Джэймс Мэдысан

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Мэдысан.

Джэймс Мэдысан (англ.: James Madison; 16 сакавіка 1751 — 28 чэрвеня 1836) — 4-ы прэзідэнт ЗША, удзельнік Вайны за Незалежнасць 1775—1783 гадоў, адзін з аўтараў Канстытуцыі ЗША.

Джэймс Мэдысан мал.
James Madison, Jr.
4-ы прэзідэнт ЗША 4 сакавіка 1809 — 4 сакавіка 1817
Віцэ-прэзідэнт	Джордж Клінтан (1809-1812) няма (1812-1813) Элбрыдж Джэры (1813-1814) няма (1814-1817)
Папярэднік	Томас Джэферсан
Пераемнік	Джэймс Манро
5-ы Дзяржсакратар ЗША 2 мая 1801 — 3 сакавіка 1809
Прэзідэнт	Томас Джэферсан
Папярэднік	Джон Маршал
Пераемнік	Роберт Сміт
Член Палаты прадстаўнікоў ад 15-й выбарчай акругі Віргініі 4 сакавіка 1793 — 3 сакавіка 1797
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Джон Доўсан
Член Палаты прадстаўнікоў ад 5-й выбарчай акругі Віргініі 4 сакавіка 1789 — 3 сакавіка 1793
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Джордж Хэнкак
Дэлегат Кангрэса Канфедэрацыі ад штата Вірджынія 4 сакавіка 1781 — 1 лістапада 1793
Папярэднік	пасада заснавана
Пераемнік	Томас Джэферсан
Нараджэнне	16 сакавіка 1751(1751-03-16)[1][2][…] Port Conway[d], Вірджынія, Брытанская імперыя
Смерць	28 чэрвеня 1836(1836-06-28)[3][4][…] (85 гадоў) Montpelier[d], Вірджынія, ЗША
Месца пахавання	Могілкі «Монтпліер Эстэйт»
Імя пры нараджэнні	англ.: James Madison, Jr.
Бацька	James Madison, Sr.[d][5]
Маці	Eleanor Rose Conway[d][6][5]
Жонка	Долі Мэдысан[5][7]
Веравызнанне	епіскапал
Партыя	Дэмакратычна-рэспубліканская партыя ЗША
Член у	Амерыканскае філасофскае таварыства Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Амерыканскае антыкварнае таварыства[d]
Адукацыя	Прынстанскі ўніверсітэт (1771)
Аўтограф
Узнагароды	член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Удзельнічаў з Джэем і Гамільтанам у выданні «Федэраліста» («The Federalist Papers») і разам з імі абараняў моцны федэральны ўрад, аднак затым перайшоў на бок процілеглага, рэспубліканскай партыі, быў дзяржаўным сакратаром ЗША пры Джэфэрсане, і ад рэспубліканскай партыі абіраўся прэзідэнтам у 1808 і 1812.

З’яўляючыся прэзідэнтам, ён забараніў падтрымліваць якія-небудзь адносіны з Англіяй і Францыяй да адмены пастаноў, якія заміналі гандлю з імі нейтральнымі дзяржавамі. Калі французскі ўрад адмяніла свае абмежавальныя распараджэнні, Мэдысан даў дазвол на гандаль з Францыяй, але пакінуў у сіле забарону ў адносінах да Англіі. Гэта стала прычынай вайны з Англіяй у 1812 годзе. Мір з Англіяй быў заключаны 24 снежня 1814 года ў Генце, на ўмовах вяртання да status quo ante.

Апошнія гады свайго прэзідэнцтва Мэдысан прысвяціў ўздыму дабрабыту ЗША. Партрэт Мэдысана змяшчаўся на купюрах у 5000 долараў.

Крыніцы

1. James Madison // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
2. James Madison // Gran Enciclopèdia Catalana — Grup Enciclopèdia, 1968.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18696256'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2664168'></a>
3. Brant I. James Madison // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
4. Banning L. Madison, James (05 March 1751–28 June 1836), "the father of the Constitution" and fourth president of the United States // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.0300303 Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q103868833'></a>
5. Kindred Britain

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q75653886'></a>
6. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
7. (unspecified title) Праверана 7 жніўня 2020.