Вошы

Вошы (Anoplura) — падатрад насякомых.

Вошы
Вош галаўная (Pediculus humanus capitis)
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Panarthropoda Тып:  Членістаногія Падтып:  Трахейнадыхальныя Надклас:  Шасціногія Клас:  Насякомыя Падклас:  Крылатыя насякомыя Інфраклас:  Навакрылыя насякомыя Атрад:  Пухаеды і вошы Падатрад:  Вошы
Міжнародная навуковая назва
Anoplura Leach, 1815
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   103344 NCBI   30005 EOL   52209491

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Вошы.

Апісанне

Даўжыня 0,3—6 мм. Цела пляскатае, бяскрылае, укрытае валаскамі, шчацінкамі, шыпамі, бялява-жаўтаватае з бурымі або чорнымі плямкамі. Галава прадаўгаватая, брушка авальнае. Вочы рэдукаваныя або адсутнічаюць. Ротавы апарат колюча-сысучы, ротавая адтуліна абкружана з кручкамі. Тры пары ног з адна-, двухчленікавымі лапкамі з учэпістымі кіпцюркамі.

Класіфікацыя

Сямействы:

• Echinophthiridae — Калючыя вошы
• Enderleinellidae
• Haematopinidae — Гематапініды
• Hamophthiriidae
• Hoplopleuridae
• Hybothiridae
• Linognathidae
• Microthoraciidae
• Neolinognathidae
• Pecaroecidae
• Pedicinidae
• Pediculidae — Педыкуліды
• Phthiridae
• Polyplacidae
• Ratemiidae

Пашырэнне

У сусветнай фаўне налічваецца каля 300 відаў, на Беларусі 12 відаў. Крывасмокі, спецыфічныя паразіты млекакормячых жывёл і чалавека. Найбольш вядомыя паразіты чалавека — вош плацяная (Pediculus humanus corporis), вош галаўная (Pediculus humanus capitis), вош лабковая, або плашчыца (Phthirus pubis), свіней — вош свіная (Haematopinus suis).

Асаблівасці біялогіі

Раздзельнаполыя. Развіццё з няпоўным ператварэннем. Адкладваюць да 300 яец. Самкі спецыяльным сакрэтам прыклейваюць яйцы (гніды) да валасоў, адзення або субстрату. Праз 5—19 сутак з яец развіваюцца лічынкі, якія тройчы ліняюць і ператвараюцца ў полаваспелыя асобіны. Лічынкі і дарослыя вошы жывяцца крывёю гаспадароў 2—8 разоў за суткі. Жывуць 32—46 сутак.

Шкоднасць і барацьба

Пераносяць узбуджальнікаў сыпнога і зваротнага тыфаў, ліхаманак, сібірскай язвы і іншых небяспечных хвароб. Знішчаюць вошай механічным, тэрмічным і хімічным спосабамі.

Гл. таксама

• Педыкулёз

Літаратура

• Гембіцкі А. Вошы // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 1. Ааліты — Гасцінец / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1983. — 575 с., іл. — 10 000 экз.
• Кірыленка Л. Вошы // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 4: Варанецкі — Гальфстрым / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 4. — 480 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 4).