From Wikipedia, the free encyclopedia
Бітва за Трыпалі (араб. معركة طرابلس maʼarikat Ṭarābulus) — узброенае супрацьстаянне грамадзянскай вайны ў Лівіі паміж прыхільнікамі лівійскага лідара Муамара Кадафі і яго праціўнікамі з Нацыянальнага пераходнага савета[11]. Бітва пачалася 20 жніўня 2011 года з наступлення паўстанцкіх сіл звонку горада[12].
| Бітва за Трыпалі | |||
|---|---|---|---|
| Асноўны канфлікт: Грамадзянская вайна ў Лівіі | |||
 Карта прасоўвання сіл Пераходнага Савета па Трыпалі. | |||
| Дата | 20—28 жніўня 2011 | ||
| Месца | Трыпалі, Лівія | ||
| Вынік | Перамога паўстанцаў і заходняй кааліцыі | ||
| Праціўнікі | |||
|
|||
| Камандуючыя | |||
|
|||
| Сілы бакоў | |||
|
|||
| Страты | |||
|
|||
| Агульныя страты | |||
|
|||
Мяцежнікі назвалі аперацыю «Аперацыя „Світанак русалкі“» (араб. عملية فجر عروسة البحر ʼamaliyyat fajr 'arūsat el-baḥr). Пад «русалкай» у гэтай аперацыі маецца на ўвазе «свабода» (араб. عروسة البحر ʼarūsat el-baḥr) (lit: «bride of the sea»).[13]
20 жніўня паўстанцы бяруць раён Таджура на ўсходніх ускраінах Трыпалі, а 21 жніўня фіксаваліся баі ў Джанзуры і Таджуры. Таксама прайшла высадка дэсанту з паўстанцамі з Місураты ў порце Трыпалі.
У ноч на 22 жніўня апазіцыянеры ўзялі пад кантроль Зялёную плошчу ў цэнтры Трыпалі. Асобныя вайсковыя падраздзяленні і асабістая гвардыя Кадафі склалі зброю. Тым часам праціўнікам урада атрымалася ўварвацца ў цэнтр лівійскай сталіцы і стварыць уражанне, што горад знаходзіцца пад іх кантролем [14]. Тым не менш, апорай кадафістаў застаўся квартал Баб-аль-Азізія, дзе размяшчалася рэзідэнцыя лівійскага лідара[15]. Па інфармацыі Мусы Ібрагіма ў бітве за Трыпалі загінула звыш за тысячы чалавек[16]. З’явіліся звесткі пра выпадкі марадзёрства ў ахопленай баямі сталіцы[17].
У ноч з 22-га на 23-га атрад з 17 байцоў брытанскага SAS сутыкнуўся з элітнай 32-й брыгадай лівійскай арміі. Як паведамлялася, інтэрвенты, якія збіраліся ажыццявіць дыверсію ў тыле праціўніка, разам з мясцовым правадыром і нейкімі арабскімі наймітамі трапілі ў засаду прыхільнікаў Кадафі і іх саюзнікаў, у выніку чаго загінула некалькі брытанскіх спецназаўцаў, а жыхар сталіцы, што дапамагаў групе, трапіў у палон[10].
23 жніўня праціўнікаў Кадафі атрымалася выбіць з Трыпалі[18]. Тэлеканал «Аль-Джазіра» паведамляў, што паўстанцы знаходзіліся ў 500 метрах ад урадавай рэзідэнцыі Баб-эль-Азізія[19]. Наступленне паўстанцаў спрыялі налёты авіяцыі НАТА[20]. Да вечара з’явілася інфармацыя, што рэвалюцыянерам атрымалася пракрасціся ўнутр рэзідэнцыі Кадафі, аднак лівійскага лідара яны там не выявілі[21]. Кадафі назваў адступленне «тактычным ходам»[22]. Тым часам авіяцыя НАТА ажыццявіла удар па Баб-эль-Азізу, уразіўшы як мінімум 40 мэтаў.
24 жніўня па жылых раёнах горада было выпушчана 7 ракет «Град», а ў раёне аэрапорта Мітыга часам чуўся мінамётных агонь. Урад адкрыў артылерыйскі агонь, працавалі таксама снайперы. Баі вяліся і на поўдні горада.
25 жніўня актыўныя баявыя дзеянні праходзілі па перыметры захопленай напярэдадні сіламі рэвалюцыянераў Баб-эль-Азіза, а таксама ў суседнім раёне Абу-Салім. 26 жніўня працягнулася наступленне сіл мяцежнікаў на поўдні Трыпалі, у раёнах Абу-Салім і Хатба Шаркія, якія заставаліся галоўнымі агменямі супраціву сіл Кадафі ў сталіцы. Разам з тым войскі Кадафі здзейснілі напад на аэрапорт Мітыга.
27 жніўня супраціў з цэнтральнай частцы горада канчаткова перамясціўся на яго паўднёвыя ўскраіны. Баі вяліся ў раёне Паўднёвага аэрапорта, які, па некаторых дадзеных, ужо захапілі паўстанцы. Пад кантроль ПНС перайшлі раёны Каср ібн Гашыр і Абу Салім. 28 жніўня было абвешчана аб поўным захопе горада.
Пасля захопу Трыпалі паўстанцамі з’явілася інфармацыя, што іх ударнай сілай быў спецпрызн Катара і ААЭ[23]. Па версіі прыхільнікаў Кадафі, у штурме бралі ўдзел тры дыверсійныя падраздзяленні: брытанскі SAS, Французскі замежны легіён і GIGN. Пры гэтым штурм адбываўся не з боку Бенгазі, дзе знаходзіцца штаб-кватэра паўстанцаў, а з процілеглага боку, пераважна з мора[3]. Колькасць брытанскага атрада складала каля 17 чалавек, але большасць дыверсантаў была арабскай нацыянальнасці[10]. Колькасць французскіх дэсантных падраздзяленняў была на парадак вышэй[24]. Больш таго, інфармацыя пра вядучую ролю 22-га палка SAS у штурме Трыпалі была афіцыйна пацверджана Мінабароны Вялікабрытаніі[25].
На баку ўрада Муамара Кадафі ў баях за сталіцу краіны прымалі ўдзелу найміты і добраахвотнікі з Сербіі[6] і Украіны[26]. Таксама паведамлялася пра беларускіх снайпераў і ваенных саветнікаў, меркавана, з былога 334-га асобнага атрада, якія змагаліся на баку лаялістаў[1]. Аднак МЗС Беларусі афіцыйна адмаўляў дадзенную інфармацыю[27]. Паводле інфармацыі ад НПС, замежныя камбатанты патрапілі ў раён Трыпалі з туніскага партовага горада Нуфейда[2]. Парадку 30 замежнікаў былі арыштаваны па падазрэнні ў супрацоўніцтве з урадам Кадафі. Сярод іх былі дзевятнаццаць украінцаў, пяць сербаў, чацвёра беларусаў і двое расіян[5][6][7].
Верныя Кадафі атрады разгарнулі актыўную дыверсійную дзейнасць. Паводле інфармацыі расійскага вэб-сайта Аргументы.ру, які спасылаецца на неназваную расійскую ваенна-дыпламатычную крыніцу, у ноч на 4 верасня вайскоўцы брыгады спецыяльнага прызначэння, якой камандаваў Хаміс Кадафі, заняўшы паўднёвыя раёны Трыпалі, правялі некалькі буйных спецыяльных аперацый у сталіцы Лівіі: была падарвана гасцініца «Аль Фатэх», у якой жылі прадстаўнікі паўстанцаў з Місураты (было забіта некалькі дзясяткаў чалавек); лівійская СПА працягвала кантраляваць паветраную прастору над сталіцай; усяго было забіта больш за 100 прыхільнікаў ПНС, але і спецназ Кадафі таксама панёс значныя страты (крыніца не ўдакладніла іх колькасць)[28]..
У той жа час у пачатку верасня жыццё ў горадзе паступова нармалізавалася. Магістралі і тэрыторыі жылых кварталаў сталіцы паступова вызваляліся ад рэшткаў машын, спаленых падчас баёў. Большасць аўтазаправачных станцый адкрыліся, цэны на бензін вярнуліся на звыклы ўзровень. Паступова адкрываліся крамы. У асноўным аднавіліся водазабеспячэнне і падача электраэнергіі; адключэнні электрычнасці ў раёнах Трыпалі працягваліся, аднак доўжыліся ўсяго некалькі гадзін. На вуліцах яшчэ заставаліся пункты праверкі дакументаў[29][30].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
.svg){kind=small}
