Бітва за Трыпалі (2011)

From Wikipedia, the free encyclopedia

Бітва за Трыпалі (2011)
У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Бітва за Трыпалі (значэнні).

Бітва за Трыпалі (араб. معركة طرابلس ‎‎ maʼarikat Ṭarābulus) — узброенае супрацьстаянне грамадзянскай вайны ў Лівіі паміж прыхільнікамі лівійскага лідара Муамара Кадафі і яго праціўнікамі з Нацыянальнага пераходнага савета[11]. Бітва пачалася 20 жніўня 2011 года з наступлення паўстанцкіх сіл звонку горада[12].

Хуткія факты Бітва за Трыпалі, Дата ...
Бітва за Трыпалі
Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Лівіі
Карта прасоўвання сіл Пераходнага Савета па Трыпалі.
Карта прасоўвання сіл Пераходнага Савета па Трыпалі.
Дата 20—28 жніўня 2011
Месца Трыпалі, Лівія
Вынік Перамога паўстанцаў і заходняй кааліцыі
Праціўнікі
Прыхільнікі Муамара Кадафі

Замежная падтрымка:

 Нацыянальны пераходны савет Лівіі
Камандуючыя
Муамар Кадафі Мустафа аль-Джаліль
  • Махмуд Джабрыль
Сілы бакоў
Каля 10000 байцоў рэгулярнай арміі і апалчэнцаў.[4] 10000 — 15000 чалавек.
Страты
Армія Кадафі:
128 забіты, 700 паранены, 600 палонных
Замежныя сілы:
30 палонных[5][6][7] 		Армія ПНС:
1700 забіты, 6000 паранены (па сцвярджэнні ўрада Муамара Кадафі) [8]

400 забіты, больш 2000 паранены (па сцвярджэнні Нацыянальнага пераходнага савета Лівіі)[9]
Замежныя сілы:
некалькі параненых і забітых[10]
Агульныя страты
108 грамадзянскіх загінулі, 167 грамадзянскіх параненыя
    Закрыць
    Анты- і пра-ўрадавыя сілы вакол Трыпалі напярэдадні бою

    Мяцежнікі назвалі аперацыю «Аперацыя „Світанак русалкі“» (араб. عملية فجر عروسة البحر‎‎ ʼamaliyyat fajr 'arūsat el-baḥr). Пад «русалкай» у гэтай аперацыі маецца на ўвазе «свабода» (араб. عروسة البحر‎‎ ʼarūsat el-baḥr) (lit: «bride of the sea»).[13]

    Ход бітвы

    Thumb
    Анты- і пра-ўрадавыя сілы ў Трыпалі на 22 жніўня 2011

    20 жніўня паўстанцы бяруць раён Таджура на ўсходніх ускраінах Трыпалі, а 21 жніўня фіксаваліся баі ў Джанзуры і Таджуры. Таксама прайшла высадка дэсанту з паўстанцамі з Місураты ў порце Трыпалі.

    У ноч на 22 жніўня апазіцыянеры ўзялі пад кантроль Зялёную плошчу ў цэнтры Трыпалі. Асобныя вайсковыя падраздзяленні і асабістая гвардыя Кадафі склалі зброю. Тым часам праціўнікам урада атрымалася ўварвацца ў цэнтр лівійскай сталіцы і стварыць уражанне, што горад знаходзіцца пад іх кантролем [14]. Тым не менш, апорай кадафістаў застаўся квартал Баб-аль-Азізія, дзе размяшчалася рэзідэнцыя лівійскага лідара[15]. Па інфармацыі Мусы Ібрагіма ў бітве за Трыпалі загінула звыш за тысячы чалавек[16]. З’явіліся звесткі пра выпадкі марадзёрства ў ахопленай баямі сталіцы[17].

    У ноч з 22-га на 23-га атрад з 17 байцоў брытанскага SAS сутыкнуўся з элітнай 32-й брыгадай лівійскай арміі. Як паведамлялася, інтэрвенты, якія збіраліся ажыццявіць дыверсію ў тыле праціўніка, разам з мясцовым правадыром і нейкімі арабскімі наймітамі трапілі ў засаду прыхільнікаў Кадафі і іх саюзнікаў, у выніку чаго загінула некалькі брытанскіх спецназаўцаў, а жыхар сталіцы, што дапамагаў групе, трапіў у палон[10].

    23 жніўня праціўнікаў Кадафі атрымалася выбіць з Трыпалі[18]. Тэлеканал «Аль-Джазіра» паведамляў, што паўстанцы знаходзіліся ў 500 метрах ад урадавай рэзідэнцыі Баб-эль-Азізія[19]. Наступленне паўстанцаў спрыялі налёты авіяцыі НАТА[20]. Да вечара з’явілася інфармацыя, што рэвалюцыянерам атрымалася пракрасціся ўнутр рэзідэнцыі Кадафі, аднак лівійскага лідара яны там не выявілі[21]. Кадафі назваў адступленне «тактычным ходам»[22]. Тым часам авіяцыя НАТА ажыццявіла удар па Баб-эль-Азізу, уразіўшы як мінімум 40 мэтаў.

    24 жніўня па жылых раёнах горада было выпушчана 7 ракет «Град», а ў раёне аэрапорта Мітыга часам чуўся мінамётных агонь. Урад адкрыў артылерыйскі агонь, працавалі таксама снайперы. Баі вяліся і на поўдні горада.

    25 жніўня актыўныя баявыя дзеянні праходзілі па перыметры захопленай напярэдадні сіламі рэвалюцыянераў Баб-эль-Азіза, а таксама ў суседнім раёне Абу-Салім. 26 жніўня працягнулася наступленне сіл мяцежнікаў на поўдні Трыпалі, у раёнах Абу-Салім і Хатба Шаркія, якія заставаліся галоўнымі агменямі супраціву сіл Кадафі ў сталіцы. Разам з тым войскі Кадафі здзейснілі напад на аэрапорт Мітыга.

    27 жніўня супраціў з цэнтральнай частцы горада канчаткова перамясціўся на яго паўднёвыя ўскраіны. Баі вяліся ў раёне Паўднёвага аэрапорта, які, па некаторых дадзеных, ужо захапілі паўстанцы. Пад кантроль ПНС перайшлі раёны Каср ібн Гашыр і Абу Салім. 28 жніўня было абвешчана аб поўным захопе горада.

    Замежны ўдзел

    Пасля захопу Трыпалі паўстанцамі з’явілася інфармацыя, што іх ударнай сілай быў спецпрызн Катара і ААЭ[23]. Па версіі прыхільнікаў Кадафі, у штурме бралі ўдзел тры дыверсійныя падраздзяленні: брытанскі SAS, Французскі замежны легіён і GIGN. Пры гэтым штурм адбываўся не з боку Бенгазі, дзе знаходзіцца штаб-кватэра паўстанцаў, а з процілеглага боку, пераважна з мора[3]. Колькасць брытанскага атрада складала каля 17 чалавек, але большасць дыверсантаў была арабскай нацыянальнасці[10]. Колькасць французскіх дэсантных падраздзяленняў была на парадак вышэй[24]. Больш таго, інфармацыя пра вядучую ролю 22-га палка SAS у штурме Трыпалі была афіцыйна пацверджана Мінабароны Вялікабрытаніі  (англ.) (бел.[25].

    На баку ўрада Муамара Кадафі ў баях за сталіцу краіны прымалі ўдзелу найміты і добраахвотнікі з Сербіі[6] і Украіны[26]. Таксама паведамлялася пра беларускіх снайпераў і ваенных саветнікаў, меркавана, з былога 334-га асобнага атрада, якія змагаліся на баку лаялістаў[1]. Аднак МЗС Беларусі афіцыйна адмаўляў дадзенную інфармацыю[27]. Паводле інфармацыі ад НПС, замежныя камбатанты патрапілі ў раён Трыпалі з туніскага партовага горада Нуфейда[2]. Парадку 30 замежнікаў былі арыштаваны па падазрэнні ў супрацоўніцтве з урадам Кадафі. Сярод іх былі дзевятнаццаць украінцаў, пяць сербаў, чацвёра беларусаў і двое расіян[5][6][7].

    Наступствы

    Верныя Кадафі атрады разгарнулі актыўную дыверсійную дзейнасць. Паводле інфармацыі расійскага вэб-сайта Аргументы.ру, які спасылаецца на неназваную расійскую ваенна-дыпламатычную крыніцу, у ноч на 4 верасня вайскоўцы брыгады спецыяльнага прызначэння, якой камандаваў Хаміс Кадафі, заняўшы паўднёвыя раёны Трыпалі, правялі некалькі буйных спецыяльных аперацый у сталіцы Лівіі: была падарвана гасцініца «Аль Фатэх», у якой жылі прадстаўнікі паўстанцаў з Місураты (было забіта некалькі дзясяткаў чалавек); лівійская СПА працягвала кантраляваць паветраную прастору над сталіцай; усяго было забіта больш за 100 прыхільнікаў ПНС, але і спецназ Кадафі таксама панёс значныя страты (крыніца не ўдакладніла іх колькасць)[28]..

    У той жа час у пачатку верасня жыццё ў горадзе паступова нармалізавалася. Магістралі і тэрыторыі жылых кварталаў сталіцы паступова вызваляліся ад рэшткаў машын, спаленых падчас баёў. Большасць аўтазаправачных станцый адкрыліся, цэны на бензін вярнуліся на звыклы ўзровень. Паступова адкрываліся крамы. У асноўным аднавіліся водазабеспячэнне і падача электраэнергіі; адключэнні электрычнасці ў раёнах Трыпалі працягваліся, аднак доўжыліся ўсяго некалькі гадзін. На вуліцах яшчэ заставаліся пункты праверкі дакументаў[29][30].

    Зноскі

    1. [1]
      Источник: освобожденный из плена в Ливии белорусский военный прибыл в Минск
    2. [2]
      Белорусские снайперы защищали Каддафи в Ливии? Архівавана 24 ліпеня 2020.
    3. [3]
      Трыпалі штурмаваў спецпрызн НАТА і наёмнікі(недаступная спасылка)
    4. [4]
      .(недаступная спасылка)
    5. [5]
      Суд над русскими «наемниками» в Ливии возмутил Москву // RT, 5 июня 2012
    6. [6]
      Пятерых сербов в Ливии повстанцы объявили снайперами-наемниками(недаступная спасылка)
    7. [7]
      В Минск вернулся белорус, который провел в ливийском плену больше шести лет // Комсомольская правда, 2 февраля 2018(недаступная спасылка)
    8. [8]
      BBC News - Scenes of joy as Libya rebels enter central Tripoli
    9. [9]
      Libya — Aug 24, 2011 — 02:00 | Al Jazeera Blogs Архівавана 25 жніўня 2011.
    10. [10]
      Па даных з Трыпалі, сур’ёзныя страты панесла тут група брытанскага спецпрызна Архівавана 18 красавіка 2012.
    11. [11]
      Інтэрфакс: Сцяг паўстанцаў над рэзідэнцыяй Кадафі
    12. [12]
      «Gunfire, Blasts Intensify in Tripoli — Reuters Witness» Архівавана 26 верасня 2012.. Reuters. Retrieved 21 August 2011.
    13. [13]
      Libyan Rebels in 'Final Push' for Capital. Al Jazeera English. Праверана 21 August.
    14. [14]
      Трыпалі апынуўся ў руках паўстанцаў
    15. [15]
      У Трыпалі пачаліся баі за рэзідэнцыю Кадафі
    16. [16]
      Пры штурме Трыпалі забіты 1300 чалавек
    17. [17]
      Жыхары Трыпалі жаліцца на марадзёраў з ліку паўстанцаў
    18. [18]
      Паўстанцы сышлі з Трыпалі
    19. [19]
      Tuesday, August 23, 2011 — 11:05 GMT+3 — Libya Архівавана 25 жніўня 2011.
    20. [20]
      Авіяцыя НАТА зноў бамбіць рэзідэнцыю Кадафі
    21. [21]
      СМІ: Паўстанцы ўварваліся ў дом Кадафі, але яго там не знайшлі
    22. [22]
      Кадафі назваў свой адступ тактычным ходам
    23. [23]
      У баях за Трыпалі прыняў удзел замежны спецпрызн
    24. [24]
      Другі штурм Трыпалі — уначы высаджаны французскі дэсант. Вялікая частка горада захоплена(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 9 кастрычніка 2011. Праверана 25 жніўня 2011.
    25. [25]
      Весці.Ru: Галоўную ролю ў штурме Трыпалі адыграў брытанскі спецпрызн
    26. [26]
      В Триполи задержаны 19 якобы украинских снайперов Каддафи
    27. [27]
      Белорусских снайперов в Ливии не было, заявил МИД
    28. [28]
      Александр Григорьев Спецназ сил Каддафи провел успешную операцию в ливийской столице Архівавана 22 лістапада 2011. // Аргументы недели, 04.09. 2011 г.
    29. [29]
      Авиация НАТО нанесла удар по позициям сторонников Каддафи Архівавана 30 снежня 2011. (Праверана 16 верасня 2011)
    30. [30]
      В Триполи открылось большинство автозаправочных станций, цены на бензин вернулись на докризисный уровень (Праверана 16 верасня 2011)

    Wikiwand - on

    Seamless Wikipedia browsing. On steroids.