Белькавічы

Бе́лькавічы^[1] (трансліт.: Bieĺkavičy, руск.: Бельковичи) — вёска ў Пухавіцкім раёне Мінскай вобласці. Уваходзіць у склад Навапольскага сельсавета. Месціцца за 38,5 км на паўночны захад ад Мар’інай Горкі, 31,5 км ад Мінска, 12 км ад чыгуначнай станцыі Рудзенск на лініі Мінск — Асіповічы, каля ракі Пціч (прыток Прыпяці).

Вёска Белькавічы Краіна Беларусь Вобласць Мінская Раён Пухавіцкі Сельсавет Навапольскі Каардынаты 53°36′01″ пн. ш. 27°38′33″ у. д.HGЯO Водныя аб’екты Пціч Насельніцтва ▲22 чал. (2019) Часавы пояс UTC+3 Тэлефонны код +375 1713 Паштовыя індэксы 222839 Аўтамабільны код 5 Белькавічы на карце Беларусі ±

Белькавічы на Вікісховішчы

Гісторыя

Ранняя гісторыя

Па другім баку ракі Пцічы месціцца вёска Грэбень, старажытная Грэбня. Тут праходзіў адвечны тракт з Менска ва Украіну, існаваў паром ці пераправа, а пазней умацаваны мост. На мосце бралася мыта паводле дакумента вялікага князя Уладзіслава Вазы, выдадзенага ў 1633 годзе^[2]. У Менскім павеце Менскага ваяводства Вялікага Княства Літоўскага.

Пасля Другога падзелу Рэчы Паспалітай 1793 года ў складзе Расійскай імперыі. У канцы XVIII ст. вёска ў Ігуменскім павеце Мінскай губерні Расійскай імперыі, шляхецкая ўласнасць. У 1816 годзе ўласнасць Асоўскіх. Пасля 1861 года вёска Дудзіцкай воласці Ігуменскага павета. У 1888 годзе адкрытая школа граматы, у 1890 годзе вучылася 5 хлопчыкаў і 2 дзяўчынкі. У 1889 годзе ўладальнікамі зямлі ў засценку Белькавічы былі: дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Дамінік Пятровіч Вянглінскі (22 дзесяціны зямлі)^[3], дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Фларыян Максімавіч Вайцяховіч (20 дзесяцін)^[3], дваранін рыма-каталіцкага веравызнання Зендлігер Казімір Ігнацавіч (22 дзесяціны)^[4], калежскі сакратар рыма-каталіцкага веравызнання Віктар Феафілавіч Катовіч (88 дзесяцін)^[5], праваслаўны мешчанін Іосіф Іванавіч Мальчэўскі (38,5 дзесяцін)^[6].

Найноўшы час

З канца лютага 1918 года тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. 25 сакавіка 1918 года згодна з Трэцяй Устаўной граматай воласць абвешчана часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. У снежні 1918 года занята Чырвонай Арміяй, з 1 студзеня 1919 года ў адпаведнасці з пастановай І з’езда КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Савецкай Беларусі, з 27 лютага 1919 года — у ЛітБел ССР. У час польска-савецкай вайны ў жніўні 1919 — ліпені 1920 гадоў пад акупацыяй Польшчы (Мінская акруга ГУУЗ).

З 31 ліпеня 1920 года ў Беларускай ССР. У пачатку 1930-х гадоў праведзена прымусовая калектывізацыя, створаны калгас.

У Другую сусветную вайну з канца чэрвеня 1941 года да 4 ліпеня 1944 года акупаваная нацысцкай Германіяй. У наваколлі вёскі дзейнічала савецкая партызанская брыгада «Беларусь». У чэрвені 1943 года вёска была спалена і забіта 6 яе жыхароў^[7]. Пасля вайны вёска была адноўленая.

Насельніцтва

• 1800 год — 13 двароў, 131 жыхар
• 1897 год — 31 двор, 215 жыхароў
• 1908 год — 36 двароў, 190 жыхароў
• 1917 год — 39 двароў, 250 жыхароў
• 1940 год — 34 двары, 109 жыхароў
• 1960 год — 128 жыхароў
• 1999 год — 32 жыхары
• 2002 год — 12 двароў, 29 жыхароў
• 2010 год — 17 жыхароў
• 2012 год — 10 гаспадарак, 19 жыхароў
• 2019 год — 22 жыхары^[8]

Славутасці

Курганны могільнік

• Курганны могільнік (X—XIII стст.) за 0,2 км на паўночны захад ад вёскі, 100 м ад дарогі на Наваполле, каля могілак.

Вядомыя асобы

• Аляксандр Здановіч (1805—1868) — гісторык, педагог, мемуарыст.

Спіс вуліц

• Дачны завулак
• Палявая вуліца
• Пасечная вуліца
• Цэнтральная вуліца^[9]

Крыніцы

1. Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Мінская вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2003. — 604 с. ISBN 985-458-054-7. (DJVU)
2. Jelski A. 1880, с. 213.
3. Памяць 2003, с. 80.
4. Памяць 2003, с. 85.
5. Памяць 2003, с. 87.
6. Памяць 2003, с. 89.
7. Поиск - Белорусские деревни, сожжённые в годы Великой Отечественной войны (нявызн.). db.narb.by. Праверана 2 мая 2024.
8. Belarus (нявызн.). pop-stat.mashke.org. Праверана 26 красавіка 2024.
9. Спіс вуліц і іншых элементаў ўнутранага адраса (нявызн.). Нацыянальнае кадастравае агенцтва Рэспублікі Беларусь.(недаступная спасылка)

Літаратура

• Белькавічы // Гарады і вёскі Беларусі. Т. 8 : Мінская вобласць, кн. 4 / Т.У. Бялова (галоўны рэдактар) і інш. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2013. — С. 117. — 528 с. — 2 000 экз. — ISBN 978-985-11-0735-9.
• Памяць: Пухавіцкі раён: Гісторыка-дакументальныя хронікі гарадоў і раёнаў Беларусі / Укл. А. А. Прановіч; Рэдкал.: А. М. Карлюкевіч і інш.. — Мінск: Беларусь, 2003. — 749 с. — ISBN 985-01-0251-9.
• Jelski A. Bielkowicze // Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Tom I: Aa — Dereneczna. — 1880. — С. 213. — 960 с.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Белькавічы