музеі (у тым ліку музей Мікалоюса Чурлёніса, парк савецкага мінулага «Грутас»).

Галерэя

• Краявіды Друскенікаў
• 
  Касцёл
• 
  Магіла Яна Чачота
• 
  Царква
• 
  Віла Керсноўскіх

• 
  Віла Імперыял
• 
  Віла Маркевічаў
• 
  Віла Маўр
• 
  Віла Амега

Гарады-пабрацімы

•  Істад, Швецыя
•  Аўгустаў, Польшча
•  Гродна, Беларусь
•  Трускавец, Украіна
•  Эльблёнг, Польшча

Вядомыя асобы

• Жак Ліпшыц (1891—1973) — французскі скульптар

Крыніцы

1. Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 12 лютага 2023.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462'></a>
2. БелЭн 1998, с. 21.
3. Вялікі гістарычны атлас Беларусі : у 4 т. / Дзяржаўны камітэт па маёмасці Рэспублікі Беларусь, Рэспубліканскае унітарнае прадпрыемства «Белкартаграфія»; рэдкалегія: В. Л. Насевіч (галоўны рэдактар) [і інш.]. — Т. 4 / [рэд. В.Л. Насевіч]. — Мінск: Белкартаграфія, 2018. — 270 с., іл. — ISBN 978-985-508-476-2. С. 28.
4. https://osp.stat.gov.lt/web/guest/statistiniu-rodikliu-analize?region=13#/
5. State Data Agency of Lithuania Праверана 18 лютага 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806'></a>
6. State Data Agency of Lithuania Праверана 2 чэрвеня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q33102669'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q55566806'></a>
7. Resident population by city / town at the beginning of the year — State Data Agency of Lithuania, 2023. Праверана 19 чэрвеня 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q112626509'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12663462'></a>

Літаратура

• Заходняя Беларусь // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 7: Застаўка — Кантата / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 7. — С. 20—23. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0130-3 (т. 7).
• Druskieniki // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom II: Derenek — Gżack (польск.). — Warszawa, 1881. — S. 167.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Друскенікі