From Wikipedia, the free encyclopedia
Кіберпартызаны — група хакераў, якая ўтварылася ў верасні 2020 года на фоне дакументальна зарэгістраваных выпадкаў гвалту з боку міліцыі супраць удзельнікаў пратэстаў у Беларусі і паведамленняў пра выпадкі катаванняў у ізалятарах[1]. Заяўленай мэтай дзейнасці кіберпартызанаў з’яўляецца зрыў працы органаў бяспекі і іншых, якія падтрымліваюць фактычнае кіраванне Аляксандра Лукашэнкі[1]. Атрыманыя кіберпартызанамі даныя прапануюць шырокі погляд на намаганні па здушэнні палітычнага іншадумства і могуць быць часткай патэнцыйных будучых судовых разлікаў за турэмныя тэрміны і іншыя злоўжыванні, якія былі шырока асуджаныя Захадам[2].
| Кіберпартызаны | |
|---|---|
 | |
| Краіна | |
| Тып арганізацыі | хакерская група |
| Дзейнічае ў рэгіёнах | Рэспубліка Беларусь, Расійская Федэрацыя |
| Заснаванне | |
| Дата заснавання | верасень 2020 |
| Колькасць валанцёраў | каля 70 |
| Колькасць членаў | ~30 |
Сярод першых акцый групы ў верасні 2020 года былі ўзломы сайтаў Кіраўніцтва справамі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь, Міністэрства ўнутраных спраў, нацыянальных латарэй, Міністэрства па падатках і зборах, Беларускай валютна-фондавай біржы, дзяржзакупак, прэзідэнта і Генеральнай пракуратуры[3]. Таксама былі атрыманы базы даных супрацоўнікаў АМАПу, КДБ і МУС, на падставе якіх была запушчана інтэрнэт-карта з адрасамі сілавікоў, якія ўдзельнічалі ў збіцці пратэстоўцаў[3]. 26 верасня былі ўзломаны стрымы некалькіх дзяржаўных каналаў, па якім пусцілі ў эфір кадры жорсткага абыходжання сілавікоў з пратэстуючымі[3].
Найбольшую вядомасць групе дала аперацыя па ўзлому баз даных МУС Беларусі пад назвай «Спёка» ў ліпені 2021 года, у тым ліку з атрыманнем доступу да персанальных даных супрацоўнікаў сілавых структур рэжыму Лукашэнкі і іншых асобаў[1]. Так, 26 ліпеня група прадэманстравала пашпартныя даныя старшыні КГБ Беларусі Івана Тэртэля, старшыні ЦВК Лідзіі Ярмошынай, старшыні Савета Рэспублікі Наталлі Качанавай, былога прэзідэнта Кыргызстана Курманбека Бакіева, які атрымаў беларускі пашпарт[1]. Паводле экспертаў у галіне інфармацыйных тэхналогій і прадстаўнікоў іншых хакерскіх груп, да якіх звярнуўся канал «Настоящее время», і тэставых запытаў звестак выпадковых грамадзян Беларусі пры супастаўленні іх з рэальнымі данымі асобаў, якія пагадзіліся стаць падыспытнымі, тэлеканалам, база даных існая[1][4]. Аналагічны эксперымент, які правяла рэдакцыя «Deutsche Welle», таксама пацвердзіў сапраўднасць базы[5].
Акрамя пашпартных даных, кіберпартызаны сцвярджаюць, што атрымалі доступ да запісаў ДАІ, у тым ліку інфармацыі пра зарэгістраваныя аўтамабілі для КДБ, ГУБАЗіК і «ціхароў» («маўклівых мужчын») у цывільным, вядомых тым, што арыштоўвалі пратэстоўцаў з жорсткасцю[1].
У жніўні 2021 года стала вядома і пра два мільёны хвілін тэлефонных размоваў міліцыянтаў, якія былі ў базах даных, якія трапілі да кіберпартызан[6]. У адной з ёй намеснік кіраўніка міліцыі Мінска Ігар Падвойскі хваліўся, што выцягнуў жанчыну за валасы з машыны, а потым ударыў нагамі, пакуль тая была на зямлі[6]. У іншым запісе начальнік мінскага АМАПу Мікалай Максімовіч загадвае падначаленым правесці арышты з максімальнай жорсткасцю праз фізічны гвалт і з выкарыстаннем спецыяльных сродкаў[6]. Таксама былі скрадзены і відэа з камер міліцыі, што павінна зрабіць гульню ў хованкі замешаных у гвалце больш складанай[6].
У канчатковым рахунку, згодна з ідэяй групы, у шэрагах сілавікоў павінна застацца менш добраахвотнікаў, якія гатовыя бескампрамісна і з усёй жорсткасцю абараняць Лукашэнку[6]. Рэжым прызнаў небяспеку, і залічыў кіберпартызанаў у лік экстрэмістаў[6]. Калі іх зловяць, ім пагражае пакаранне[6].
У лістападзе 2021 года МУС прызнала «Кіберпартызанаў» экстрэмісцкім фарміраваннем[7]. Стварэнне такога фарміравання або ўдзел у ім з’яўляецца ў Беларусі крымінальным злачынствам[8]. У канцы лістапада беларускі Вярхоўны суд прызнаў «Кіберпартызан» і некаторыя іншыя нефармальныя арганізацыі тэрарыстычнымі[9].
Па стану на верасень 2021 года, акрамя сартавання масы ўжо атрыманых даных, група заявіла, што працуе над іншымі праектамі, пра якія пакуль не можа казаць дзеля бяспекі крыніц[10].
З пачаткам расійска-ўкраінскай вайны 2022 года Кіберпартызаны дапамагаюць правяраць добраахвотнікаў, якія хочуць далучыцца у Полк Каліноўскага[11].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
