Беларускі расследавальніцкі цэнтр

Беларускі расследавальніцкі цэнтр
Беларускі расследавальніцкі цэнтр
URL	investigatebel.org
Тып сайта	Журналісцкія расследаванні
Аўтар	Станіслаў Івашкевіч
Бягучы статус	актыўны

Беларускі расследавальніцкі цэнтр — незалежны сродак масавай інфармацыі, які спецыялізуецца на аналітычных жанрах журналістыкі. Цэнтр вырабляе пяць відаў кантэнту — журналісцкія расследаванні, антыфейк, а таксама аналітычныя рэпартажы, навінавыя праграмы і эканамічныя агляды^[1].

Хуткія факты Беларускі расследавальніцкі цэнтр, URL ...

Закрыць

Беларускі расследавальніцкі цэнтр быў створаны ў 2018 годзе^[2].

У снежні 2022 года Беларускі расследавальніцкі цэнтр далучыўся да Глабальнай сеткі журналістаў-расследавальнікаў^[en]. Таксама ў 2022 годзе цэнтр стаў сябрам Цэнтра па даследаванні карупцыі і арганізаванай злачыннасці^[en]^[3].

Каманда БРЦ з’ехала з Беларусі с пачаткам пагрому незалежных медыя ў 2021 годзе, у межах якога разграмілі мінскую студыю цэнтра^[1].

29 чэрвеня 2021 года сайт БРЦ быў заблакаваны ў Беларусі^[1].

У кастрычніку 2022 года па заяве пракуратуры горада Мінска інфармацыйная прадукцыя Беларускага расследавальніцкага цэнтра, а таксама лагатыпы, якія змяшчаюць абрэвіятуру «BIC» і словы «Belarusian Investigative Center» былі прызнаныя «экстрэмісцкімі матэрыяламі»^[4].

У верасні 2023 года Вярхоўны суд Беларусі прызнаў БРЦ экстрэмісцкай арганізацыяй^[5].

31 ліпеня 2024 года стала вядома, што журналістаў Беларускага расследавальніцкага цэнтра Станіслава Івашкевіча і Сяргея Чалага ўнеслі ў базу вышуку МУС Расіі^[6].

У студзені 2022 года Беларускі расследавальніцкі цэнтр разам з Re:Baltica і Delfi Estonia апублікаваў матэрыял-расследаванне, у якім паказалі трохразовы рост экспарту нафты з Беларусі ў Эстонію пры параўнанні паказчыкаў за 2021 і 2020 гады. 4 лютага 2022 года Эстонія абвясціла пра ўвядзенне дадатковых санкцый датычна Беларусі ў выглядзе прыпынення транзіту вугальнай нафты^[7].

Пасля расследавання БРЦ і The Guardian улады Вялікабрытаніі замарозілі лонданскую маёмасць Саіда Гуцарыева, сына «кашалька» Лукашэнкі Міхаіла Гуцарыева, на 200 мільёнаў долараў^[8]^{[няма ў крыніцы]}.

У снежні 2022 года бізнесмена Саўлюса Гірчыса, які ўдзельнічаў у схеме нелегальнага продажу беларускага лесу ў ЕС праз Казахстан і Кыргызстан, у выніку расследавання БРЦ выключылі са сваёй палітычнай партыі^[9].

Пасля сумеснага расследавання з Siena пра спосабы абыходу санкцый супраць «Гродна Азот», Літва канфіскавала беларускія ўгнаенні на мільёны еўра і ўзмацніла меры кантролю на мяжы^[10].

Таксама БРЦ выпусціў расследаванні пра беларускія кампаніі і VIP-персон, такіх як «БелАЗ»^[11], «Беларуськалій»^[12], «Гродна Азот»^[13]^[14], Dana Holdings^[15], Ірына Абельская^[16], Аляксей Алексін^[17], Мікалай Варабей^[18], Міхаіл Гуцарыеў^[19], Аляксандр Зайцаў^[20], Павел Тапузідзіс^[21], Аляксандр Шакуцін^[22]^[23]^[24], Сяргей Цяцерын^[25], Юрый Чыж^[26] і Віктар Шэйман^[27], а таксама пра міграцыйны крызіс на мяжы паміж Беларуссю і Еўрапейскім саюзам^[28], вываз у Беларусь дзяцей з акупаваных Расіяй тэрыторый Украіны^[29], крадзеж Расіяй украінскага зерня і ўдзел у ім бізнэсменаў з Беларусі^[30]. Некаторыя з расследаванняў БРЦ праводзіліся сумесна з OCCRP, Кіберпартызанамі і мясцовымі расследавальніцкімі СМІ.

Навіны з Чалым
Чалы: Эканоміка
Weekly Top Fake (WTF) — штотыднёвае шоу, якое выкрывае фальшывыя навіны ў беларускіх і расійскіх СМІ. Праграма-падпісант кодэкса прынцыпаў Міжнароднай сеткі праверкі фактаў Інстытута Пойнтэра^[en]^[31].

Журналісты БРЦ — лаўрэаты нацыянальнай прэміі «Вольнае слова» Беларускай асацыяцыі журналістаў за расследаванні ў 2018, 2019, 2020 і 2021 гадах. На «Вольным слове» у 2021 годзе каманда БРЦ атрымала першае месца ў катэгорыі «Аналітыка»^[32].

[1]
Белорусские журналисты-расследователи продолжают работу из-за рубежа (руск.). ГОЛОС АМЕРИКИ (20 ліпеня 2022). Праверана 31 ліпеня 2024.
[2]
Belarusian Investigative Center (англ.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 ліпеня 2023. Праверана 11 ліпеня 2023.
[3]
Беларускі расследавальніцкі цэнтр уступіў у GIJN (бел.). belarusfiles.org. Праверана 31 ліпеня 2024.
[4]
Прызналі «экстрэмісцкім» Беларускі расследавальніцкі цэнтр (бел.). Наша Ніва (31 кастрычніка 2022). Праверана 31 ліпеня 2024.
[5]
Беларусский расследовательский центр признан «экстремистской» организацией (руск.). Reform.by (15 верасня 2023).
[6]
Свабода, Радыё. Журналістаў Беларускага расьсьледніцкага цэнтру абвясьцілі ў міждзяржаўны вышук (бел.). Радыё Свабода (31 ліпеня 2024). Праверана 31 ліпеня 2024.
[7]
The Belarus-Baltics trade war (англ.). Bne IntelliNews^[en] (9 лютага 2022).
[8]
Jolly, Jasper. The sanctioned oligarch’s son and a £160m London property empire (англ.) (нявызн.) ?. The Guardian (24 мая 2022). Праверана 31 ліпеня 2024.
[9]
Lithuanian Politician gets Expelled from the Party after OCCRP Investigation (англ.). OCCRP (22 снежня 2022).
[10]
Lithuania Cracks Down on Sanction Evasion Schemes after OCCRP Investigation (англ.). OCCRP (2 сакавіка 2023).
[11]
Шарунас Черняускас, Алесь Ярошевич, Мигле Кранцевичюте. Бывший тюремщик из Литвы пошел на сделку в миллион долларов с находящимся под санкциями белорусским БелАЗом (руск.). OCCRP (25 лістапада 2021).
[12]
Шэйман, Кіпр, санкцыі: як рэжым Лукашэнкі зарабляе на каліі і люксавых аўто (нявызн.). Еўрапейскае радыё для Беларусі (8 жніўня 2024).
[13]
Фірму-пракладку для абыходу санкцый узначальвае старшыня аднаго з выбаркамаў 2020 года — расследаванне (нявызн.). Наша Ніва (20 лютага 2023). Праверана 17 мая 2024.
[14]
Акно ў Еўропу для «Гродна Азоту». Як Узбекістан дапамагае Беларусі абыходзіць забарону і прадаваць у ЕС угнаенні (нявызн.). Наша Ніва (28 верасня 2023). Праверана 17 мая 2025.
[15]
Колькі «будаўнічыя кашалькі» Лукашэнкі вывелі грошай з Беларусі і як іх адмывалі (нявызн.). Наша Ніва (11 кастрычніка 2022). Праверана 7 мая 2024.
[16]
Як Ірына Абельская аказалася заснавальніцай прыватнай школы ў Драздах (нявызн.). Наша Ніва (3 верасня 2022).
[17]
Надзея Бельская. Каманда Беларускага Расследвальніцкага Цэнтру знайшла 9 аўтаў у Лукашэнкі ад Алексіна (нявызн.). Белсат (29 лістапада 2021).
[18]
Шале ў гарах і дзве кватэры ў Вене. «Кашалёк Лукашэнкі», нягледзячы на санкцыі, захаваў багацці ў Еўрасаюзе (нявызн.). Наша Ніва (27 верасня 2022).
[19]
Як Гуцэрыеў хаваў свае актывы. «The Guardian» апублікавала супольнае расследаванне з камандаю «Белсату» (нявызн.). Белсат (24 мая 2022).
[20]
Абыходзіць санкцыі «кашальку Лукашэнкі» Зайцаву дапамагае стаўбцоўскі ксёндз Лашук — БРЦ (нявызн.). Наша Ніва (21 красавіка 2023).
[21]
Аляксандр Ярашэвіч. З «Каронай» на чале. Як Павел Тапузідзіс далучыўся да «фальшывага транзіту» і пабудаваў бізнес-імперыю (нявызн.). Беларускі расследавальніцкі цэнтр (1 сакавіка 2022). Праверана 19 красавіка 2024.
[22]
БРЦ: Аляксандр Шакуцін працягвае зарабляць мільёны даляраў у Еўропе, нягледзячы на накладзеныя санкцыі (нявызн.). Наша Ніва (27 студзеня 2023). Праверана 14 мая 2024.
[23]
Раман Шавель. Уладальнік «Амкадора» зарабляе грошы на абыходзе санкцыяў пад выглядам імпартазамяшчэння (нявызн.). Белсат (13 верасня 2023). Праверана 1 чэрвеня 2024.
[24]
Сяргей Крот. Набліжанага да Лукашэнкі бізнесоўца злавілі на шэрым імпарце ў Беларусь заходняй тэхнікі (нявызн.). Белсат (18 кастрычніка 2023). Праверана 1 чэрвеня 2024.
[25]
Хто завозіць у Беларусь шакалад Ritter Sport, які трапіў пад лукашэнкаўскія «контрсанкцыі»? (нявызн.). Наша Ніва (3 чэрвеня 2023).
[26]
Як Чыж і яго таемны літоўскі партнёр зарабілі мільярды на хітрай нафтавай схеме (нявызн.). Наша Ніва (31 кастрычніка 2022).
[27]
Самы маштабны зліў дакументаў «Pandora papers»: што гэта, што там пра Беларусь, пры чым тут Шэйман і яго сын (нявызн.). Наша Ніва (5 кастрычніка 2021).
[28]
Хто мог зарабіць мільёны на міграцыйным крызісе на мяжы Беларусі і ЕС? (нявызн.). Наша Ніва (8 чэрвеня 2023).
[29]
Сяргей Крот. Расследавальнікі абвінавацілі членаў сям’і Лукашэнкі ў датычнасці да вывазу ўкраінскіх дзяцей (нявызн.). Белсат (31 ліпеня 2023).
[30]
Рапс, які вывозіцца з акупаваных украінскіх тэрыторый, перапрацоўваюць у Беларусі (нявызн.). Наша Ніва (27 жніўня 2024).
[31]
Метады праверкі інфармацыі Беларускі расследавальніцкі цэнтр (бел.). investigatebel.org. Праверана 31 ліпеня 2024.
[32]
Узнагароды (бел.). belarusfiles.org. Праверана 31 ліпеня 2024.

[golosa-1] [1]
Белорусские журналисты-расследователи продолжают работу из-за рубежа (руск.). ГОЛОС АМЕРИКИ (20 ліпеня 2022). Праверана 31 ліпеня 2024.

[2] [2]
Belarusian Investigative Center (англ.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 11 ліпеня 2023. Праверана 11 ліпеня 2023.

[3] [3]
Беларускі расследавальніцкі цэнтр уступіў у GIJN (бел.). belarusfiles.org. Праверана 31 ліпеня 2024.

[4] [4]
Прызналі «экстрэмісцкім» Беларускі расследавальніцкі цэнтр (бел.). Наша Ніва (31 кастрычніка 2022). Праверана 31 ліпеня 2024.

[5] [5]
Беларусский расследовательский центр признан «экстремистской» организацией (руск.). Reform.by (15 верасня 2023).

[6] [6]
Свабода, Радыё. Журналістаў Беларускага расьсьледніцкага цэнтру абвясьцілі ў міждзяржаўны вышук (бел.). Радыё Свабода (31 ліпеня 2024). Праверана 31 ліпеня 2024.

[7] [7]
The Belarus-Baltics trade war (англ.). Bne IntelliNews^[en] (9 лютага 2022).

[8] [8]
Jolly, Jasper. The sanctioned oligarch’s son and a £160m London property empire (англ.) (нявызн.) ?. The Guardian (24 мая 2022). Праверана 31 ліпеня 2024.

[9] [9]
Lithuanian Politician gets Expelled from the Party after OCCRP Investigation (англ.). OCCRP (22 снежня 2022).

[10] [10]
Lithuania Cracks Down on Sanction Evasion Schemes after OCCRP Investigation (англ.). OCCRP (2 сакавіка 2023).

[11] [11]
Шарунас Черняускас, Алесь Ярошевич, Мигле Кранцевичюте. Бывший тюремщик из Литвы пошел на сделку в миллион долларов с находящимся под санкциями белорусским БелАЗом (руск.). OCCRP (25 лістапада 2021).

[12] [12]
Шэйман, Кіпр, санкцыі: як рэжым Лукашэнкі зарабляе на каліі і люксавых аўто (нявызн.). Еўрапейскае радыё для Беларусі (8 жніўня 2024).

[13] [13]
Фірму-пракладку для абыходу санкцый узначальвае старшыня аднаго з выбаркамаў 2020 года — расследаванне (нявызн.). Наша Ніва (20 лютага 2023). Праверана 17 мая 2024.

[14] [14]
Акно ў Еўропу для «Гродна Азоту». Як Узбекістан дапамагае Беларусі абыходзіць забарону і прадаваць у ЕС угнаенні (нявызн.). Наша Ніва (28 верасня 2023). Праверана 17 мая 2025.

[15] [15]
Колькі «будаўнічыя кашалькі» Лукашэнкі вывелі грошай з Беларусі і як іх адмывалі (нявызн.). Наша Ніва (11 кастрычніка 2022). Праверана 7 мая 2024.

[16] [16]
Як Ірына Абельская аказалася заснавальніцай прыватнай школы ў Драздах (нявызн.). Наша Ніва (3 верасня 2022).

[17] [17]
Надзея Бельская. Каманда Беларускага Расследвальніцкага Цэнтру знайшла 9 аўтаў у Лукашэнкі ад Алексіна (нявызн.). Белсат (29 лістапада 2021).

[18] [18]
Шале ў гарах і дзве кватэры ў Вене. «Кашалёк Лукашэнкі», нягледзячы на санкцыі, захаваў багацці ў Еўрасаюзе (нявызн.). Наша Ніва (27 верасня 2022).

[19] [19]
Як Гуцэрыеў хаваў свае актывы. «The Guardian» апублікавала супольнае расследаванне з камандаю «Белсату» (нявызн.). Белсат (24 мая 2022).

[20] [20]
Абыходзіць санкцыі «кашальку Лукашэнкі» Зайцаву дапамагае стаўбцоўскі ксёндз Лашук — БРЦ (нявызн.). Наша Ніва (21 красавіка 2023).

[21] [21]
Аляксандр Ярашэвіч. З «Каронай» на чале. Як Павел Тапузідзіс далучыўся да «фальшывага транзіту» і пабудаваў бізнес-імперыю (нявызн.). Беларускі расследавальніцкі цэнтр (1 сакавіка 2022). Праверана 19 красавіка 2024.

[22] [22]
БРЦ: Аляксандр Шакуцін працягвае зарабляць мільёны даляраў у Еўропе, нягледзячы на накладзеныя санкцыі (нявызн.). Наша Ніва (27 студзеня 2023). Праверана 14 мая 2024.

[23] [23]
Раман Шавель. Уладальнік «Амкадора» зарабляе грошы на абыходзе санкцыяў пад выглядам імпартазамяшчэння (нявызн.). Белсат (13 верасня 2023). Праверана 1 чэрвеня 2024.

[24] [24]
Сяргей Крот. Набліжанага да Лукашэнкі бізнесоўца злавілі на шэрым імпарце ў Беларусь заходняй тэхнікі (нявызн.). Белсат (18 кастрычніка 2023). Праверана 1 чэрвеня 2024.

[25] [25]
Хто завозіць у Беларусь шакалад Ritter Sport, які трапіў пад лукашэнкаўскія «контрсанкцыі»? (нявызн.). Наша Ніва (3 чэрвеня 2023).

[26] [26]
Як Чыж і яго таемны літоўскі партнёр зарабілі мільярды на хітрай нафтавай схеме (нявызн.). Наша Ніва (31 кастрычніка 2022).

[27] [27]
Самы маштабны зліў дакументаў «Pandora papers»: што гэта, што там пра Беларусь, пры чым тут Шэйман і яго сын (нявызн.). Наша Ніва (5 кастрычніка 2021).

[28] [28]
Хто мог зарабіць мільёны на міграцыйным крызісе на мяжы Беларусі і ЕС? (нявызн.). Наша Ніва (8 чэрвеня 2023).

[29] [29]
Сяргей Крот. Расследавальнікі абвінавацілі членаў сям’і Лукашэнкі ў датычнасці да вывазу ўкраінскіх дзяцей (нявызн.). Белсат (31 ліпеня 2023).

[30] [30]
Рапс, які вывозіцца з акупаваных украінскіх тэрыторый, перапрацоўваюць у Беларусі (нявызн.). Наша Ніва (27 жніўня 2024).

[31] [31]
Метады праверкі інфармацыі Беларускі расследавальніцкі цэнтр (бел.). investigatebel.org. Праверана 31 ліпеня 2024.

[32] [32]
Узнагароды (бел.). belarusfiles.org. Праверана 31 ліпеня 2024.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

Беларускі расследавальніцкі цэнтр

Wikiwand in your browser!

Беларускі расследавальніцкі цэнтр

Wikiwand in your browser!

Гісторыя

Цэнзура

Расследаванні

Праграмы

Узнагароды

Зноскі

Спасылкі